Ο φίλος μου ο Απόστολος, στα 76 του χρόνια άφησε τον μάταιο τούτο κόσμο. Εντάξει, ηλικιακά δεν ήταν κανένας ναυτοπρόσκοπος, αλλά όχι και πριν από τα 80, κρίμα κι άδικο. Και μάλιστα να φύγει όχι με ανακοπή, ούτε με καρκίνο, αλλά μέσα στο νοσοκομείο όπου είχε εισαχθεί για επέμβαση στις αρτηρίες των κάτω άκρων. Σαν το σκυλί στ’ αμπέλι πήγε ο Απόστολος και όταν ρωτήσαμε τον γιατρό τι τον σκότωσε, εκείνος, σαν να έλεγε το πιο φυσιολογικό πράγμα του κόσμου, απάντησε: «Η κλεμπσιέλλα». Λίγο αργότερα που γκούγκλαρα, είδα ότι υπάρχει η Klebsiella pneumoniae, η Klebsiella oxytoca και η Klebsiella ozenae.
Στις επίμονες ερωτήσεις μας, ο γιατρός είχε ανασηκώσει τους ώμους του σε μια κίνηση βαθιάς ανημποριάς: «Ενδονοσοκομειακή λοίμωξη, δεν την πιάνουν τα αντιβιοτικά. Σκοτώνει κόσμο κάθε μέρα στις μονάδες η Klebsiella, μαζί με την ψευδομονάδα auries. Ειδικά αυτές οι δύο θερίζουν».
Ναι, αλλά όταν ο γιατρός, που η δουλειά του είναι να τα βάζει με τον θεριστή, μιλά για θερισμούς, η μάχη έχει ήδη χαθεί. Η Ελλάδα είναι μέσα στις τρεις πρώτες χώρες στους 27 της Ευρώπης σε ενδονοσοκομειακές λοιμώξεις. Ενας στους οκτώ που θα μπει σε ελληνικό νοσοκομείο θα κολλήσει κάποιο νοσοκομειακό μικρόβιο, το ποσοστό αυτό αυξάνεται αισθητά σε εγχειρισμένους και σε νοσηλευόμενους σε ΜΕΘ.
Ενας στους δύο που μπαίνει σε Μονάδα Εντατικής κολλάει μικρόβιο τις πρώτες 24 ώρες, λέει καλοκαιρινή έρευνα του ΕΟΔΥ σε 50 νοσοκομεία. Οι επτά στους δέκα από αυτούς που θα κολλήσουν, φλερτάρουν με το μεγάλο ταξίδι, διότι θα πάρουν μικρόβιο σαν την Klebsiella ή το auries,δηλαδή υπερμικρόβιο που δεν το πιάνουν τα αντιβιοτικά.
Αυτό όμως είναι πραγματικά τρομακτικό. Οι άρρωστοι συνήθως κάνουν τον σταυρό τους όταν καταφέρουν να φτάσουν στο νοσοκομείο διότι πιστεύουν ότι θα σωθούν, δεν τρέμει η ψυχή τους από τον φόβο του θανάτου μόλις περάσουν την πόρτα του. Η θλιβερή αυτή πρωτιά μας οφείλεται –λένε οι ειδικοί– στην υπερκατανάλωση αντιβιοτικών που γινόταν επί δεκαετίες στην Ελλάδα.
Τα συρτάρια μας και οι οργανισμοί μας είναι τίγκα στο αντιβιοτικό που πουλιόταν δίχως συνταγογράφηση. Εκπαιδεύσαμε μακροχρόνια τα μικρόβια μας να αντέχουν στα αντιβιοτικά. Σύμφωνοι, αλλά αυτό δεν θα αλλάξει από τη μία βδομάδα στην άλλη. Θέλει μια γενιά τουλάχιστον, οι μεγάλες ηλικίες που σήμερα μπαίνουν σωρηδόν στα νοσοκομεία είναι εθισμένοι στο αντιβιοτικό. Αρα χρειάζεται και κάτι άλλο.
Υποτίθεται ότι το ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό, μαζί με το προσωπικό καθαριότητας των νοσοκομείων, πρέπει να ακολουθούν πιο πιστά το πρωτόκολλο για καθαρισμό, απολύμανση, σωματική επαφή κ.λπ. Ακουγα πρόσφατα μια νοσηλεύτρια στην τηλεόραση που έλεγε καθ’ υπερβολήν ότι πρέπει να τους κόψουν τα μανίκια από τις άσπρες στολές, γιατί με αυτά κουβαλάνε τα μικρόβια από ασθενή σε ασθενή.
Τα ξέρουν αυτά οι εργαζόμενοι στο ΕΣΥ, απλώς είναι τόσο μπαϊλντισμένοι και κακοπληρωμένοι, που κάποιοι εξ αυτών άθελά τους καταλήγουν να κάνουν εκπτώσεις στο καθηκοντολόγιό τους. Ομως κι αυτό με τις προσλήψεις προσωπικού και την αύξηση μισθών δεν μπορεί να γίνει από τον επόμενο μήνα. Κι αυτό θέλει χρόνια. Ναι, αλλά στο μεταξύ πεθαίνει κόσμος στα νοσοκομεία μας. Υπάρχει κάποια πιο γρήγορη λύση; Ετσι διαβάζω.
Στην Αμερική και στην Ευρώπη, όπου οι ενδονοσοκομειακές λοιμώξεις είναι στο μισό του δικού μας, ήδη βάζουν κάποια καινούργια μηχανήματα που φιλτράρουν (ή ίσως ιονίζουν;) τον αέρα, εξουδετερώνοντας αυτού του είδους τα βακτήρια. Δεν είμαι ειδικός, δεν έχω ιδέα τίνος είναι αυτά τα μηχανήματα και ποια ακριβώς δουλειά κάνουν. Διαβάζω όμως ότι στο εξωτερικό ήδη τα χρησιμοποιούν ευρέως με θεαματικά άμεσα αποτελέσματα. Υπάρχει, λένε, μείωση έως και 40% των ενδονοσοκομειακών λοιμώξεων.
Μου μετέφεραν ότι ενδεχομένως έχουν μπει τέτοια μηχανήματα πιλοτικά σε κρατικό νοσοκομείο στη Θεσσαλονίκη, στα χειρουργεία και στις ΜΕΘ. Δεν έχω ιδέα ούτε ποιας εταιρείας είναι ούτε αν υπάρχουν πολλοί τύποι και μάρκες, ούτε πόσο κοστίζουν, ούτε αν υπάρχουν μόνο ξένα ή φτιάχνονται και στην Ελλάδα. Ξέρω πάντως ότι είναι διαδεδομένα στα νοσοκομεία της Ευρώπης.
Ας κοιτάξει λοιπόν το υπουργείο Υγείας τι μπορεί να κάνει και με αυτό. Πόσο, διάολε, θα ’ναι το κόστος, έστω για να δοκιμάσουμε αυτά τα μηχανήματα σε συνδυασμό με όλα τα υπόλοιπα; Και το κόστος δοκιμής τους θα είναι μεγαλύτερο από το κόστος των χιλιάδων θανάτων που έχουμε σήμερα; Θα καθόμαστε να χαζεύουμε τη θανατηφόρα αυτή πρωτιά μας δίχως να κάνουμε τίποτα; Αλλά και για την καταπολέμηση του φόβου, βρε αδελφέ. Είναι δυνατόν να φοβόμαστε να μπούμε στα νοσοκομεία μας; Και μη μου πείτε ότι δεν υπάρχουν λεφτά. Για αυτά τα προβλήματα, θα έπρεπε να υπάρχουν.