Η αίθουσα γέμισε γρήγορα από γυναίκες βουλευτές που ήρθαν στο Παρίσι για το Διεθνές Κοινοβουλευτικό Δίκτυο του ΟΟΣΑ, το οποίο συγκέντρωσε φέτος 144 μέλη Κοινοβουλίων από 31 χώρες. Τη γυναικεία πολυχρωμία στο ακροατήριο συμπλήρωσαν μόνο τέσσερις άνδρες βουλευτές, που σκέφτηκαν πως μπορεί να τους αφορά το θέμα της συζήτησης, «Κάνοντας το διαδίκτυο ένα ασφαλέστερο τόπο για τις γυναίκες».
Κάθισα στο πάνελ με τη Σαντάνα Γκουλσάρ Καν, βουλευτή από το Πακιστάν, και τη Λίνα Γκάλβεθ Μουνιόθ, ευρωβουλευτή από την Ισπανία.
«Εχετε δεχθεί βία στο διαδίκτυο; Πώς αντιδράσατε;» ρώτησε ευθέως ο συντονιστής της συζήτησης. «Ναι, πολλές φορές. Συνήθως στο Τwitter, από ανώνυμα προφίλ. Εκανα report τους λογαριασμούς, κάποιους τους μπλόκαρα και συνέχισα…», είπα με την εξοικείωση που δίνει το δημοσιογραφικό μου παρελθόν στην αγριάδα του διαδικτύου.
«Εγώ φοβάμαι» εξομολογήθηκε η Λίνα, που είναι νέα στο Ευρωκοινοβούλιο και πρώτη φορά στην πολιτική. «Φοβάμαι πως αν συνεχίσω να λέω πολλά από όσα πιστεύω, θα μου συμβεί κάτι κακό…». Η Λίνα είναι καθηγήτρια στο πανεπιστήμιο και στην προηγούμενη ζωή της είχε συνηθίσει να ανταλλάσσει απόψεις σε ακαδημαϊκό περιβάλλον στην Ισπανία και στον κόσμο.
Ακόμη πιο απροστάτευτη φάνηκε να νιώθει η Σαντάνα. Εκλέγεται σε μια αγροτική περιοχή του Πακιστάν που οι γυναίκες προορίζονται για να κάνουν παιδιά και δουλειές στα χωράφια και το σπίτι και πάντως όχι να συμμετέχουν στο forum του ΟΟΣΑ. «Συχνά γίνομαι στόχος για τις απόψεις μου στο διαδίκτυο αλλά με πολύ απρεπή και βίαιο τρόπο, συνήθως, σχεδόν πάντα από άνδρες…» είπε σε άψογα αγγλικά και φαινόταν να μην μπορεί να συμβιβαστεί με αυτό.
Η βία πλέον είναι καθημερινότητα για τις γυναίκες πολιτικούς στο διαδίκτυο. Την αντιμετώπισε η πρώτη υπουργός της Σκωτίας Νίκολα, Στούργκεν, και μίλησε ανοιχτά για τα σχόλια σεξουαλικού περιεχομένου που έλαβε στα social media. Παρενόχληση στο διαδίκτυο δέχθηκε και η πρωθυπουργός της Νορβηγίας Ερνα Σόλμπεργκ, με μόνο λόγο το φύλο της.
Σε έρευνα του Congress of Local and Regional Authorities του Συμβουλίου της Ευρώπης αναλύθηκαν 70.000 tweets που είχαν αποδέκτες βουλευτές του Ηνωμένου Βασιλείου. Αν και οι άνδρες βουλευτές δέχθηκαν τα πιο ενοχλητικά μηνύματα, οι γυναίκες έγιναν αποδέκτες του μεγαλύτερου όγκου ρητορικής μίσους. Το 86% των tweets που περιείχαν ρητορική μίσους απευθύνονταν σε γυναίκες βουλευτές.
Η συζήτηση εξελίχθηκε με την εκπρόσωπο του Facebook να μας ζητάει να κάνουμε report όσους διασπείρουν μίσος και χυδαιότητα στο διαδίκτυο και να μας προτείνει φίλτρα και λέξεις «κλειδιά» για να προστατευτούμε.
Μια συνάδελφος από τη Σουηδία αναρωτήθηκε αν όλες αυτές οι επιθέσεις δημιουργούν πρόβλημα στην ελευθερία της έκφρασης των γυναικών στην πολιτική. Η συνάδελφος από τον Λίβανο, μια από τις έξι γυναίκες βουλευτές στη χώρα της σε σύνολο 180, είπε ότι απλώς στο διαδίκτυο διαβάζει όσα βαθιά πιστεύει η πλειονότητα των συμπολιτών της για τον ρόλο των γυναικών στην πολιτική.
Ηρθε η σειρά μου και επέμενα ότι οι πλατφόρμες των social media πρέπει να εξελίξουν τα φίλτρα και τις εφαρμογές τους, ώστε να περιορίσουν όλο αυτό το δηλητήριο που κάθε μέρα φθάνει στις οθόνες μας. Πρέπει όμως ο αλγόριθμος να βρει το όριο ανάμεσα στην «υγεία» και τη λογοκρισία. Και αυτό δεν είναι εύκολο. Πρέπει πρώτα να συμφωνήσουμε τι πολιτική και αισθητική κουλτούρα θα έχει ο αλγόριθμος. Επίσης, όλοι αυτοί οι αλγόριθμοι κατασκευάζονται, συνήθως, από λευκούς που ζουν σε χώρες της Δύσης και σπάνια λαμβάνουν υπόψη επιμέρους ιδιαιτερότητες. Η συζήτηση είναι μεγαλύτερη από όσο νομίζουμε.
Ανταλλάξαμε κάρτες και έφυγα τρέχοντας για να προλάβω το τρένο για τις Βρυξέλλες. Στον δρόμο σκεφτόμουν ότι ύστερα από όσα είπαμε δεν πρέπει να συνεχίσω να αντιμετωπίζω τη βία στα social media ως μέρος της δουλειάς μου στην πολιτική. Μετά, άνοιξα το Τwitter. Κάτω από την ανάρτηση του ΟΟΣΑ, την οποία αναπαρήγαγα στον λογαριασμό μου, είδα το σχόλιο του ανώνυμου: «Τελικά είσαι και πολύ μπάζο…». Εκανα report, μπλοκ, κατέβηκα από το τρένο και πήγα στο γραφείο.
* Η Μαρία Σπυράκη είναι ευρωβουλευτής ΝΔ-ΕΛΚ