13%. Αυτό είναι το ποσοστό των παιδιών μέχρι την ηλικία των δύο ετών που εντάσσονται στη προσχολική αγωγή στη χώρα μας σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του ΟΟΣΑ. Ο μέσος όρος στις υπόλοιπες χώρες του ΟΟΣΑ είναι σχεδόν τριπλάσιος, φτάνει το 34%.
Αντίστοιχα, λιγότερο από το 50% των παιδιών έως τεσσάρων ετών εντάσσονται στο σύνολο των δομών προσχολικής αγωγής.
Η προσχολική αγωγή, παραμελημένη στη χώρα μας επί δεκαετίες, αποτελεί το σημαντικότερο θεμέλιο για τη εξάλειψη των κοινωνικών ανισοτήτων και την καταπολέμηση του κοινωνικού αποκλεισμού των μικρών παιδιών και εν τέλει των πολιτών μιας χώρας. Παρεμβαίνοντας στην πιο κρίσιμη στιγμή για τη διαμόρφωση δεξιοτήτων και ικανοτήτων, προετοιμάζει τα παιδιά για την ενήλικη ζωή τους. Την ίδια στιγμή το όφελος επιστρέφει στην κοινωνία και λειτουργεί ως μοχλός ανάπτυξης, χάρη στη διαρκή βελτίωση του ανθρώπινου κεφαλαίου της. Σε αυτά τα συμπεράσματα έχουν καταλήξει δεκάδες έρευνες ήδη από τη δεκαετία του ’70, με χαρακτηριστικότερη αυτή του νομπελίστα οικονομολόγου Τζέιμς Χέκμαν στο Πανεπιστήμιο του Σικάγου.
Βάλαμε εξαρχής ως προτεραιότητα την ποσοτική και ποιοτική αναβάθμιση της προσχολικής αγωγής. Δεσμευτήκαμε ότι κανένα παιδί δεν θα μείνει εκτός βρεφονηπιακών σταθμών και ενισχύσαμε με επιπλέον 30.000.000 ευρώ το πρόγραμμα παροχής voucher. Αυξήσαμε κατά 33% τα εισοδηματικά κριτήρια και κατά 18% τους δικαιούχους, δίνοντας 12.000 επιπλέον θέσεις για παιδιά στους βρεφονηπιακούς σταθμούς τη χώρας, τις περισσότερες από ποτέ έως τώρα.
Την ίδια στιγμή, καταφέραμε να πρωτοπορεί η χώρα μας στη διαμόρφωση των πολιτικών της Ε.Ε. για την καταπολέμηση της παιδικής φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού.
Μαζί με έξι ακόμη χώρες η Ελλάδα έχει επιλεγεί στο πιλοτικό πρόγραμμα για τα δικαιώματα του παιδιού “Child Guarantee” υπό την αιγίδα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και με τη συνεργασία της UNICEF
Σε αυτό το πλαίσιο, με μια εξαιρετική ομάδα ειδικών επιστημόνων και κινητοποιώντας παράλληλα τις δημιουργικές δυνάμεις του ιδιωτικού τομέα, στοχεύουμε στη δημιουργία τομών στον τρόπο λειτουργίας των παιδικών σταθμών.
Με επικεφαλής τον καθηγητή Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο του Yale Κωνσταντίνο Μεγήρ, τη συμβολή ειδικών με διεθνή ακτινοβολία, όπως της Sally Grantham McGregor και της Marta Rubio Codina, επεξεργαζόμαστε την αναμόρφωση του προγράμματος σπουδών και υπηρεσιών στους βρεφονηπιακούς σταθμούς.
Η Ομάδα Εργασίας που συστήσαμε έχει τη πολύτιμη συνδρομή της διαΝΕΟσις και μαζί επεξεργαζόμαστε προτάσεις σε τρεις άξονες με τρεις στόχους. Πρώτον να διαμορφώσουμε ενιαίο παιδαγωγικό πρόγραμμα με την εισαγωγή εκπαιδευτικών εργαλείων – παιχνιδιών και βιβλίων – που θα δίνουν τα κατάλληλα γνωσιακά και αισθητηριακά ερεθίσματα για την ανάπτυξη των παιδιών. Στη συνέχεια να οργανώσουμε τον τακτικό έλεγχο των παιδιών από παιδοψυχολόγους και αναπτυξιολόγους καθώς, όπως είναι πλέον επιστημονικά διαπιστωμένο, η πρώιμη διάγνωση και έγκαιρη παρέμβαση σε παιδιά σε περιπτώσεις π.χ. αυτισμού μπορεί να μειώσει ακόμη και κατά 50% την ανάγκη υποστήριξης στην ενήλικη ζωή. Τέλος, για να ενθαρρύνουμε τη συμμετοχή των γονέων στην παιδαγωγική διαδικασία μέσω τακτικών συναντήσεων, ώστε να γνωρίζουν τι κάνουν τα παιδιά τους στους σταθμούς, να συμμετέχουν οι ίδιοι και να υπάρχει συνέχεια των δράσεων και στο σπίτι .
Αντιλαμβανόμαστε την κοινωνική πολιτική ως μια λειτουργία κυρίως προληπτική και όχι ανακουφιστική. Υλοποιούμε δράσεις χτίζοντας την Πρόνοια ως ενεργητικό μηχανισμό ενδυνάμωσης και όχι ως παθητικό διανομέα επιδομάτων. Η μείωση των κοινωνικών ανισοτήτων, η καταπολέμηση της παιδικής φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού είναι οι κοινοί στόχοι που έχουμε θέσει για την Ευρώπη του αύριο στο πλαίσιο του “Child guarantee”.
Η Ελλάδα είναι μέσα στις επτά χώρες που έχουν πιλοτικά επιλεγεί για τη διαμόρφωση αυτών των πολιτικών και την ενεργητική εγγύηση των δικαιωμάτων του παιδιού στο μέλλον. Η προσπάθεια μας ξεκινά μαζί με τα πρώτα βήματα κάθε παιδιού, ξεκινά από την προσχολική αγωγή και τους βρεφονηπιακούς σταθμούς.
* Η Δόμνα Μιχαηλίδου είναι υφυπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, αρμόδια για Θέματα Πρόνοιας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης