Με το πολυνομοσχέδιο, που κατατέθηκε στη Βουλή και θα ψηφιστεί την Πέμπτη, φτάνουμε στη μέση ενός κύκλου, ο οποίος άρχισε τον Ιανουάριο του 2015 και πιθανότατα θα κλείσει το φθινόπωρο του 2018, χωρίς να αποκλείεται και το 2019.
Ετσι, η πρώτη κυβέρνηση παραδοσιακού αριστερού κόμματος θα είναι και η πρώτη που πιθανότατα θα ολοκληρώσει μία μνημονιακή θητεία. Προεξοφλείται ήδη ότι πολιτικά θα έχει την τύχη των προηγούμενων. Και αυτό που μένει να δούμε είναι τι θα παραδώσει. Θα είναι τα ερείπια που προεξοφλεί σύμπασα η αντιπολίτευση (εδώ και εδώ οι εκτιμήσεις των προηγούμενων) ή μπορεί να αφήσει στους επόμενους κάτι, για να κάνουν εκείνοι μια νέα αρχή, έστω και μετέωρη;
Η τύχη της κυβέρνησης Τσίπρα – Καμμένου δεν μπορεί να είναι διαφορετική από εκείνη των προκατόχων της. Μεγάλο μέρος του εκλογικού σώματος, που την εμπιστεύθηκε δύο φορές το 2015, απομακρύνθηκε, όταν επιβεβαιώθηκε ότι οι υποσχέσεις έγιναν λόγια του αέρα και η ασκούμενη πολιτική επιδείνωσε την οικονομική κατάστασή του.
Ομως, η παρούσα κυβέρνηση είναι η πρώτη στα μνημονιακά χρόνια που (θα) έχει τη χρονική άνεση να επιχειρήσει να αλλάξει αυτήν την εικόνα, αν καταφέρει να ολοκληρώσει το δικό της success story. Υπενθυμίζουμε ότι η κυβέρνηση Παπανδρέου κατέρρευσε μέσα σε δύο χρόνια και η κυβέρνηση Σαμαρά – Βενιζέλου έμεινε δυόμισι χρόνια.
Η σημερινή κυβέρνηση δεν έχει μπροστά της κανένα ανυπέρβλητο εμπόδιο και, θεωρητικά, μπορεί να φτάσει έως και τον Οκτώβριο του 2019. Όμως, πιθανότερο είναι να προκηρύξει εκλογές το φθινόπωρο του 2018, με βασικό στόχο να μην έχουν αρχίσει να εφαρμόζονται τα μέτρα που ψηφίζονται τώρα. Μέχρι τότε το βασικό σενάριο για το «αριστερό» success story έχει σχηματοποιηθεί:
– Η ψήφιση του πολυνομοσχεδίου, το οποίο η αντιπολίτευση χαρακτηρίζει τέταρτο Μνημόνιο, εμφανίζεται από την κυβέρνηση ως «εξιτήριο» από την εποχή των Μνημονίων.
– Η ρύθμιση για το χρέος (κάποια ρύθμιση θα γίνει οπωσδήποτε – καμία σχέση με τη δραστική μείωση ή «κούρεμα», που υπόσχονταν) θα αποτελέσει το δεύτερο προπαγανδιστικό εργαλείο του κ. Τσίπρα και των συν αυτώ.
– Η (αναμενόμενη, μετά από αυτό) ένταξη στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας θα εορτασθεί καταλλήλως.
– Η «έξοδος στις αγορές», δοκιμαστικά φέτος, ολοκληρωμένα το 2018, αν δεν στραβώσει κάτι, θα αποτελέσει την κορύφωση αυτής της «ιστορίας επιτυχίας».
Όλα αυτά, μαζί με όσα θα γίνονται στο εσωτερικό πεδίο (διορισμοί, τακτοποιήσεις και, πάνω απ’ όλα, διανομή του πλεονάσματος του 2017 λίγο πριν από τις εκλογές του 2018), θα αποτελέσουν το προπαγανδιστικό οπλοστάσιο που θα χρησιμοποιηθεί. Ο κ. Τσίπρας και οι συν αυτώ γνωρίζουν ότι δεν είναι ικανό να αλλάξει τη φορά των πραγμάτων. Βασικός στους στόχος θα είναι η εκλογική ήττα να μη γίνει συντριβή, ώστε ο ΣΥΡΙΖΑ να παραμείνει ισχυρός μετεκλογικός παίκτης και να μπορεί να «υπονομεύσει» την επόμενη κυβέρνηση το 2020, όταν θα χρειαστεί να εκλεγεί ο νέος Πρόεδρος της Δημοκρατίας. Η κυβέρνηση αυτή θα έχει αρχίσει εν τω μεταξύ να εφαρμόζει τα μέτρα που ψηφίζουν σήμερα οι ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ.
Σ’ αυτό το πλαίσιο θα κληθεί να κινηθεί η επόμενη κυβέρνηση. Το ζητούμενο είναι ποια θα είναι η κατάσταση της πραγματικής οικονομίας, δηλαδή τι θα έχει παραλάβει. Θα είναι μόνο οι νέες μειώσεις των εισοδημάτων, η σταθερά υψηλή ανεργία και τα καταστροφικά πλεονάσματα, που σημαίνουν πολύχρονη στασιμοχρεοκοπία; Ή μπορεί εν τω μεταξύ να έχει επέλθει κάποια μεταβολή του οικονομικού κλίματος, που θα επιτρέψει στην επόμενη κυβέρνηση να κάνει μια νέα αρχή; Πάντως, παρά την υψηλών τόνων απορριπτική ρητορική της ΝΔ, είναι φανερό ότι μία δική της κυβέρνηση θα είχε καλύτερες προϋποθέσεις επιτυχίας αν δεν παραλάμβανε «καμένη γη», δηλαδή αν «έβγαινε» έστω ένα μέρος του success story της σημερινής κυβέρνησης.
Εν κατακλείδι: τα μέτρα που ψηφίζονται αυτές τις μέρες θα αποτελέσουν πιθανότατα την αρχή του (μακρόσυρτου) τέλους του κ. Τσίπρα και των συν αυτώ. Δεν μπορούν να ξεφύγουν από τη μοίρα των προκατόχων τους των τελευταίων οκτώ ετών της κρίσης. Κατά τη ρήση του Ισοκράτη, «κοινή γαρ η τύχη». Το σημαντικό είναι να μην αποδειχθεί «και το μέλλον αόρατον».