Η φάση ήταν υπέροχη: Υπάλληλοι της Εταιρίας Ακινήτων Δημοσίου (ΕΤΑΔ) μίσθωναν ακίνητα σε ιδιώτες, για μόνιμη χρήση ή εκδηλώσεις, εκτός συμβολαίου και έπαιρναν τα λεφτά σε σακούλες. Είναι το απόλυτο ελληνικό όνειρο και τα έχει όλα: μαύρα λεφτά, διαφθορά, Δημόσιο. Αν αποσυνθέσεις την Ελλάδα -για να παραφράσουμε τον ποιητή- με αυτά τα τρια την ξαναφτιάχνεις.
Το πιο υπέροχο απ’ όλα είναι ότι το ελληνικό Δημόσιο, όταν πήρε χαμπάρι ότι κάτι δεν πάει καλά επειδή έδειραν έναν υπάλληλο, έβαλε ιδιωτική εταιρεία να ψάξει το θέμα και να κάνει ελέγχους για να διαπιστωθούν οι παρατυπίες. Τους πήρε χρόνο, αλλά τις βρήκαν.
Ζούμε στη χώρα στην οποία το δεξί χέρι μπαίνει στην αριστερή τσέπη και την κλέβει, την ώρα που το αριστερό χέρι κλέβει από την κωλότσεπη. Ελλάδα 2:0 σε (περίπου) όλα, πλήν της διαφθοράς του Δημοσίου, η οποία παραμένει σταθερή και απτόητη, όσες χιλιετίες και βιομηχανικές, τεχνολογικές ή άλλες επαναστάσεις κι αν περάσουν. Και στον Αρη να μετοικίσει η ανθρωπότητα, θα υπάρχει κι εκεί, κάπου, ένας έλληνας δημόσιος υπάλληλος που θα κλέβει δυσφημώντας όσους συναδέλφους του επιμένουν να ζουν από τον μισθό τους.
Αν ήταν η μόνη περίπτωση, προφανώς δεν θα κάναμε γενίκευση. Κάθε μήνα έχουμε τέτοια φαινόμενα όμως, και τα λεφτά που κλέβουν ή καταχρώνται όλοι αυτοί είναι τα δικά μας λεφτά, όσο εμείς πρέπει να είμαστε συνεπείς και σύννομοι μέχρι κεραίας, διότι αλλιώς αλίμονό μας.
Το ελληνικό Δημόσιο έχει πολλές παθογένειες, αλλά η διαφθορά είναι η βασική του. Γιατί, σε μια ευρωπαϊκή χώρα, μια χώρα που επαίρεται για το εκσυγχρονιστικό της «θαύμα», μπορεί ακόμη μια συμμορία απίθανων να κλέβει με τον πιο απλό, σχεδόν παιδικό, τρόπο; Με σακούλες μετρητών και μηνύματα στα κινητά, με παράνομες εκμισθώσεις δημόσιας περιουσίας ή εκβιασμούς επιπέδου ναρκομπράβων στο Μεντεγίν της δεκαετίας του 1980;
Επειδή υπάρχει ακόμη ένα γενικό πλαίσιο ατιμωρησίας. Ο δημόσιος υπάλληλος που διαπράττει τέτοιου είδους αδικήματα μπορεί (και συχνά το πετυχαίνει) να συνεχίσει να πληρώνεται από το Δημόσιο (από εμάς δηλαδή), έως ότου τελεσιδικήσει η υπόθεση, μπορεί να τιμωρηθεί με προσωρινή «αναστολή» της υπηρεσίας του, μπορεί όμως και να μην απολυθεί ποτέ και να επανέλθει στην υπηρεσία του όταν τελειώσει η ποινή του.
Θυμάμαι συχνά την αείμνηστη τη μαμά μου: «Σε διόρισαν παιδί μου;», μου έλεγε κάθε που έπιανα μια δουλειά. «Μάνα, στον ιδιωτικό τομέα δεν σε διορίζουν, προσλαμβάνεσαι», της απαντούσα, αλλά νομίζω δεν κατάλαβε ποτέ τη διαφορά. «Διορισμός» σημαίνει ότι θα πεθάνεις εσύ, ή η υπηρεσία σου -όποιος προλάβει πρώτος- αλλά θα πορευτείτε για πάντα μαζί.
Πέρα απ’ αυτό, δεν υπάρχει κανένας αποτελεσματικός εσωτερικός ελεγκτικός μηχανισμός. Γίνονται κάτι προσπάθειες, εξαγγελίες, τα όμορφα τα λόγια τα μεγάλα, αλλά επί της ουσίας, πάλι σε ιδιωτική εταιρεία κατέφυγε το κράτος για να τσακώσει τους υπαλλήλους του, τον εαυτό του δηλαδή.
Μπορεί να μας φαίνονται κάπως αστεία όλα αυτά, κυρίως επειδή τα έχουμε συνηθίσει, αλλά δεν είναι. Το Δημόσιο είναι η ραχοκοκκαλιά της χώρας. Οσες ομορφιές και να εξαγγείλεις ή και κάνεις, αν η βάση σου από κάτω είναι σαν τρύπια βάρκα, που μπάζει από παντού, δεν θα πας μακριά.
Φταίει η νοοτροπία μας; Προφανώς. Αλλά οι νοοτροπίες δεν είναι ενσωματωμένες σε κανένα DNA. Είναι επίκτητες. Βάλε έναν από αυτούς μέσα για 20-30 χρόνια και θα σου πω εγώ αν ο επόμενος θα γυρνάει γύρω-γύρω με σακούλες γεμάτες μετρητά.
Το μεν πνεύμα πρόθυμο, η δε σαρξ ασθενής. Η σαρξ του κράτους αυτού, που δεν ξέρει από πού να συμμαζευτεί. Πώς να γίνει κράτος και να πάψει να είναι επεισόδιο από το Narcos.
Να το δείτε το Narcos, αν και δεν είναι απαραίτητο. Συχνά, το ζείτε.