Η σχέση μας με την Πορτογαλία είναι καρμική. Οχι μόνο επειδή η φίλη χώρα είναι παγκοσμίως πρώτη στην παραγωγή φελλών. Αλλά να, στη Λισαβόνα ήταν που το 2004 πιστέψαμε ότι ως έθνος διατηρούμε ειδική σχέση με τον Θεό. Εκεί, και λίγο μετά στην ολυμπιακή Αθήνα, η ελληνική έπαρση φούσκωσε τόσο πολύ, ώστε έσπασε τα κουμπιά της φουστανέλας, δείχνοντας τη γύμνια μας.
Και μετά ήταν ο καθοδηγητής, ο coach, ο Φερνάντο Σάντος. Με το ίδιο καφέ μπουφάν ήρθε στην Ελλάδα, με το ίδιο έφυγε. Και όπου και αν εργάστηκε, άφησε συνέπεια και έργο. Και στο βήμα που έκανε αποχωρώντας από την Εθνική Ελλάδας για να πάει στην Πορτογαλία, καταγράφεται η διαφορά των δύο χωρών. Εφυγε από μία εσωστρεφή, βυθιζόμενη ομάδα και πήγε να πάρει το Πρωτάθλημα Ευρώπης με την Πορτογαλία.
Η Πορτογαλία κέρδισε το Euro 2016, τη Eurovision 2017 και το Eurogroup ως το 2020. Ο Μάριο Σεντένο, υπουργός Οικονομικών της Πορτογαλίας, είναι ο διάδοχος του Γερούν Ντάισελμπλουμ ή, αλλιώς, ο δάσκαλος που θα ελέγχει αν κάναμε τη μαθήματά μας. Πολιτικά πρόκειται για έναν πορτογαλικό θρίαμβο που φωτίζει από άλλη γωνία το μέγεθος της ελληνικής ήττας. Η χώρα που ήταν το πρώτο γράμμα στο προβληματικό PIGS (Πορτογαλία, Ιταλία, Ελλάδα, Ισπανία), που σύρθηκε μετά από μας στα μνημόνια και στο ΔΝΤ, δεν έχει βγει, απλώς, από την κρίση, γίνεται σύμβολο οικονομικής επιτυχίας.
Εντάξει, ο νέος πρόεδρος του Eurogroup έπρεπε να προέρχεται ούτως ή άλλως από την περιφέρεια. Η Γερμανία δεν θα ζητούσε τη θέση για ευνόητους λόγους, οι Ολλανδοί μόλις την άφησαν, οι Γάλλοι έχουν τον Επίτροπο Οικονομικών και οι Ιταλοί τον κεντρικό τραπεζίτη. Ο Σεντένο ήταν μία βολική επιλογή και είναι κρίμα που δεν θα βρει μπροστά του τον Σόιμπλε για να του πει ότι είχε λάθος σε πολλά σημεία.
Θα έχετε μάθει τα καλά νέα της Πορτογαλίας. Οχι απλώς βγήκε από τη μνημονιακή επιτήρηση, αλλά εξόφλησε νωρίτερα τις υποχρεώσεις της προς το ΔΝΤ, ενώ για το 2017 καταγράφει ανάπτυξη 2,8%. Στην Πορτογαλία κυβερνούν Σοσιαλιστές με τη συνεργασία της Αριστεράς. Οταν, όμως, το 2011 αποχώρησαν από την εξουσία, η οικονομία ήταν στα γόνατα. Η κυβέρνηση Σοσιαλδημοκρατών, με τη συμμετοχή των Συντηρητικών και την ανοχή των Σοσιαλιστών υπέγραψε το Mνημόνιο και έβαλε τη χώρα στη μέγγενη της δημοσιονομικής προσαρμογής. Η λιτότητα οδήγησε σε πολιτική και κοινωνική ένταση. Και το 2015, ο ηγέτης των Σοσιαλιστών Αντόνιο Κόστα, αν και ήρθε δεύτερος στις εκλογές, κατάφερε να πείσει την Αριστερά για τη δημιουργία κυβέρνησης με προοδευτικό πρόσημο.
Ο Κόστα «αγνόησε» την Tρόικα με τακτ, αποφεύγοντας την άμεση σύγκρουση. Χορήγησε αυξήσεις στους δημοσίους υπαλλήλους, αλλά αύξησε τους άμεσους φόρους και περιέκοψε δαπάνες κοινωνικής ασφάλισης. Παράλληλα προώθησε τολμηρές μεταρρυθμίσεις που δεν επρόκειτο να περάσουν αν η Αριστερά ήταν στην αντιπολίτευση. Η αύξηση της κατανάλωσης οδήγησε σε ανάκαμψη της οικονομικής δραστηριότητας με πολλαπλασιαστικές συνέπειες στη μείωση της ανεργίας και στη βελτίωση των ασφαλιστικών πόρων. Την ώρα, λοιπόν που οι Πορτογάλοι έκαναν λειτουργικές παρεμβάσεις στην οικονομία, πείθοντας και τους δανειστές για την αποτελεσματικότητά τους, εμείς μοιράζαμε αξιοπρέπεια και στήναμε κάλπες για δημοψήφισμα.
Βέβαια οι δύο χώρες δεν βάδισαν στα αγκάθια από κοινή αφετηρία. Η Πορτογαλία δεν είχε να αντιμετωπίσει χρέος αντίστοιχου ύψους, ούτε ξηλώνεται κάθε τόσο για να καλύψει αμυντικές δαπάνες. Είχε, όμως, πλεόνασμα συναίνεσης και έλλειμμα τυχοδιωκτισμού.