Απόψεις

H Γη ευγνωμονούσα

Η ανθρωπότητα δυστυχεί με τη Γη να περιστρέφεται λίγο πιο αργά, πετώντας από πάνω της ρύπους, όπως τινάζεται ένας βρεγμένος σκύλος. Και εμείς έχουμε την ευκαιρία, έστω στιγμιαία, να δούμε πώς εξελίσσεται το κοσμικό έργο με την ανθρωπότητα να πηγαίνει, για πολύ λίγο, στην άκρη της σκηνής
Κώστας Γιαννακίδης

Στην αρχαιότητα οι πολεμικές εχθροπραξίες σταματούσαν την περίοδο των Ολυμπιακών Αγώνων. Στις ημέρες μας σταματούν τη χρονιά που οι Αγώνες αναβάλλονται. Τα απομεινάρια του Ισλαμικού Κράτους συστήνουν στους τζιχαντιστές να προσέχουν τις μετακινήσεις τους. Ειδήσεις για τις κατά τόπους συγκρούσεις δεν υπάρχουν. Αλλωστε αρκετές από αυτές βρίσκονται σε αναγκαστική ανακωχή.

Μία κάμερα που μεταδίδει ζωντανά εικόνα στο δίκτυο είναι στην Πιάτσα ντι Σπάνια στη Ρώμη. Σαν να βλέπεις φωτογραφία. Δεν υπάρχει κανείς, μόνο ένα σταθμευμένο περιπολικό. Τα σκαλοπάτια, που έχουν δεχτεί επάνω τους εκατομμύρια ανθρώπους, είναι άδεια. Και πεντακάθαρα. Και ο Παρθενώνας έτσι στέκει, πατώντας στους αιώνες του. Ερημος. Και ήσυχος. Tα κανάλια στη Βενετία έγιναν μπλε, κρυστάλλινα. Και οι δορυφορικές φωτογραφίες πάνω από την Κίνα δείχνουν την ατμόσφαιρα να αναπνέει καλύτερα.

Η τιμή των καυσίμων υποχώρησε σημαντικά, μαζί με τη ζήτηση. Ο χάρτης που εμφανίζει, σε πραγματικό χρόνο, την κίνηση των αεροπλάνων ανά την υφήλιο, χάνει κουκκίδες μέρα με τη μέρα. Καμινάδες εργοστασίων παγώνουν. Τα πουλιά μπορούν να καθίσουν στο χείλος τους. Και αν στήσεις αφτί, είναι πιο πιθανό να ακούσεις κελάηδισμα παρά εξάτμιση. Ποτέ οι νύχτες δεν ήταν τόσο σιωπηρές. Λες και όταν νυχτώνει, σηκώνονται παλιοί αιώνες. Η Γκρέτα θα είναι πανευτυχής βλέποντας τα στοιχεία στην καραντίνα της.

Φυσικά και είναι συγκυριακά όλα αυτά. Αναδεικνύουν, όμως, με εμφατικό τρόπο την αντίθεση. Η ανθρωπότητα δυστυχεί με τη Γη ευγνωμονούσα, να περιστρέφεται λίγο πιο αργά, πετώντας από πάνω της ρύπους, όπως τινάζεται ένας βρεγμένος σκύλος. Και εμείς έχουμε την ευκαιρία, έστω στιγμιαία, να δούμε πώς εξελίσσεται το κοσμικό έργο με την ανθρωπότητα να πηγαίνει, για πολύ λίγο, στην άκρη της σκηνής. Μπορούμε επίσης να διακρίνουμε πιο καθαρά τα συστατικά από τα οποία αποτελείται η ευτυχία ή, τέλος πάντων, η κανονικότητά μας: θόρυβος, ρύπανση, ταχύτητα, πίεση και μία καταιγίδα από πληροφορίες. Ακούγεται φριχτό, σωστά;

Από την άλλη όμως, σε έναν ανθρωποκεντρικό κόσμο, πολλά χάνουν τη σημασία τους αν μας βγάλεις από το κάδρο. Τι αξία έχει ο Παρθενώνας αν δεν μπορείς να τον επισκεφτείς; Τα σκαλοπάτια στην Πιάτσα ντι Σπάνια είναι πεταμένες πέτρες χωρίς ανθρώπους επάνω τους. Και για να ανεβαίνουν οι άνθρωποι στην Ακρόπολη ή να ταξιδεύουν στη Βενετία, πρέπει να υπάρχουν ζεστές καμινάδες εργοστασίων, άγχος, πίεση και νύχτες που δεν μπορείς να κοιμηθείς από τον θόρυβο.

Αρκετοί λένε ότι τίποτα δεν θα είναι ίδιο ύστερα από αυτό. Ας μην είναι τόσο σίγουροι. Αν η ανθρωπότητα μάθαινε από τα τραύματα και την οδύνη, οι πόλεμοι έπρεπε να έχουν σταματήσει εδώ και αιώνες. Κάποια στιγμή, αργά ή γρήγορα, τα πράγματα θα επιστρέψουν εκεί που ήταν. Και θα βρεθείς, ύστερα από καιρό, σε ένα μποτιλιάρισμα. Θα νιώσεις ευτυχής. Και αυτό το συναίσθημα μπορεί να είναι η μεγαλύτερη δυστυχία.