Ο Γιώργος Λάνθιμος μπορεί να μας διαβάζει τώρα και να γελάει. Ή μπορεί και να αδιαφορεί, γιατί αυτό που συμβαίνει δεν είναι μόνο ελληνικό φαινόμενο και είναι αρκετά έξυπνος για να το ξέρει. Συμβαίνει παντού, σε ό,τι και σε όποιον τραβάει την προσοχή επάνω του. Είναι φαινόμενο της εποχής.
Δεν σχολιάζουμε μόνο εμείς μανιωδώς το «Poor Things» και τον δημιουργό του, δεν έχουμε χωριστεί μόνο εμείς σε «λανθιμικούς» και «αντιλανθιμικούς» και δίνουμε πόνο, όλος ο κόσμος αυτή τη στιγμή ασχολείται μαζί τους.
Τώρα μάλιστα που η ομάδα κέρδισε και Χρυσές Σφαίρες και πάει σφαίρα για τα Οσκαρ, θα γίνει το σώσε. Ολοι θα πουν και από κάτι. Αλλος θα εγκωμιάσει, άλλος θα κράξει, άλλος θα πετάξει κοτσάνες κι όλοι θα πιάσουν το πληκτρολόγιο και θα ρίξουν την άποψη τους στο αχανές σύμπαν του διαδικτυακού σχολίου. Είναι όπως όταν πεθαίνει ένας διάσημος τραγουδιστής και αναρτά RIP ακόμα κι εκείνος που δεν είχε ακούσει κανένα τραγούδι του.
Αρκετοί από όσους εκφέρουν άποψη δεν έχουν δει καν την ταινία, ούτε πρόκειται να τη δουν και ποτέ. Δεν έχουν δει καμία ταινία του Λάνθιμου, αγνοούν βασικά δεδομένα για το ύφος, την πορεία, το «weird cinema», του οποίου θεωρείται εμπνευστής. Κι όμως, θα τους δεις να μιλάνε για όλα σαν να είναι γνώστες, σαν να έχουν σπουδάσει κινηματογράφο, σαν να έχουν φάει τη ζωή τους μέσα στις αίθουσες και πάνω από τα σενάρια.
Ετσι είναι. Σε παίρνει να το κάνεις, και το κάνεις. Γιατί να μην πεις κι εσύ την άποψή σου για το οτιδήποτε; Γιατί να μην το παίξεις ειδικός επί παντός επιστητού; Θα σε ανακρίνει κανείς για το πόσο έγκυρος είσαι; Θα σου ζητήσει καμία επιβεβαίωση γνώσης; Ή, μήπως, θα ψάξει να βρει αν όντως έχεις τσεκάρει κάτι πριν το κρίνεις;
Εδώ ενίοτε δεν τσεκάρουν σοβαρές ειδήσεις πριν τις ανακυκλώσουν εκείνοι που θα έπρεπε και που αυτή είναι η δουλειά τους, το δικό σου άκυρο και αβαθές σχόλιο θα κάνει τη ζημιά; Εντάσσεται και αυτό στη γενικότερη κουλτούρα της ημιμαθούς κρίσης που θέλει να ακουστεί μέχρι το σύμπαν. Και που βρίσκει το τέλειο έδαφος για να το πετύχει στην αυτοκρατορία της αλγοριθμικής ανακύκλωσης της πληροφορίας και στην απρόσωπη φυλή του διαδικτύου που αλέθει απόψεις σαν κομποστοποιητής.
Εκεί όπου ο καθένας είναι ό,τι πιστεύει και μπορεί να το υποστηρίζει χωρίς κανένα φίλτρο ταυτοποίησης, χωρίς τον φόβο ότι κάποιος θα βρεθεί να αποδείξει ότι μια κρίση είναι ανόητη και προέρχεται από άσχετο.
«Εχω κάνει μεταπτυχιακή εργασία για τον Γιώργο Λάνθιμο και το σινεμά του». Μπορείς να το αναρτήσεις στον τοίχο σου και οι περισσότεροι θα το πιστέψουν. Ισως βρεις και δουλειά από αυτό, ίσως κάποιος σου πει «έλα εδώ, παιδί μου, να γράφεις στο περιοδικό μας για κινηματογράφο». Αμφιβάλλετε ότι μπορεί να συμβεί; Εγώ καθόλου.
Γελάω πολύ με την κόντρα της άποψης που έχει ξεκινήσει με αφορμή τον Γιώργο Λάνθιμο και την επιτυχία της τελευταίας ταινίας του. Γελάω, όμως, περισσότερο με την ανάλυση της κόντρας και με το γεγονός ότι κάποιοι πέφτουν από τα σύννεφα που βλέπουν τον κάθε άσχετο να σχολιάζει σαν γκουρού του σινεμά και δυσκολεύονται να το δεχτούν. Και επιχειρούν να εξηγήσουν τα αυτονόητα, εκείνα που θεωρούνται πλέον data της εποχής μας: όλοι έχουν την «αποψάρα» τους για όλα.
Γιατί; Γιατί μπορούν.
ΥΓ. Σε μια ιδανική πραγματικότητα, θα υπήρχε λίγο περισσότερη παιδεία και καλλιέργεια, ώστε η κρίση να είναι πιο εύστοχη και να μην εκφέρεται ελαφρά τη καρδία. Αλλά αυτό στις μέρες μας θα ήταν περίεργο, ένα «weird cinema» σενάριο βγαλμένο από το μυαλό κάποιου Γιώργου Λάνθιμου.