Η ζωή είναι γεμάτη αντιφάσεις. Ετσι είναι οι ανοικτές, δημοκρατικές κοινωνίες. Δεν είναι όλα «μπετό», όπως στα αυταρχικά καθεστώτα. Αντιθέτως, το «μπετό» στην περίπτωση των ανοικτών κοινωνιών πρέπει να είναι ο πλουραλισμός: η διασφάλιση των προϋποθέσεων για την ελεύθερη έκφραση γνώμης, την έκφραση λατρείας και των επιμέρους ταυτίσεων.
Λέγεται ότι στις εσωτερικές συσκέψεις που προηγήθηκαν αυτής των αποφάσεων για την κηδεία του τέως βασιλιά υπογραμμίστηκε εντός της κυβέρνησης το αυτονόητο. Οτι η ελληνική, δημοκρατική Πολιτεία δεν μπορεί να τιμήσει εκείνον που όρκισε τη χούντα. Ετσι, λίγες ώρες αργότερα ανακοινώθηκε ότι ο Κωνσταντίνος θα κηδευτεί ως ιδιώτης. Ούτε κανονιοβολισμοί, ούτε κιλλίβαντας, ούτε τριήμερο εθνικό πένθος.
Μετά τη σωστή αυτή απόφαση, η Πολιτεία έπρεπε να πράξει τα δέοντα. Η εθιμοτυπία του υπουργείου Εξωτερικών ανέλαβε το έργο της διευθέτησης των λεπτομερειών για την άφιξη των ξένων επισήμων που θέλουν να παραστούν στην κηδεία. Αναμένονται άλλωστε εκπρόσωποι από τις βασιλικές οικογένειες της Αγγλίας, της Δανίας, της Σουηδίας, της Ισπανίας και της Νορβηγίας. Ισως μεταξύ τους αρχηγοί κρατών.
Επίσης, η απομάκρυνση των καμένων κορμών από το Τατόι επιταχύνθηκε, ώστε ο χώρος της ταφής να μη θυμίζει εργοτάξιο. Θα πέσει και λίγο χαλίκι στον χωματόδρομο που οδηγεί στο σημείο για να μην κολλήσουν, αν βρέξει, στις λάσπες τα αυτοκίνητα.
Παράλληλα, σε μια ανοιχτή κοινωνία κανένας δεν μπορεί να εμποδίσει οποιονδήποτε επιθυμεί να παραστεί στην κηδεία, να πάει. Είτε πρόκειται για πολίτες, πολιτικούς, σελέμπριτι, περσόνες πρωϊνάδικων, φαν της σειράς «The Crown», ακόμη και περίεργους που θα θέλουν να δουν από κοντά τον άγγλο πρίγκιπα-διάδοχο Γουίλιαμ και την Κέιτ Μίντλετον.
Αν παραστεί ο Γουίλιαμ (βαφτισιμιός του Κωνσταντίνου), μόνος ή με την Κέιτ –ως την ώρα που γράφονταν αυτές οι γραμμές δεν είχε ξεκαθαριστεί από το Μπάκιγχαμ– η υπόθεση θα λάβει αντικειμενικά και διαστάσεις διεθνούς κουτσομπολιού. Οι δημοσιογράφοι και οι τεχνικοί των βρετανικών μέσων θα κατακλύσουν την Αθήνα και όλοι θα ψάχνουν μια έκφραση, ένα νεύμα, κάτι που θα προδίδει ίσως όσα έχουν στο μυαλό τους για αυτά που γράφει εναντίον τους ο πρίγκιπας Χάρι στο πολυσυζητημένο βιβλίο του.
Βεβαίως, στη χώρα μας, ακόμη κι αν κάνουμε το σωστό, το κάνουμε συχνά με τρόπο που υπενθυμίζει τις εγγενείς αντιφάσεις μας. Διότι, όπως και να το κάνουμε, η αγωνιώδης προσπάθεια με το αλυσοπρίονο στο χέρι να ετοιμαστεί ο ρημαγμένος χώρος όπου βρίσκονται οι βασιλικοί τάφοι, έχει κι ένα στοιχείο σουρεαλισμού. Ενώ επί δεκαετίες, για ξεκάθαρα πολιτικούς λόγους, ως μήνυμα κόντρα στη βασιλεία και τα εγκληματικά της λάθη, το μνημείο είχε αφεθεί από την Πολιτεία στο έλεος του Θεού, τώρα τρέχουμε…
«Βάστα Μήτσο το σφυρί», λοιπόν, και τρεχάτε ποδαράκια μου. Σουρεαλιστικό, αλλά είναι το σωστό. Αυτά έχουν η δημοκρατία, ο πλουραλισμός και το κοσμικό κράτος. Η έκφραση λατρείας για άλλα δόγματα, ακόμη και ταύτισης με θεσμούς και πρόσωπα που έχουμε απορρίψει και δεν μας αφορούν (ούτε μας απειλούν), πρέπει να διασφαλίζεται.