Η περιλάλητη συγκέντρωση του #Παραιτηθείτε, το event που τόσες θυελλώδεις αντιπαραθέσεις και συζητήσεις προκάλεσε το προηγούμενο διάστημα, πραγματοποιήθηκε το απόγευμα της Τετάρτης και τίποτε φοβερό δεν συνέβη. Το στερέωμα βρίσκεται ακόμη στη θέση του, η γη δεν σείστηκε, ο Υιός του Ανθρώπου δεν εμφανίστηκε κατερχόμενος επί των νεφελών του ουρανού. Ας δούμε όμως τι πέτυχε αυτό το προσκλητήριο και με ποια κριτήρια θα τεθεί το μέτρο της επιτυχίας ή αποτυχίας του.
Καταρχάς το ποσοτικό. Για τα δεδομένα της Αθήνας η προσέλευση ήταν επιεικώς μέτρια, «άμαζη» στο ιδίωμα της αριστεράς. Προσγειωμένες εκτιμήσεις κάνουν λόγο για περίπου 5.000 άτομα, αν και φίλοι του «κινήματος» και διοργανωτές πληθωρίζουν αυτόν τον αριθμό στο τριπλάσιο, επικαλούμενοι τον κυλιόμενο χαρακτήρα της συγκέντρωσης, ότι δηλαδή ο κόσμος ανανεωνόταν συνεχώς. Οι διαμαρτυρόμενοι κάλυψαν το κατάστρωμα της λεωφόρου Αμαλίας μπροστά από τη Βουλή, όμως στους παρακείμενους δρόμους οι πυκνότητες έπεφταν δραματικά. Η Οθωνος άδεια, η Βασιλέως Γεωργίου άδεια στο μεγαλύτερο μέρος της εκτός από την αρχή. Η κυρίως πλατεία Συντάγματος συνέχιζε τη γνώριμη ζωή της με τον κανονικό τεταρτιάτικο κόσμο της: τους τουρίστες, τους σκεητάδες, τα ζευγαράκια, τους αργόσχολους. Μόνη εικαστική παρέμβαση στο τοπίο της οι δυο σειρές με τις αντιμέτωπες καντίνες, παραταγμένες σε θέση μάχης για τον επιούσιο, με το στόχο κλειδωμένο στο πορτοφόλι των «παραιτηθάκηδων». Η κυκλοφορία των αυτοκινήτων στην κάτω μεριά του Συντάγματος κανονική, από Σταδίου προς Φιλελλήνων, ενώ στο επάνω μέτωπο η Ακαδημίας επίσης ανοικτή. Μια ολιγάνθρωπη συγκέντρωση, σίγουρα αναντίστοιχη με τις προσδοκίες που είχαν καλλιεργηθεί.
Για τη Θεσσαλονίκη ας μη το συζητήσουμε καν, η συγκέντρωση ήταν φιάσκο κατ’ ομολογία των ίδιων των διοργανωτών της, ούτε 1.000 άτομα δεν κατάφερε να μαζέψει.
Το μειονέκτημα του μικρού πλήθος θα μπορούσε να θεραπευτεί αν υπήρχε σφρίγος, μαχητικότητα, παλμός, ένταση, πάθος. Δυστυχώς το κατάστημα δεν διέθετε τέτοια καλούδια. Συνθήματα ουσιαστικά δεν ακούστηκαν, παρά μόνο κάποια χλιαρά ξεφωνίσματα όταν τα μεγάφωνα έπαιζαν τις υποσχέσεις του Τσίπρα. Eλειπε ένας ομιλητής ή κάποιο είδος χάπενινγκ που θα λειτουργούσε ως εστιακό σημείο αναφοράς και θα συγκέντρωνε την προσοχή του κοινού. Οι μουσικές επιλογές ένας αχταρμάς, από κλασική μέχρι Μίκη Θεοδωράκη.
Το πιο σημαντικό: οι άνθρωποι που μαζεύτηκαν στο Σύνταγμα ήρθαν και έφυγαν ως μονάδες, ως μεμονωμένα άτομα που το καθένα είχε στο νου του τις δικές του έγνοιες. Ελειπε η αίσθηση της συλλογικότητας
Μέσος όρος ηλικίας υψηλός και απουσία νεολαίας. Η πόλη δεν «ένιωσε» στο πετσί της το γεγονός, δεν αισθάνθηκε κάποια δόνηση. Δεν διαταράχθηκε η θερινή καθημερινότητά της, δεν ταλαιπωρήθηκε ιδιαίτερα, δεν άλλαξε το γνώριμο ρυθμό της, δεν έστησε αυτί να ακούσει τι είχαν να της πουν αυτοί που μαζεύτηκαν.
Το πιο σημαντικό: οι άνθρωποι που μαζεύτηκαν στο Σύνταγμα ήρθαν και έφυγαν ως μονάδες, ως μεμονωμένα άτομα που το καθένα είχε στο νου του τις δικές του έγνοιες. Ελειπε η αίσθηση της συλλογικότητας, της κοινής διεκδίκησης, της ισχύος εν τη ενώσει.
Ο κόσμος αυτός είναι άμαθος από πεζοδρόμιο και ξένος προς κινηματικές λογικές. Αδυνατεί να λειτουργήσει ως ενιαία συμπαγής μάζα και παραμένει άθροισμα «προσωπικοτήτων», γερά γαντζωμένων στα ατομικά εγώ τους. «Θα μάθει», σχολίασαν μερικοί υπομονετικοί θυμόσοφοι, ενώ άλλοι εκτόξευσαν ανιστόρητες βλακείες του τύπου «η αστική τάξη στο τέλος θα νικήσει όπως νίκησε και το 1949».
Το #Παραιτηθείτε –πάντα σε μορφή χάσταγκ για να δηλώνεται ο διαδικτυακός χαρακτήρας της πρωτοβουλίας– διανθίστηκε με πλήθος γραφικών παρουσιών και συμβάντων, από τον κύριο με το πλακάτ «Χριστέ μας σώσε την Ελλάδα μας» έως την ηλικιωμένη που κράδαινε μπροστά από τον Άγνωστο ένα σχισμένο καλσόν χρώματος μπεζ, αναφορά στην υπόσχεση για σκίσιμο των μνημονίων από τον ΣΥΡΙΖΑ όσο ήταν στην αντιπολίτευση. Πιθανόν η ίδια κυρία να διαδήλωνε και τον περσινό Ιούλιο στο Σύνταγμα, απαιτώντας «φέρτε οποιαδήποτε συμφωνία να τελειώνουμε» αλλά, οκέι, η ταξική πάλη έχει και τις αντιφάσεις της. Ατομικά πανώ, ατομικές ενέργειες: η έλλειψη οργάνωσης και συλλογικότητας έκδηλη σε όλο της το μεγαλείο. Καθένας μια μπάλα μόνος του. Οι γραφικές στιγμές του #Παραιτηθείτε χάρισαν γέλιο μέχρι δακρύων στην αριστερόσφαιρα του διαδικτύου, που στο φτερό επινόησε memes και ατάκες εκπληκτικής σατιρικής ισχύος. Τους «γλέντησε» κανονικά, εστιάζοντας κυρίως στην ταξικότητα της εκδήλωσης, την αντιφατικότητα των αιτημάτων τους και την παραδοξότητα της κατάστασής τους, ως «παλαιομνημονιακών» που είναι ως αντιπολίτευση αναγκασμένοι να τη βγαίνουν από αριστερά σε μια νεομνημονιακή κυβέρνηση.
#paraititheite Tweets
Είναι αλήθεια πως οι προηγούμενες μέρες δεν προοιωνίζονταν κάτι καλό για το #Παραιτηθείτε. Ενδεικτικές της σύγχυσης ήταν, την παραμονή της συγκέντρωσης, οι αντιδράσεις στην ανακοίνωση περί αντισυγκέντρωσης αντιεξουσιαστών που αναρτήθηκε στο indymedia. Πολλοί μενουμευρωπαίοι έχασαν την ψυχραιμία τους και κατάπιαν αμάσητη την είδηση, που τελικά αποδείχθηκε hoax, αναπαράγοντάς την με συνοδευτικές οιμωγές του στυλ «δεχόμαστε επίθεση από παρακρατικούς». Δημόσιες αντεγκλήσεις μεταξύ των πρωτεργατών στο facebook, για το ποιος επινόησε πρώτος το χάσταγκ #Παραιτηθείτε και συναφή ζητήματα πατρότητας του «κινήματος», υπήρξαν ισχυρό επιδόρπιο γραφικότητας πριν το χθεσινό χορταστικό κυρίως γεύμα.
Συνοψίζοντας. Παρά τις αγαθές προθέσεις κάποιων, το #Παραιτηθείτε ήταν μια κίνηση άκαιρη και προχειροοργανωμένη που αποτέλεσε κρέας για τα κανόνια του φιλικού στην κυβέρνηση μηχανισμού προπαγάνδας. Προσέφερε στην κυβέρνηση έναν αδύναμο αντίπαλο, επί του οποίου αυτή επικράτησε με ευκολία. Τον κατατρόπωσε αφού πρώτα φρόντισε μέσω της αρνητικής διαφήμισης να τον «φουσκώσει» τόσο, ώστε να εισπράξει τις δάφνες μιας αξιοπρεπούς νίκης που δεν θα είναι «λήστεμα εκκλησίας». Συγχρόνως η κυβέρνηση, με το μπαράζ πολεμικών δηλώσεων στελεχών της, επιχείρησε και σε μεγάλο βαθμό πέτυχε να δώσει την εντύπωση ότι η μόνη εναντίωση στην πολιτική της προέρχεται από τους ανυπόμονους για εξουσία «χορτάτους» και όχι από τα λαϊκά στρώματα που της παρέχουν ευμενή ανοχή και πίστωση χρόνου. Κατάφερε να επιβάλει τη δική της ερμηνεία και νοηματοδότηση του γεγονότος, πλάθοντας για τους διαφωνούντες μια ελάχιστα κολακευτική εικόνα κακομαθημένων παιδιών με σαφή αντιλαϊκή ιδεολογική τοποθέτηση.
Καταδείχθηκαν τέλος τα όρια και οι αδυναμίες του «αστικού» facebook, μιας αυτοαναπαραγόμενης μικροκοινότητας με ισχυρές τάσεις ενδογαμίας. Ενα φιλολογικό σαλόνι αλληλοθαυμασμού που ενοχικά διακατέχεται από την εμμονή «να κάνουμε κάτι, εδώ και τώρα», έτσι ώστε να επαναβεβαιώσει την αυτοαναγόρευσή του σε πνευματική και πολιτική πρωτοπορία. Όμως, καλώς ή κακώς, ο περισσότερος κόσμος τηρεί ακόμη στάση αναμονής ενώ τα μπάνια του λαού μετατοπίζουν τις όποιες εξελίξεις προς το φθινόπωρο. Το γεγονός αυτό διέγνωσαν έγκαιρα τα κόμματα της αντιπολίτευσης, οργανισμοί με μακρόχρονη πείρα, και κράτησαν αποστάσεις ασφαλείας από το #Παραιτηθείτε αποφεύγοντας επιμελώς να ταυτιστούν μαζί του. Η έλλειψη κομματικής υποστήριξης ήταν εμφανής στην εικόνα της πρωτότυπης αυτής συγκέντρωσης, που στάθηκε αφορμή για πολλές ενδιαφέρουσες πολιτικές διαπιστώσεις και σίγουρα θα μας απασχολήσει και στο μέλλον.