Το παρατηρώ χρόνια κι όμως δεν έτυχε να γράψω για αυτό. Δεν γνωρίζω αν υπάρχει άλλη ευρωπαϊκή χώρα που να μεταδίδει Θεία Λειτουργία από την τηλεόραση. Αλλά αυτό δεν είναι το θέμα του παρόντος κειμένου. Αυτό που θα ήθελα να κατακρίνω είναι η διαφύλαξη της ανθρώπινης αξιοπρέπειας την ώρα της προσευχής. Η ιδιωτικότητα που επιβάλλει η στιγμή. Αν η ώρα που ανάβεις το κερί σου σηκώνει κάμερα.
Από μικρή μου άρεσε να παρατηρώ τη μικρή «κοινωνία» ενός εκκλησιασμού και σε πολλά χρονογραφήματά μου έχω καταπιαστεί με το θέμα (για παράδειγμα, στις «Γυναίκες του Πάσχα»). Είχα προσέξει ότι ενώ οι γυναίκες έτριβαν με μανία, ως παστρικές ενός «κάποτε», το σύμπαν κάθε ναού, καντήλια, μανουάλια, μάρμαρα, ανθοδοχεία, χαλιά, εικόνες με κολόνια, ποτέ δεν φρόντιζαν να λαδώσουν την κεντρική πόρτα.
Ηταν τόσο ιδιαίτερο εκείνο το τρίξιμο-σινιάλο εισόδου (μιας παιδικής μνήμης μου) και άλλο τόσο η στροφή κεφαλής των πιστών για όποιον ή όποια εισερχόταν. Εκείνο το βλέμμα-νεύμα για το «καλώς ήρθατε», το σκανάρισμα για το τι φοράει η κάθε αφιχθείσα… Κάθε μικρή «κοινωνία», διψούσε για κάποια άφιξη, κάτι, τέλος πάντων, να κινήσει τα λιμνάζοντα νερά της. Θρησκευτικότητα και κοινωνικότητα. Μα είναι τόσο «παλιά» όλα αυτά! Μια «κοινωνία» που είχε νόημα να μένει κλειστή, ιδιωτική.
Μου είναι αδιανόητο ότι σε κάθε τηλεοπτική μετάδοση η κάμερα στρέφεται και στους πιστούς, σκανάροντας πρόσωπα την ώρα της προσευχής τους, την ώρα της όποιας στιγμής «τελετουργίας» τους. Αν αυτό δεν είναι βίαιη, θρασεία είσοδος σε μια ιδιωτικότητα, τότε τι είναι; Αν μη τι άλλο, απαγορεύοντας στην κάμερα τη «βόλτα» επί των πιστών, θα διασώσουμε την όποια αξιοπρέπεια απομένει και στους πολιτικούς μας.
Είναι τόσο ξεκάθαρες οι προθέσεις τους και αποτυπώνονται στο εναγώνιο βλέμμα τους «να τους πάρει». Ανασηκώνονται ως κόμπρες του Μαρόκου, ίνα καταμετρηθεί η παρουσία τους στο εκκλησίασμα, να σταλεί η «βούλα» τού «θρήσκου» στους εκλογείς, να αξιωθούν την ευλογία της ψήφου των. Πόσο πολλοί κυβερνούν αυτόν τον έρμο τόπο!..
(Εξίσου, κατά την ταπεινή μου άποψη, η κάμερα εκθέτει και την ίδια την τελετουργία. Αυτή κι αν την εκθέτει! Και τους ιερείς. Και τις παραφωνίες. Αλλά αυτό είναι αλλουνού παπά ευαγγέλιο. Ας διασώσουμε τουλάχιστον ποίμνιο).