Κάθε χρόνο τέτοιες μέρες βγαίνουν από το καβούκι τους διάφορα φασιστοειδή. Για να μας πουν τη μία ότι στο Πολυτεχνείο δεν σκοτώθηκε κανείς και την άλλη πόσο «έντιμοι» και «πατριώτες» ήταν οι δικτάτορες. Βγαίνουν και κάποιοι επιτήδειοι ουδέτεροι, για να μας πουν ότι «η γενιά του Πολυτεχνείου κατέστρεψε τη χώρα».
Ε, λοιπόν, η πραγματικότητα βοά ότι το ακριβώς αντίθετο συνέβη. Πρώτα- πρώτα η 17η εκείνου του Νοέμβρη ξέπλυνε τη ντροπή μιας χώρας, που ανέχτηκε επί επτά χρόνια τους δικτάτορες. Μια χούφτα νέων παιδιών έδωσαν άλλοθι σε εκατομμύρια αμέτοχους και αδιάφορους. Τους έδωσαν την ευκαιρία να εμφανιστούν αργότερα ως αντιχουντικοί και αντιστασιακοί, ενώ γνωρίζουμε ότι αντίσταση έκαναν μόνο λίγες χιλιάδες. Αυτά τα παιδιά αποενοχοποίησαν όλους τους άλλους.
Το επιχείρημα ότι κάποιοι απ’ όσους έκαναν το Πολυτεχνείο «εξαργύρωσαν» μετέπειτα τη συμμετοχή τους είναι σαθρό. Πρώτον, διότι όσοι το προβάλλουν πιστεύουν, προφανώς, ότι στο δημόσιο βίο και στις θέσεις ευθύνης θα έπρεπε να εξακολουθούν να βρίσκονται μόνο όσοι βρίσκονταν μέχρι τότε και οι διάδοχοί τους. Οι μόνιμοι καταληψίες της εξουσίες, όσοι συνεργάστηκαν με τους δικτάτορες ή απλώς απέφυγαν να «αναμειχθούν». Δεύτερον, διότι με τη συμμετοχή ανθρώπων της γενιάς εκείνης η Ελλάδα πήγε μπροστά, δεν οπισθοδρόμησε.
Θυμίζω μερικά εν τάχει, που έγιναν μετά το 1974:
Η δημοκρατία διευρύνθηκε, δεν είναι πλέον λέξη κενή περιεχομένου. Οι κυβερνήσεις δεν διορίζονται από το Παλάτι, όπως μέχρι το 1974.Η σκιά του χωροφύλακα έπαψε να υπάρχει.
Ολες οι πολιτικές δυνάμεις πήραν μέρος στη διακυβέρνηση. Το 1981 έγινε ομαλά η μεταβίβαση της εξουσίας σε ένα ριζοσπαστικό-με τα μέτρα της εποχής- κεντροαριστερό κόμμα. Το 2015 ένα κόμμα της παραδοσιακής Αριστεράς ανέλαβε τη διακυβέρνηση. Δεν ήταν αυτονόητα αυτά μέχρι το 1974. Αντίθετα, ήταν αδιανόητα.
Η χώρα προόδευσε στα χρόνια της Μεταπολίτευσης όσο ποτέ άλλοτε. Το βιοτικό της επίπεδο ανέβηκε. Ναι, υπήρξαν στρεβλώσεις, λάθη και εγκλήματα, που οδήγησαν σε κρίσεις σαν και τη σημερινή. Αλλά πρέπει να έχουμε αίσθηση του μέτρου και των μεγεθών. Τα επτά χρόνια της κρίσης που ζούμε δεν μπορούν να κατεδαφίσουν τα 35 της ανοδικής πορείας.
Το βασικό αίτημα της εποχής, στην οποία ανατρέχουμε κάθε χρόνο τέτοιες μέρες, εκπληρώθηκε. Ο βαθμός ελευθερίας που έζησαν και ζουν οι Ελληνες από τότε μέχρι σήμερα είναι ο μεγαλύτερος σε όλη την Ιστορία μας. Οι στρεβλώσεις και οι υπερβολές που υπήρξαν και υπάρχουν δεν μπορούν να ακυρώσουν αυτήν τη μεγάλη κατάκτηση. Επειδή οι νεότερες γενιές δεν δίνουν πλέον ιδιαίτερη σημασία σε όλα αυτά-ευτυχώς, τα περισσότερα είναι σήμερα αυτονόητα- δεν σημαίνει ότι πρέπει να μένουν αναπάντητα όσα λένε, άλλοτε προκλητικά και άλλοτε πονηρά, όσοι παθαίνουν αλλεργία κάθε χρόνο τέτοιες μέρες.
Η νύχτα εκείνη δεν ήταν σαν τις νύχτες των μπαχαλάκηδων, που έχουμε συνηθίσει τα τελευταία (πολλά) χρόνια. Η νύχτα εκείνη, τα παιδιά εκείνα, ταρακούνησαν την Ελλάδα. Την ανύψωσαν στα μάτια του πολιτισμένου κόσμου. Και την έκαναν καλύτερη.
ΥΓ: Εγραψα αυτό το άρθρο πριν από δυο χρόνια στην ίδια θέση. Επειδή η μνήμη εξασθενεί και διάφορα φίδια σηκώνουν κεφάλι, πιστεύω ότι αξίζει η επανάληψη.