Στην εποχή της νιότης υποδεχόμουν τον νέο χρόνο με άγχος. Φοβόμουν το άγνωστο, τη φθορά που πληρώνεις ως τίμημα για να δεις τι γίνεται στη συνέχεια της ζωής. Με τον καιρό το ξεπέρασα. Ίσως επειδή όσο μεγαλώνει ο άνθρωπος, αντιλαμβάνεται ότι κάθε χρόνος που μπαίνει στο σακούλι είναι κέρδος. Η Πρωτοχρονιά δεν φέρνει μόνο ελπίδα, αλλά και μία απόδειξη επιβίωσης. Άλλωστε μεγαλώνοντας αισθάνεσαι πιο άνετα με το παρελθόν, παρά με το μέλλον. Το παρελθόν σου προσφέρει χώρο. Δεν ξέρεις όμως αν θα υπάρχει χώρος για σένα και στο μέλλον.
Κάπως έτσι, δεν ξέρω πια αν γιορτάζω τον χρόνο που έρχεται ή τον χρόνο που φεύγει και μπαίνει στην άκρη. Μάλλον το δεύτερο. Και ειδικά φέτος, στο κατώφλι του 2021, σηκώνω το ποτήρι για το 2020. Όχι επειδή ήταν καλό, προς Θεού. Αλλά επειδή το περάσαμε και αυτό. Για αυτό και, κατά μία εκδοχή, το 2020 ήταν μία, αν όχι καλή, σίγουρα χρήσιμη χρονιά. Μάθαμε πολλά. Για τον εαυτό μας και το περιβάλλον μας. Για την ανθρωπότητα, τη σχέση της με τη φύση, τα αδύναμα σημεία και τα θαυμαστά επιτεύγματα που της επιτρέπουν να συνεχίζει το ταξίδι της προς την αθανασία του είδους.
Τα ημερολόγια υπάρχουν για να τοποθετούν σημαδούρες, ορόσημα, στην αλληλουχία των γεγονότων από τα οποία σχηματίζεται η ζωή μας. Το 2021, λοιπόν, δεν είναι απλώς η συνέχεια του 2020. Είναι η εξέλιξη του σεναρίου που, σε μεγάλο βαθμό, αναθεωρήθηκε τη χρονιά που πέρασε. Διαβάζοντας, ας πούμε, τις τάσεις στον τομέα της υψηλής τεχνολογίας, αντιλαμβάνεσαι ότι αυτά που περιμένουμε προσδιορίστηκαν σε μεγάλο βαθμό από όσα έγιναν την προηγούμενη χρονιά. Αυτή τη στιγμή βρέχει δισεκατομμύρια στην ανάπτυξη έξυπνων μηχανών διαχείρισης δεδομένων, αναγνώρισης προσώπου και διασύνδεσης τους με συστήματα και εφαρμογές Υγείας. Είναι απολύτως βέβαιο ότι το 2021 θα ακουστούν στην Ευρώπη φωνές για αναθεώρηση του GDPR και υιοθέτηση τεχνολογιών που εξελίχθηκαν στην Ασία κατά την περίοδο της πανδημίας. Ενα από τα βασικά χαρακτηριστικά της νέας χρονιάς είναι ότι θα δώσουμε μεγαλύτερο χώρο και ρόλο στις μηχανές. Θα συνέβαινε ούτως ή άλλως, όμως η πανδημία αφαίρεσε αρκετές αναστολές από το τραπέζι. Αν θέλουμε να είμαστε έτοιμοι στην επόμενη πανδημία, πρέπει να δικτυωθούμε περισσότερο με το κράτος. Αλλά και τα κράτη να δικτυωθούν περισσότερο μεταξύ τους.
Το 2021 θα είναι η χρονιά του 5G. Ισως όχι τόσο σε επίπεδο εφαρμογών, όσο στην κλίμακα της «κουλτούρας». Θα σηκωθεί ένα τεράστιο κύμα επενδύσεων για να ικανοποιηθεί το αίτημα του «5G ready» και σταδιακά η κοινή γνώμη, στον δυτικό κόσμο, θα αρχίζει να εξοικειώνεται με το νέο περιβάλλον, αναμένοντας δραστικές αλλαγές στην καθημερινότητα των επόμενων χρόνων. Αντίστοιχα το 2021 θα σχηματοποιηθεί το, ρευστό σήμερα, νέο περιβάλλον της online ζωής σε επίπεδο απασχόλησης, αγορών και εκπαίδευσης -αναμένεται να δούμε περισσότερα σχολεία, κυρίως στις ΗΠΑ, να δουλεύουν με συστήματα εικονικής πραγματικότητας που θα καθιστούν, τελικά, το εξ αποστάσεως μάθημα πιο ελκυστικό από τη φυσική παρουσία στην τάξη. Ποιο θα είναι το γκάτζετ που θα μας ανοίξει περισσότερο την όρεξη; Τα τάμπλετ που θα διπλώνουν και θα γίνονται κινητό τηλέφωνο. Τα…λιγουρεύεστε;
Σε τι κόσμο, αλήθεια, θα τα δούμε όλα αυτά; Θα είναι καλύτερος ή χειρότερος; Η εμπειρία του 2020 καθιστά αστείες τις προγνώσεις με χαρακτηρισμούς. Ας μείνουμε στις βεβαιότητες. Θα είναι ένας κόσμος χωρίς Τραμπ, συνεπώς υπάρχει περισσότερο φως. Λογικά ο Μπάιντεν θα επαναφέρει τις ΗΠΑ στη Συμφωνία για το Κλίμα και ίσως (αυτό μένει να το δούμε) να ενισχύσει τον παρεμβατικό τους ρόλο, διακόπτοντας την εσωστρέφεια. Ένα ενδιαφέρον ερώτημα έχει να κάνει με το πόσο ισχυρή θα είναι η παρουσία της αντιπροέδρου Χάρις, καθώς ακόμα και οι καρέκλες στον Λευκό Οίκο γνωρίζουν ότι θα είναι υποψήφια στις προεδρικές εκλογές του 2024. Πάντως αυτή τη χρονιά θα έχουμε και ένα μάτι στην υγεία του προέδρου Μπάιντεν. Είναι επίσης η πρώτη χρονιά του Brexit, έρχεται η συνταξιοδότηση της Μέρκελ, θα υπάρξουν εξελίξεις στη Μέση Ανατολή. Δεν θα πλήξουμε. Διότι η χρονιά έχει και θέαμα. Ολυμπιακούς Αγώνες και Euro. Να, κλείστε τα μάτια και δείτε μία αισιόδοξη εικόνα: καλοκαίρι 2021, γεμάτα καφέ και μπαρ στις τουριστικές περιοχές από ανθρώπους από όλο τον κόσμο που παρακολουθούν μπάλα και στίβο. Η κανονικότητα που μας έλειψε. Θα δούμε και θέαμα από τον Άρη, καθώς τον Φεβρουάριο θα προσγειωθεί εκεί το νέο όχημα της NASA.
Και εδώ στα δικά μας; Τι λέει η γραμμή της μοίρας στην παλάμη μας; Λογικά θα έχουμε διπλές εκλογές το φθινόπωρο, νωρίτερα θα ακούσουμε πολλά περί ανάπτυξης δια ευρωπαϊκών πόρων, θα μας ψεκάζουν με αισιοδοξία από τη μία και με οργή από την άλλη. Και ανάλογα με το πώς θα εξελιχθεί η πανδημία, θα ακούσουμε κλαρίνα για τα 200 χρόνια από την Επανάσταση, μαζί με στοχασμούς για το πού και πώς πορευόμαστε. Τι λέτε; Θα είναι βαρετά ή θα έχουν ενδιαφέρον;
Όμως κακά τα ψέματα, το 2021 μπορεί να είναι η χρονιά της επανεκκίνησης, κυρίως όμως θα είναι η χρονιά κατά την οποία θα μετράμε πληγές και ερείπια, προσβλέποντας σε μία νέα αρχή, στο ανοδικό τίναγμα του ελατηρίου. Από την άλλη, μπορεί να μην είναι τίποτα από αυτά. Να εμφανιστεί κανένας ιός στα βάθη της Κίνας ή κανένας μετεωρίτης στα βάθη του Διαστήματος και να τρέχουμε πάλι όπως τα μυρμήγκια γύρω από τη φωλιά τους.
*Ο τίτλος προέρχεται από ατάκα του Διονύση Σαββόπουλου