Επί μια δεκαετία(και βάλε) η Θεσσαλονίκη κυριαρχήθηκε από το δίδυμο Παπαγεωργόπουλος-Ψωμιάδης. Βαθιά δεξιά. Αλλά δεν ήταν μόνον αυτό(ή κυρίως αυτό), άλλωστε η κομματική προέλευση δεν αποτελεί από μόνη της τροχοπέδη για να κάνει ένα πρόσωπο βήματα μπροστά. Ούτε και το αντίστροφο.
Αλλά το δίδυμο αυτό εξέφρασε αυτό που μπορεί να περιγραφεί με μια λέξη: συντηρητικούρα. Λαϊκισμός, υπερπατριωτισμός στα όρια του εθνικισμού, πατριδοκαπηλία, κινδυνολογία και κλειστοφοβία, θρησκοληψία(πραγματική ή τεχνητή, αδιάφορο) και συμπόρευση με ό,τι πιο αντιδραστικό(πολιτικά, κοινωνικά και πολιτισμικά) υπήρχε στην περιοχή. Και, φυσικά, σκάνδαλα. Κάπως έτσι καταλήγει ο πολύς «πατριωτισμός», οι μεγάλοι σταυροί και οι γονυκλισίες.
Ετσι πέρασε ολόκληρη η δεκαετία του 2000(και κάτι παραπάνω). Και μετά ήρθε ο Γιάννης Μπουτάρης. Μέσα στην κρίση(2011). Ηταν σαν μια πόλη να επιζητούσε τον εξαγνισμό της στο πρόσωπό του. Συμβαίνει συχνά στην ιστορική διαδρομή: ένα πρόσωπο να αποτελεί το άλλοθι ενός κοινωνικού συνόλου και να καλείται να παίξει ένα είδος καθαρτήριου ρόλου. Ηταν σαν το μεγαλύτερο κομμάτι μιας πόλης, που έζησε επί πολλά χρόνια μέσα στη μούχλα, να ψήφισε τον Μπουτάρη για να ανοίξει τα παράθυρα και να μπει φρέσκος αέρας.
Δεν ξέρω αν ο Μπουτάρης ήταν ή όχι καλός δήμαρχος. Δεν ζω στην πόλη και δεν είναι καλό να φυτρώνουμε εκεί που δεν μας σπέρνουν. Όμως, δεν βλέπω τον Μπουτάρη ως τοπικό παράγοντα. Αλλά ως άρχοντα που ξεπέρασε τα τοπικά όρια. Ως πρόσωπο μεγαλύτερης εμβέλειας.
Προσπάθησε να «ανοίξει» την πόλη του. Ηταν κλασικός και αντισυμβατικός μαζί. Δεν χάιδευε τα αυτιά του «πόπολου». Και όταν χρειάστηκε συγκρούστηκε μετωπικά με την «μαυρίλα». Εγινε πολλαπλώς στόχος της. Κάποια στιγμή κινδύνεψε και η σωματική του ακεραιότητα, ίσως και η ζωή του.
Οντας στην καρδιά της ελληνικής Μακεδονίας δεν δίστασε ούτε στιγμή να πάει κόντρα στο ρεύμα, εξηγώντας πεισματικά και πειστικά γιατί δεν έχει τίποτα να χάσει-το αντίθετο- από μια αμοιβαία επωφελή συμφωνία με το όμορο κράτος στα βόρεια σύνορα. Και άκουσε μερικές χιλιάδες αφιονισμένους( και ντεμέκ) μακεδονομάχους να βρίζουν εν χορώ τη μάνα του. Μια θλιβερή στιγμή για τους υποκινητές τους, ένα διαρκές παράσημο για τον ίδιο.
Ο Μπουτάρης αποχωρεί από την ενεργό πολιτική δράση, δείχνοντας ότι έχει και συναίσθηση του χρόνου. Το γεγονός ότι τρία κόμματα, που φαίνεται ότι θα τον είχαν κοινό υποψήφιο (ΣΥΡΙΖΑ, ΚΙΝΑΛ, Ποτάμι) και τώρα δεν ξέρουν τι να κάνουν, είναι δικό τους πρόβλημα. Και φανερώνει την αξία του προσώπου. Τον ευχαριστούμε-και οι μη Θεσσαλονικείς.
Στην περίπτωσή του ισχύει αυτό που είχε πει ο γάλλος συγγραφέας Alfred Capus: «Επιτυχία είναι η προσωπική αξία πολλαπλασιασμένη από τις περιστάσεις».