Δεν είναι εύκολο να βρει περπατησιά μια νέα «ιδέα», ιδίως αν δεν έχει συμφωνηθεί ένα γερό, θεσμικό, modus vivendi με αυτούς που δεν τη θέλουν στη ζωή τους. Το Airbnb έχει γοητεύσει τα πλήθη, ενδέχεται όμως και να τα απογοητεύσει με την ίδια ταχύτητα, με τις αλλαγές που μπορεί να φέρει. Πάνω που λύθηκε το θέμα της φορολόγησης των κατοικιών βραχυχρόνιας μίσθωσης, και καταλάγιασε (κάπως) ο πόλεμος με τους ξενοδόχους, ξεπήδησαν οι αγωγές και μία απόφαση καταδικαστική.
Μια ιδιοκτήτρια που είχε επιλέξει να νοικιάσει το ακίνητο της στην Κασσάνδρα Χαλκιδικής, μέσω του Airbnb, απεδείχθη ότι λογάριασε χωρίς το Μονομελές Πρωτοδικείο Θεσσαλονίκης, το οποίο λίγο πριν από τα Χριστούγεννα έκρινε ότι κακώς η «Villa Virginia» διατίθετο σε τουρίστες, για τον απλό λόγο ότι ήταν τμήμα συγκροτήματος με άλλες τρεις κατοικίες, τους οποίους κανείς δεν υπολόγιζε. Οι άνθρωποι αυτοί κέρδισαν την αγωγή, αποκαλύπτοντας στο δικαστήριο ότι οι πελάτες οργάνωναν διαρκώς πάρτι γύρω από την πισίνα του συγκροτήματος, καλούσαν κόσμο που τελικά διανυκτέρευε στους κοινόχρηστους χώρους, έψηναν στα κάρβουνα και κατανάλωναν ποσότητες αλκοόλ, κοινώς έκαναν το συγκρότημα να θυμίζει περισσότερο το πάρτι του Πίτερ Σέλερς, παρά κανονική εστία.
Η απόφαση ήταν καταπέλτης: η ιδιοκτήτρια υποχρεώθηκε να καταβάλει ακόμη και αποζημίωση ύψους 4.400 ευρώ, για τις φθορές που είχαν προκληθεί, στο κοινό ταμείο των κατοικιών.
Η κοινότητα του Airbnb είναι σε αναβρασμό και για ακόμη έναν λόγο: εντός μηνών, αναμένεται η δικαστική απόφαση για την υπόθεση της οδού Χέυδεν. Η οποία ήλθε στην επιφάνεια λόγω της αγωγής που υπέβαλαν ένοικοι πολυκατοικίας, με μπροστάρισα τη δικηγόρο Χριστίνα Πηγάκη, η οποία έτυχε να έχει το γραφείο της εκεί.
Η Πηγάκη δεν αυτοπροσδιορίζεται ως εχθρός του Airbnb, μιλάει όμως για διαμέρισμα 104 τ.μ. που κατέληξε να φιλοξενεί 16 άτομα, όχι και τα πλέον διακριτικά. Εκαναν αλόγιστη χρήση του ασανσέρ, με βαριές αποσκευές, και διοργάνωναν πάρτι, βάζοντας τη μουσική στη διαπασών, χωρίς να υπολογίζουν ώρες και όρια. Το γεγονός ότι επρόκειτο κυρίως για αντροπαρέες, είχε προκαλέσει και μία δόση φόβου ως προς την ασφάλεια της πολυκατοικίας…
Η ίδια πάει την ιστορία αυτή κι ένα βήμα παρακάτω, υποστηρίζοντας ότι το πρόβλημα είναι κατά βάση πολεοδομικό, και αφορά την αλλαγή χρήσης του ακινήτου, από κατοικία σε τουριστικό κατάλυμα –την οποία, όπως συμπληρώνει η ίδια, δεν μπορεί να ελέγξει κανείς. Ποιος μπορεί άλλωστε να είναι «εκεί» πρωί – πρωί, για να παρακολουθεί τα καλάθια με το πρωινά και τα καθαρά σεντόνια που πηγαινοέρχονται, συνιστώντας την αθηναϊκή εκδοχή του bed & breakfast;
Το Airbnb στην πυρά, λοιπόν; Βεβαίως και όχι!
Στην πυρά οι ασυνείδητοι ιδιοκτήτες, όσοι αλληθωρίζουν μπροστά στο χρώμα του χρήματος. Κανείς δεν μπορεί να καταδικάσει μια νέα πραγματικότητα, με αξιοσημείωτη δυναμική, τόσο διεθνώς (ακόμη και δενδρόσπιτα νοικιάζουν), όσο και εγχωρίως, με τους απανταχού θιασώτες να βλέπουν τα ακίνητα τους να παίρνουν αξία και το κομπόδεμα τους να μεγαλώνει από μια ανέλπιστη πηγή – κι ας λένε ό, τι θέλουν οι Κανονισμοί των πολυκατοικιών του ’50.
Το ζητούμενο, όμως, είναι οι εξαιρέσεις να παραμένουν εξαιρέσεις και οι υπερβολές να παραμένουν ευάριθμες. Καμία χώρα, καμία πόλη στον κόσμο, δεν έχει εξάλλου καταφέρει να ξεφύγει από αυτές. Στο Λονδίνο, όπως μετέδωσε το BBC, ιδιοκτήτης που παραχώρησε μέσω πλατφόρμας το ακίνητο του, πληροφορήθηκε εξωδίκως ότι ο ενοικιαστής το είχε μετατρέψει σε οίκο ανοχής – αυτό θα πει να σου «μαγαρίζουν» το σπίτι!
Ο δικαστής που θα αποφασίσει για την περίπτωση της οδού Χέυδεν αντιμετωπίζει μια ενδιαφέρουσα πρόκληση.
Θα πρέπει να κρίνει μάλλον με απαρχαιωμένα εργαλεία μια σύγχρονη πραγματικότητα, αλλά και να θέσει όριο στην ασυδοσία, πες τη και απληστία, του όποιου ιδιοκτήτη, ή της εταιρείας που «τρέχει» τη βραχυχρόνια μίσθωση. Ενα σπίτι 100 τ.μ. δεν μπορεί να φιλοξενεί μια ντουζίνα ανθρώπους, όσα πτυσσόμενα κρεβάτια και να βάλεις…
Είναι βεβαίως και οι επισκέπτες, που έχουν τη δική τους ευθύνη. Ας τιμωρηθούν οι ανερμάτιστοι, ας επιβραβευθούν οι τυπικοί, οι πλατφόρμες προβλέπουν αξιολόγηση, και επιτρέπουν πρόσβαση σε πλήθος πληροφοριών για τον άγνωστο ενοικιαστή, ιδίως αν είναι ταγμένος ταξιδιώτης, προτού ακόμη φθάσει στην πόλη σου. Αν συμπεριφέρθηκε ως κύριος στη Ρώμη, γιατί να αλλάξει προφίλ στο δικό σου σπίτι;
Δεν είναι εύκολο να χαρακτηρίσει κανείς το Airbnb ευχή ή κατάρα. Κρύβει ευκαιρίες και κινδύνους, προσφέρει λύσεις, χωρίς να λείπουν οι παράπλευρες συνέπειες, με κυριότερη αυτή που θέλει τα σπίτια δυσεύρετα και τα ενοίκια στον… Θεό. Εκτοξεύει περιοχές όπως το Κουκάκι στο Νο 5 της παγκόσμιας κατάταξης, αλλά και έχει τη δύναμη να αλλοιώνει τη φυσιογνωμία ακινήτων και περιοχών.
Η Αθήνα (με την οικονομία της) δεν είναι όμως ούτε Βερολίνο και Μαγιόρκα, που απαγόρευσε τη βραχυχρόνια ενοικίαση ολόκληρων κατοικιών, ούτε καν Βαρκελώνη, που έχει επιβάλει υψηλότατα πρόστιμα στην πλατφόρμα της Airbnb. Μήπως θα πρέπει να αποφασίσουμε ότι θα ζήσουμε -τουλάχιστον, προς το παρόν- με αυτό, προσπαθώντας να το ρυθμίσουμε όσο καλύτερα μπορούμε;