Το γνωμικό με αυτόν που κοιτάει το δέντρο και χάνει το δάσος, το ξέρετε φαντάζομαι. Πρέπει να το ξέρετε, είμαστε ένας λαός που έχει μακρά και πολύ επιτυχημένη παράδοση στο συγκεκριμένο σπορ.
Οσο, λοιπόν, εμείς ομφαλοσκοπούσαμε ανελέητα για ακόμη μια φορά, με μακροσκελείς αναλύσεις για τη Μαρίνα Σάττι, το «Ζάρι» και τα χασμουρητά της, ξεχάσαμε να δούμε Eurovision. Δεν είναι η πρώτη φορά που μας συμβαίνει. Γενικά δεν βλέπουμε Eurovision, παρά μόνο την ελληνική συμμετοχή, προκειμένου να την κράξουμε ή να την αποθεώσουμε. Και να κράξουμε το Nemo που είναι non-binary ή άλλους καλλιτέχνες που καθένας τους είναι αυτό που θέλει να είναι. Αλλά σε αυτό θα επανέλθω.
Κρίμα, διότι φέτος, πιο πολύ από ποτέ, οι Σουηδοί, που είναι παγκόσμιοι πρωταθλητές για πάντα στο είδος, ετοίμασαν μια καταπληκτική διοργάνωση. Εκαναν καταπληκτική τηλεόραση, από αυτές που βλέπεις πολύ σπάνια πλέον στην εποχή του γρήγορου και εύκολου θεάματος και των ριάλιτι. Οι Σουηδοί έχουν διοργανώσει τον διαγωνισμό επτά φορές και το Μάλμε τρεις.
Ο φετινός διαγωνισμός ήταν ένας συνδυασμός δαπέδου LED και κινητών κύβων LED, που έδιναν τις εντυπωσιακές θεματικές εναλλαγές επί σκηνής, η οποία σχεδιάστηκε ώστε να δίνει στο κοινό και τους θεατές οπτική εμπειρία 360 μοιρών. Πολλά από τα τραγούδια δεν ακούγονταν, αλλά δεν είχε σημασία. Σε καθήλωνε το θέαμα. Ολες οι συμμετοχές έδειχναν τόσο ωραίες, που συχνά δεν πρόσεχες τι τραγουδούσαν.
Ο συντονισμός ήταν άψογος, οι δύο πολύπειρες οικοδέσποινες υπέροχες, η παρουσίαση σφιχτή και ευρηματική και αποκλείεται να υπάρχει άνθρωπος –κάθε ηλικίας– που δεν έμεινε με το στόμα ανοιχτό όταν έγινε η ζωντανή σύνδεση με τους ΑΒΒΑ ή, μάλλον, με τα ολογράμματά τους.
Και βέβαια, παρά το γεγονός ότι απέξω έγινε χαμός με τις διαμαρτυρίες για τη Γάζα, ο διαγωνισμός κρατήθηκε ασφαλής, το οποίο ήταν μία από τις μεγάλες έγνοιες των Σουηδών και όχι μόνο.
Πάμε στα πιο ουσιαστικά τώρα. Επρεπε να συμμετάσχει το Ισραήλ; Τυπικά, ναι. Η EBU –βάση του κανονισμού της– δεν αποκλείει χώρες για γεωπολιτικούς λόγους, αποκλείει χώρες όταν κρίνει ότι ο κρατικός ραδιοτηλεοπτικός φορέας τους έχει πάψει να είναι ανεξάρτητος και έχει γίνει φορέας προπαγάνδας. Κατά μία έννοια, λοιπόν, όλοι θα έπρεπε να έχουν αποκλειστεί. Αλλά, εντάξει, είναι θέμα ερμηνείας αυτό.
Επρεπε να αφήσει ο διαγωνισμός να γίνει το Μάλμε Αρένα πεδίο πολιτικής αντιπαράθεσης; Δεν ήθελε, δικαίωμά του. Οποιος είχε αντιρρήσεις, ας μην πήγαινε. Προσωπικά, επειδή δεν τραγουδάω στη Eurovision, μπορώ να έχω όποια άποψη θέλω. Στην εξαιρετικά απίθανη περίπτωση που θα με φώναζαν να τραγουδήσω στην Eurovision και δεχόμουν να βγω στην ίδια σκηνή με το Ισραήλ, όμως, θα είχα πάρει αυτομάτως θέση.
Η Eurovision, όμως, είναι πολιτική. Και είναι πολιτική με έναν διαφορετικό τρόπο από αυτόν που θα ήθελαν κάποιοι, αλλά δεν είναι λιγότερο σημαντικός. Φέτος, το υπέροχο Nemo έγινε το πρώτο μη δυαδικό άτομο που κέρδισε τον διαγωνισμό, αλλά αυτή η πρωτιά έρχεται απλώς να συμπληρώσει πολλές άλλες.
Το 1998 η Dana International, η οποία γεννήθηκε ως Γιάρον Κοέν, έγινε η πρώτη τρανς γυναίκα που κέρδισε για το Ισραήλ τον διαγωνισμό, στο Μπράιτον. Εκτοτε από τη σκηνή της Eurovision έχουν περάσει γκέι, μπάι, τρανς, μη δυαδικά άτομα και άπειρες drag περσόνες, με γνωστότερη την Κοντσίτα Βουρστ· όλο το ουράνιο τόξο, με κάθε πιθανή απόχρωσή του.
Η Eurovision είναι πράγματι μια γιορτή για την LGBTQ+ κοινότητα, η οποία απέκτησε ορατότητα και αποδοχή στη σκηνή της. Είναι μια γιορτή της διαφορετικότητας, γενικά. Και, το πιο σημαντικό, είναι μια γιορτή της διαφορετικότητας που έχει τεράστια απήχηση σε κάθε είδους κοινό σε όλη την Ευρώπη. Με λίγα λόγια, δεν τη βλέπουν μόνο οι LGBTQ+, αλλά άπαντες, ακόμη κι αν κράζουν μετά.
Το πόσο σημαντική είναι αυτή η ορατότητα και η αποδοχή για τους ανθρώπους αυτής της κοινότητας δεν χρειάζεται να το εξηγήσουμε. Αυτό είναι το ένα. Το άλλο είναι ότι η Eurovision, ένας «παλιακός» για πολλούς θεσμούς, έχει τεράστιο γκελ στους πιτσιρικάδες. Ακριβώς επειδή βλέπουν εκεί όλα αυτά που για εκείνους είναι μέρος της εποχής στην οποία ζουν. Μπορεί οι περισσότεροι από εμάς να έχουμε ξεχάσει το Nemo και το τραγούδι του την επόμενη ημέρα, τα παιδιά το ακούν όμως, όπως και παλιότερα τραγούδια του διαγωνισμού και, κυρίως, μιλάνε για αυτά.
Δεν θέλω να σας τρομάξω, αλλά οι έφηβοι ξέρουν τι είναι non binary, αρκετοί έχουν φίλους που αυτοπροσδιορίζονται έτσι, δεν το κοροϊδεύουν ούτε τους ξενίζει. Κι εσείς πιθανώς ξέρετε εφήβους που αυτοπροσδιορίζονται έτσι, απλώς σας το κρύβουν επειδή φοβούνται την αντίδρασή σας. Ισως και το δικό σας παιδί.
Πολλοί θα φωνάξετε «τι πράγματα είναι αυτά» και τα λοιπά, τις βλέπω και στα σόσιαλ τις αντιδράσεις, τη δυσπιστία, τις κοροϊδίες ή και τη φρίκη μερικών, ακόμη και «προοδευτικών». Δεν πειράζει, η εποχή αυτή είναι, δεν σταματάει με εξορκισμούς, ούτε με μπουμερίστικα ευχέλαια. Και η μεγάλη επιτυχία της Eurovision είναι ότι το ξέρει. Δεν είναι τυχαίο, εξάλλου, ότι η επιτυχία του διαγωνισμού είναι γεωγραφικά κάθετη, από βόρεια προς τον Νότο. Οσο πιο βόρεια πας, τόσο πιο λυμένα τα έχουν οι κοινωνίες αυτά, εμείς ιδρώνουμε για να περάσουμε ένα αυτονόητο νομοσχέδιο.
Από μένα, 12 βαθμοί στη Σουηδία για τη διοργάνωση, λοιπόν. Και 12 με τόνο στο Nemo, όσο κουβεντιάζετε ειρωνικά στα σόσιαλ ότι «δεν μπορεί να είναι κάποιο άτομο μη δυαδικό επειδή στην ελληνική γλώσσα δεν προβλέπεται το ουδέτερο γένος για ανθρώπους», μπορείτε να τον δείτε να τραγουδάει το «Code» του με τη Συμφωνική Ορχήστρα Biel Solothurn (KATΩ).
Φοράει το κοστούμι που έβαλε η Σελίν Ντιόν όταν κέρδισε τον διαγωνισμό για την Ελβετία το 1988. Και κάπως έτσι την έκανε διάσημη στους νέους. Στο σήμερα.