Ο Μασκ κάνει αυτά που κάνει. Εμείς τι κάνουμε;
Δεν σας κρύβω ότι βρίσκομαι σε μεγάλο δίλημμα. Ηθικής φύσεως. Αυτά που λέει ο πλουσιότερος (ή ένας από τους πλουσιότερους, δεν θα τα χαλάσουμε για μερικά δισ.) του κόσμου είναι για τα κάγκελα. Αυτός να είναι από μέσα και, αν δεν, να ανέβω εγώ στα κάγκελα για να διαμαρτυρηθώ. Ποιος θα με ακούσει, όμως; Εδώ δεν ακούνε κοτζάμ προέδρους, πρωθυπουργούς και ανθρώπους του λόγου, των τεχνών και των επιστημών. Κυρίως δε, δεν τους ακούει, δεν τους «βλέπει» καν ο ίδιος. Ο οποίος συνεχίζει απτόητος τον χαβά του.
Τι κάνουμε, λοιπόν, εμείς; Πώς μπορούμε να αντιδράσουμε στην πράξη; Πώς θα τον μαζέψουμε, αν όχι για να του φορέσουμε εκείνον τον λευκό μανδύα, τουλάχιστον να τον περιορίσουμε στα εκτάρια της βίλας του; Της μίας, έστω, από τις πολλές που διαθέτει…
Να μην αγοράσω Tesla; Ούτως ή άλλως δεν θα το αγόραζα, όπως και οι περισσότεροι από εμάς υποθέτω…
Να μην πάρω δορυφορικό ίντερνετ από τη Space X; Χμ… Η αλήθεια είναι ότι μάλλον το χρειάζομαι, γιατί στην περιοχή που με ενδιαφέρει, στο κέντρο της Αθήνας, οι πραγματικές ταχύτητες είναι πιο αργές από όνου σε ανηφόρα και τα επόμενα δύο χρόνια δεν προβλέπεται αναβάθμιση, όπως με ενημέρωσε ο πάροχος που εμπιστεύομαι. Αν δεν καταφύγω λοιπόν στα 60 mbps του δορυφόρου, πιο πολύ θα πονέσω εγώ από εκείνον.
Αλλά πες ότι βρίσκω κάποια άλλη λύση και θυσιάζω την πλοήγηση στο όνομα άυλων αξιών. Με το «Χ» τι γίνεται; Φεύγω ή μένω;
Είναι πολλά χρόνια τώρα που «έκοψα» από το τέως twitter και δεν έφταιγε ο Ελον Μασκ γι’ αυτό – δεν υπήρχε καν στην καθημερινότητά μας τότε ο νυν ιδιοκτήτης της πλατφόρμας. Από το 2008 υπήρξα «βαρύς» χρήστης του, κυρίως γιατί «κούμπωνε» ιδανικά, τότε, με το επάγγελμα και τα ενδιαφέροντά μου. Στη δεκαετία του 2010 υπήρξα αυτόπτης μάρτυρας της μετάλλαξης του ελληνικού twitter από μια πλατφόρμα ενημέρωσης και ανταλλαγής απόψεων (συχνά με χιούμορ), σε ένα πεδίο όπου κυριάρχησαν το μίσος, ο παραλογισμός, τα τρολ και οι κάθε είδους ακραίοι, οι οποίοι εκμεταλλεύτηκαν τη δυνατότητα να παραμείνουν ανώνυμοι και να «βαράνε» κατά βούληση… Η οικονομική κρίση και η μεγάλη περιπέτεια της χώρας και του λαού συνέβαλαν καθοριστικά σε αυτό. Όπως και ο αλγόριθμος της πλατφόρμας, που, όσο επίσης περνούν τα χρόνια, τόσο λιγότερο σου επιτρέπει να επιλέγεις ο ίδιος αυτά και αυτούς που θα βλέπεις στο timeline «σου» (για να είμαι δίκαιος, αυτό πια συμβαίνει σε όλες τις πλατφόρμες).
Αν υπάρχει κάτι «καλό» στα παραπάνω είναι ότι το twitter ποτέ δεν γνώρισε δόξες στην Ελλάδα, σε αντίθεση με τις ΗΠΑ και άλλες χώρες. Και, όπως πολύ καλά γνωρίζουμε, όσοι έβλεπαν τον κόσμο και το μέλλον μέσα από αυτό, κατέληξαν με Κασσελάκη. Αυτό, όμως, είναι άλλο θέμα. Και δεν απαντά στο δίλημμά μου.
Γιατί ποτέ δεν έφυγα εντελώς από το twitter/X. Όλα αυτά τα χρόνια «μπαίνω» κατά καιρούς για να δω «τι παίζει» (FOMO…), κυρίως όμως γιατί ακόμη υπάρχουν πολύ αξιόλογοι χρήστες, δημιουργοί και λογαριασμοί, που επιμένουν να παράγουν γνώση και ενδιαφέρον έως καθηλωτικό ποιοτικό περιεχόμενο. Ο ιδιοκτήτης του σίγουρα δεν είναι ένας από αυτούς. Δεν ακολουθώ τον Ελον Μασκ. Ωστόσο, τον τελευταίο εμάμιση χρόνο, ίσως και περισσότερο, είναι ο πρώτος που «βλέπω», κάθε φορά όταν πατάω στο κινητό το μαυρόασπρο «Χ». Και αυτό θα ήταν ένα ακόμη εκνευριστικό spam, αν δεν έδειχνε τις προθέσεις του για «στεγνή», αισχρή προπαγάνδα και αν οι απόψεις και παρεμβάσεις του δεν ήταν για τα «κάγκελα».
Σόρι, λέγαμε «αμήν και πότε» θα γλιτώσουμε από τα τρολ, και έγινες εσύ, ο ιδιοκτήτης, το μεγαλύτερο και πιο επικίνδυνο; Ούτε τρώγεται ούτε καταπίνεται ούτε, βέβαια, χωνεύεται αυτό.
Κάθε στιγμή, λοιπόν, βρίσκομαι όλο και πιο κοντά στην απόφαση να ρίξω ένα μεγάλο «Χ» στο «Χ» του Ελον. Και να μείνω μόνο στα Μέσα της Meta (Facebook, Instagram). «Oh, wait!», σας ακούω να μου φωνάζετε. «Δεν βλέπεις τι κάνει τώρα και ο Ζάκεμπεργκ; Προσκυνάει τον τραμπισμό και το MAGA, κόβει το fact checking. Και γεμίζει τις πλατφόρμες με ψεύτικα προφίλ από ρομπότ ΤΝ, για να αυξάνει την κίνηση και να κόβει περισσότερο χρήμα…».
Τα βλέπω, βέβαια. Και τα παρακολουθώ στενά. Επειδή μάλιστα είμαι θετικός άνθρωπος, σκέφτομαι ότι, σε βάθος χρόνου, μπορεί και να γίνεται για το καλό μας όλο αυτό το «enshitification». Τι είναι πάλι τούτο; Με δύο λόγια, η διαδικασία κατά την οποία μια ψηφιακή πλατφόρμα ή υπηρεσία, που αρχικά προσφέρει αξία στους χρήστες, σταδιακά γίνεται λιγότερο χρήσιμη ή ελκυστική καθώς προτεραιότητα δίνεται στα κέρδη της εταιρείας που τη διαχειρίζεται και των αφεντικών της. Ο νεολογισμός (2022) ανήκει στον δημοσιογράφο και ακτιβιστή Κόρι Ντοκτορόου και, αν θέλετε περισσότερα, αξίζει να διαβάσετε αυτή τη συνέντευξή του, που μόλις «έσκασε» στο email μου χάρη σε ένα από τα πολλά έγκριτα Newsletters στα οποία είμαι συνδρομητής.
Ίσως τελικά το να διαγράψω μια πλατφόρμα από τη ζωή μου είναι πιο εύκολο από όσο νόμιζα, ελάχιστη «θυσία» μπροστά στα προσωπικά (και όχι μόνο) οφέλη. Γιατί, ποιος χρειάζεται τα περιττώματα του (κάθε) «Χ», όταν μπορεί ακόμη να επιλέγει τι θα βλέπει, ακούει και διαβάζει;