Βγήκε λοιπόν ο Βασίλης Κικίλιας και είπε ότι η επιδημιολογική κατάσταση είναι τέτοια στην Αττική, που η εισήγησή του είναι η επιβολή ενός lockdown «ενδεχομένως όπως του προηγούμενου Μαρτίου».
Oμως τι ακριβώς σημαίνει lockdown σαν αυτό του Μαρτίου; Στην πράξη, τίποτα περισσότερο από αυτό του Νοεμβρίου.
Δεν θέλω να σας σοκάρω, αλλά η βάση των μέτρων του Μαρτίου και του Απριλίου 2020 ίσχυε ήδη ούτως ή άλλως. Είναι η τάχα μου απαγόρευση των άσκοπων μετακινήσεων, η οποία ισχύει εδώ και πάνω από τρεις μήνες. Από τον περασμένο Νοέμβριο και ως σήμερα οι πολίτες επιτρέπεται να μετακινούμαστε μόνο για πολύ συγκεκριμένους λόγους και να στέλνουμε το σχετικό μήνυμα για την κατ’ εξαίρεση μετακίνησή μας με SMS στο 13033.
Ναι, ξέρω, οι περισσότεροι μάλλον το είχατε ξεχάσει, ίσως και να μην το κάνατε, άλλωστε κανείς δεν σε ήλεγχε, ακόμα και αν ήθελες να κάνεις όλη τη μέρα βόλτες στην Ερμού, να αράζεις για απογευματινό ποτάκι στη Μαβίλη ή να πάρεις το αυτοκίνητο από το κέντρο της Αθήνας και να πας για πλατσούρισμα στη Βάρκιζα ή για ποδήλατο στην Πάρνηθα –κατά τα άλλα υπήρχε ανησυχία για την κινητικότητα που ήταν (και είναι) το πρόβλημα. Ηταν, ναι, αλλά κανείς δεν έμπαινε στον κόπο να το συζητήσει σοβαρά. Ελα μωρέ, δουλίτσα να γίνεται.
Τι διαφορά κάνει λοιπόν το κικίλειο «lockdown τύπου Μαρτίου»; Ας μην κρυβόμαστε πίσω από το δάκτυλό μας. Τα βασικά είναι ότι θα κλείσουν ξανά τα σχολεία. Α, ναι και όσα εμπορικά καταστήματα έμειναν ανοιχτά με το σύστημα παράδοση «εκτός» και τα κομμωτήρια (εκτός και αν αυτά πάρουν πάλι παράταση για να κάνουν κάποιες ένα τελευταίο ντεκαπάζ). Βάλε και λίγη τηλεργασία στο Δημόσιο που δεν πειράζει κανέναν. Μέτρα Νοεμβρίου, δηλαδή, και όχι Μαρτίου.
Διότι το βασικό χαρακτηριστικό του Μαρτίου ήταν άλλο, δεν ήταν τόσο τα μέτρα. Ηταν η αντίληψη των πολιτών ότι είμαστε όλοι μαζί σε αυτό, ήταν η εμπιστοσύνη ενός ολόκληρου λαού ότι αυτό που του λένε πρέπει να γίνει, διότι θα έχει συγκεκριμένο αποτέλεσμα. Ο κόσμος άκουσε τότε το μήνυμα, έμεινε σπίτι, δεν έψαχνε κωδικούς να στείλει στο 13033 για να κάνει βόλτες και έτσι ομόθυμα απέκρουσε την πανδημία. Αυτό το στοιχείο δεν υπάρχει πια. Το λένε οι δημοσκοπήσεις, το βλέπεις και μια βόλτα να κάνεις –ο εθνικός συντονισμός που υπήρχε την προηγούμενη άνοιξη και έκλεισε αποτελεσματικά τον κόσμο στο σπίτι του είναι μια μακρινή ανάμνηση, λες και μιλάμε για άλλους ανθρώπους.
Θες ότι λείπει ο Σωτήρης Τσιόδρας από την τηλεόραση; Θες ότι μετά το «Μένουμε σπίτι» δεν υπήρξε μια σωστή καμπάνια; Θες ότι υπάρχει πια η περίφημη «κόπωση»; Θες ότι διαπιστώθηκαν και οι ομολογημένες πλέον αστοχίες στη Θεσσαλονίκη και αλλού και υπάρχει η αμφιβολία; Το συμπέρασμα είναι ένα: ότι οι Ελληνες του Φεβρουαρίου 2021 δεν είναι οι Ελληνες του Μαρτίου 2020, η πειθαρχημένη ή και φοβισμένη κοινωνία τού τότε δεν υπάρχει πια.
Το να θες να επαναλάβεις τις συνθήκες της προηγούμενης άνοιξης, 11 μήνες μετά, βασιζόμενος στο ότι ο κόσμος παραμένει ίδιος, είναι λάθος, γι’ αυτό άλλωστε και ο Κυριάκος Μητσοτάκης στο διάγγελμά του επιχείρησε να περιγράψει κάτι άλλο, με τη «βεντάλια» δύο εβδομάδων και επίκληση στο «τελευταίο μίλι προς την ελευθερία» —φάγαμε τον γάιδαρο, είναι η μετάφραση.
Ας μη μιλάμε για «lockdown Μαρτίου», λοιπόν, λες και ζούμε σε μια Μέρα της Μαρμότας στην οποία παίζουμε βασανιστικά ένα επαναλαμβανόμενο σενάριο. Ακόμα και αν τα μέτρα είναι ίδια, ο πρωταγωνιστής έχει αλλάξει, όπως και ο Μπιλ Μάρεϊ στην ταινία άλλωστε. Γι’ αυτό και η αποτελεσματικότητα του lockdown είναι εξαιρετικά αμφίβολη.