Ενα από τα βασικά επιχειρήματα της ΟΛΜΕ κατά της αξιολόγησης είναι ότι οι εκπαιδευτικοί αξιολογούνται καθημερινά από την κοινωνία. Ας το ξανασκεφτεί. Διότι οι γονείς που πληρώνουν φροντιστήρια μάλλον δεν αξιολογούν θετικά το εκπαιδευτικό έργο. Αν τα δημόσια σχολεία ήταν τόσο καλά, δεν θα υπήρχαν φροντιστήρια. Και ασφαλώς, εκείνοι που ματώνουν για να στείλουν τα παιδιά τους στο ιδιωτικό, δεν θα διατηρούν και την καλύτερη άποψη για τη δημόσια εκπαίδευση.
Κάτι αντίστοιχο θα λέγατε και εσείς αν βλέπατε τις επιδόσεις των ελλήνων μαθητών στην κατάταξη PISA που αξιολογεί διεθνώς τους μαθητές. Τα παιδιά μας είναι πιο κάτω και από το όριο του μετρίου. Ε, δεν γίνεται οι εκπαιδευτικοί να απαλλάσσονται από κάθε ευθύνη, σωστά; Ναι βέβαια, φταίνε οι προβληματικές υποδομές των σχολείων, η συγκέντρωση πολλών μαθητών στην τάξη, η έλλειψη σε καθαρίστριες, τα βιβλία, το υπουργείο. Αλλά κάπου πρέπει να έχουν μερίδιο και οι εκπαιδευτικοί.
Οι εκπαιδευτικοί αντιδρούν και στα δύο πεδία της αξιολόγησης. Δεν θέλουν να αξιολογηθούν οι ίδιοι, γιατί, όπως ισχυρίζονται, η κυβέρνηση σκοπεύει να ανοίξει τον δρόμο σε απολύσεις ή και σε διώξεις με κομματικό πρόσημο. Εντάξει, όμως οφείλουν και αυτοί να προτείνουν έναν τρόπο αξιολόγησης. Να καθίσουν στο τραπέζι με τις προτάσεις τους. Το να θεωρούμε ότι όποιος άνθρωπος ανεβαίνει στην έδρα είναι εξ ορισμού κατάλληλος για να διδάσκει τα επόμενα τριάντα χρόνια, είναι παράλογο. Εν τέλει, δεν στέκει να μην αξιολογείται μία από τις πιο σημαντικές ομάδες λειτουργών, όταν όλοι οι άλλοι αξιολογούμαστε καθημερινά, ενίοτε και με οδυνηρές επιπτώσεις. Το σχέδιο αξιολόγησης των εκπαιδευτικών δεν προβλέπει αυτά που θα υποστείτε εσείς αν βρεθείτε με αρνητικό πρόσημο. Εσείς ενδεχομένως να απολυθείτε. Ο εκπαιδευτικός θα πάει για σεμινάρια. Δεν είναι το ίδιο. Και ναι, είναι λογικό να αξιολογούνται μέσω εσωτερικής διαδικασίας. Δηλαδή ποιος θα τους αξιολογήσει; Ορκωτός λογιστής; Το δε σύστημα αξιολόγησης είναι μάλλον επιεικές, καθώς θα μπορούσε να λαμβάνεται υπόψη και η γνώμη της τοπικής κοινωνίας, διά του Συλλόγου Γονέων. Αλλά τότε αυτοί που επικαλούνται την κοινωνία ως αξιολογητή, θα έλεγαν ότι αξιολογούνται από ανθρώπους που δεν έχουν σχέση με το αντικείμενο. Και όμως, το να κάνει ο αξιολογητής και μερικές συνεντεύξεις με τους γονείς των παιδιών θα είχε ενδιαφέρον.
Αντίδραση υπάρχει και για την αξιολόγηση των σχολικών μονάδων, αν και σχεδόν τα μισά σχολεία έχουν υποβάλει τις σχετικές εκθέσεις. Ακουγα έναν συνδικαλιστή να δηλώνει ότι η αξιολόγηση μπορεί να αμαυρώσει τη φήμη ενός σχολείου στα μάτια της τοπικής κοινωνίας. Ας μην ανησυχεί, η τοπική κοινωνία δεν μπορεί να κάνει αλλιώς. Θα στείλει τα παιδιά της στο σχολείο της γειτονιάς, ακόμα και αν είναι το χειρότερο στη χώρα. Δυνατότητα αξιολόγησης του σχολείου μπορούν να κάνουν μόνο όσοι έχουν τα χρήματα για ιδιωτική εκπαίδευση. Οταν όμως η αξιολόγηση γίνεται συγκροτημένα, όταν τα προβλήματα μπαίνουν στο χαρτί, τότε υπάρχει έστω και μία μικρή ελπίδα για να βελτιωθούν τα πράγματα. Αν τα κρύβουμε κάτω από το χαλάκι και τα συνθήματα, δεν πρόκειται να διορθωθεί τίποτα.
Τώρα, όσον αφορά τη δυνατότητα για άντληση και αξιοποίηση χορηγιών, γίνεται περισσότερη συζήτηση από όση αξίζει. Αν ένα σχολείο μπορεί να βρει λεφτά για να προσφέρει στους μαθητές κάτι παραπάνω, ελαφρύνοντας τα βάρη των γονέων, καλώς να το κάνει.
Υπάρχει πολιτική σκοπιμότητα πίσω από όλα αυτά; Είναι σίγουρα βολικό για τις κυβερνήσεις να μετατοπίζουν όλες τις ευθύνες στους εκπαιδευτικούς και στη λειτουργία των σχολείων. Αν, λοιπόν, εστιάσουμε μόνο εκεί, τότε βλέπουμε μερικά δέντρα και αγνοούμε το δάσος. Το πρόβλημα είναι ότι συζητάμε για τα σχολεία και την εκπαίδευση με όρους που ανήκουν σε άλλες εποχές. Σε άλλον αιώνα.