Αν διαβάζετε εφημερίδες, αν παρακολουθείτε τα δελτία ειδήσεων των καναλιών, αν ψάχνετε στις ιστοσελίδες και αν συζητάτε με φίλους και γνωστούς, είμαι βέβαιος ότι θα έχετε καταλάβει ποιο είναι το κύριο χαρακτηριστικό του σύγχρονου Ελληνα, δηλαδή ότι είναι γκρινιάρης. Η γκρίνια έχει γίνει τρόπος ζωής. Και περισσότερο σε αυτούς που δεν έπρεπε να γκρινιάζουν, εννοώ τους πλούσιους και τους φοροφυγάδες. Μερικές φορές μου δημιουργείται η εντύπωση ότι πολλοί περιμένουν ή και εύχονται να συμβεί κάτι κακό για να έχουν μια καλή δικαιολογία για να ξεσπάσουν σε γκρίνιες και κριτική. Ομολογώ ότι είμαι και εγώ, σε κάποιο μέτρο, θύμα αυτής της τάσης.
Κι όμως, αν σκεφτεί κανείς τι έχει περάσει αυτή η χώρα τον τελευταίο αιώνα θα πρέπει μάλλον να την θαυμάζει παρά να την ελεεινολογεί. Μια σύντομη αναδρομή στις μεγάλες δοκιμασίες που πέρασε η χώρα μας ίσως μα βοηθήσει να δούμε καθαρά και να κρίνουμε αντικειμενικά την κατάστασή της. Ας ξεχάσουμε την χρεωκοπία Τρικούπη (1893) και τον πόλεμο του 1897, και ας αρχίσουμε με το 1900:
1. Καταστροφή της σταφίδας κατά τα 2/3 λόγω περονόσπορου (1900) και μεγάλη μετανάστευση κυρίως στις ΗΠΑ (1900-1910).
2. Δύο Βαλκανικοί Πόλεμοι (1912-1913).
3. Α΄Παγκόσμιος πόλεμος (1914-1918).
4. Πόλεμος και Μικρασιατική Καταστροφή (1921-1922)
5. Δικτατορία Πάγκαλου (1925) και Κίνημα Κονδύλη (1926).
6. Παγκόσμια κρίση του 1929 και πτώχευση της Ελλάδας (1932).
7. Δικτατορία Μεταξά (1936).
8. Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος (1940-1945)
9. Εμφύλιος πόλεμος (1946-1949) και φυλακίσεις και εξορίες.
10. Μεγάλη μετανάστευση προς ΗΠΑ, Αυστραλία και Καναδά (δεκαετία 1950)
11 Μεγάλη μετανάστευση προς Γερμανία (δεκαετία 1960)
12. Δικτατορία των συνταγματαρχών (1967-1974).
13. Εισροή εκατοντάδων χιλιάδων παρανόμων μεταναστών (μετά την πτώση του Σοβιετικού μπλοκ).
14. Χρηματιστηριακή κρίση του 1999 με τεράστιες απώλειες κεφαλαίων (υπουργία Γιάννου Παπαντωνίου)
15. Παγκόσμια κρίση (2008), ουσιαστική πτώχευση της χώρας, μνημόνια (2010-2018) και μετανάστευση εκατοντάδων χιλιάδων κυρίως προς την ΕΕ.
Υπήρξαν, ευτυχώς, και μερικές δεκαετίες ειρήνης και ησυχίας. Η ταπεινή γνώμη του γράφοντος είναι ότι το γεγονός ότι η Ελλάδα κατάφερε, παρά τα όσα υπέφερε, να είναι σήμερα μια αναπτυγμένη χώρα, είναι άξιο θαυμασμού και όχι ελεεινολογίας ή άδικης κριτικής.
Ενας αριθμός τα λέει όλα. Το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν, το ΑΕΠ, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία είναι 208 δισ. ευρώ. Όμως, όπως είναι γνωστό σε όλους, το αδήλωτο εισόδημα, δηλαδή η μαύρη οικονομία, είναι μεγάλο. Εκτιμάται ότι είναι περίπου 30% του δηλωμένου. Αυτό σημαίνει ότι το πραγματικό ΑΕΠ είναι περίπου 260 δισ. ευρώ. Ο πληθυσμός της Ελλάδας είναι 10,64 εκατομμύρια.
Η διαίρεση του ΑΕΠ με τον πληθυσμό μας δίνει το κατά κεφαλή ΑΕΠ που είναι 24 περίπου χιλιάδες. Με αυτό το εισόδημα η Ελλάδα κατατάσσεται περίπου 50η στον κόσμο, χωρίς να έχει πετρέλαια, χωρίς να είναι φορολογικός παράδεισος και με τεράστιες αμυντικές δαπάνες.
Ας σημειωθεί ότι μεγάλες χώρες όπως η Κίνα, η Ινδία, η Ρωσία, η Βραζιλία και πολλές άλλες έχουν το μισό ή και λιγότερο από το κατά κεφαλή ΑΕΠ της Ελλάδας.
Βέβαια, τα προβλήματα ή τα κακώς κείμενα υπάρχουν και απαιτούν λύση ή ρύθμιση. Όμως, είναι άλλο να αναγνωρίζεις τα προβλήματα και άλλο να γκρινιάζεις και να κατακρίνεις τους πάντες πλην του εαυτού σου, όπως κάνουν οι περισσότεροι.
Συμπεραίνω ότι η Ελλάδα έχει πετύχει θαύματα. Αντί να αμαυρώνουμε τις επιτυχίες της χώρας είναι καλύτερο να την βοηθούμε, ο καθένας με τον τρόπο του, να λύνει τα προβλήματα.
* Ο Θεόδωρος Π. Λιανός είναι ομότιμος καθηγητής Πολιτικής Οικονομίας του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών