Απόψεις

Στον ρυθμό του «neopopulismo»

Για τους Ελληνες η μελέτη του neopopulismo παρουσιάζει ένα πρόσθετο ενδιαφέρον. Το κόμμα που βρίσκεται στην εξουσία σήμερα ανήκει σε αυτή την συνομοταξία
Τάκης Μίχας

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η Λατινική Αμερική αποτελεί τη μήτρα του πιο ενδιαφέροντος σύγχρονου πολιτικού κινήματος: του «neopopulismo» της Αριστεράς. Χώρες όπως η Βολιβία το Εκουαδόρ, η Βενεζουέλα, η Αργεντινή, η Βραζιλία μπορεί να θεωρηθούν ότι αποτελούν μέρος αυτής της συνομοταξίας, χωρίς φυσικά αυτό να σημαίνει ότι αυτές οι χώρες δεν έχουν τεράστιες διαφορές μεταξύ τους. Γι’ αυτό λοιπόν η μελέτη αυτού του φαινομένου παρουσιάζει τεράστιο ενδιαφέρον.

Για τους Ελληνες η μελέτη αυτού του φαινομένου παρουσιάζει ένα πρόσθετο ενδιαφέρον. Οτι το κόμμα που βρίσκεται στην εξουσία σήμερα ανήκει σε αυτή την συνομοταξία. Γι’ αυτό οι αναλύσεις που βλέπουν τον ΣΥΡΙΖΑ σαν ένα σύγχρονο ευρωσοσιαλιστικό ή αριστερό κόμμα δεν έχουν σχέση με την πραγματικότητα και – για να θυμηθούμε την φρασεολογία της νιότης μας – «αποπροσανατολίζουν» τις μάζες.

Tα κυριότερα χαρακτηριστικά που εντάσσουν τον ΣΥΡΙΖΑ σε αυτήν την κατηγορία είναι:

1) Η διχαστική αντίληψη της κοινωνίας σύμφωνα με την οποία οι πολιτικές δυνάμεις που αντιτίθενται στο καθεστώς εκφράζουν «αντιλαϊκά» συμφέροντα.

2) Η υποβάθμιση των θεσμών και ιδιαίτερα του κράτους δικαίου μπροστά στη βούληση του «κυρίαρχου λαού» (δηλαδή του καθεστώτος).

3) Η διφορούμενη σχέση με τη βία ως μέσο προώθησης πολιτικών στόχων. Αυτή η σχέση μπορεί να κυμαίνεται από απλή αποδοχή της βίας όταν ασκείται είτε από στελέχη του καθεστώτος είτε από συγγενείς ιδεολογικά ομάδες (περίπτωση ΣΥΡΙΖΑ) έως ενθάρρυνσή της (περίπτωση Βενεζουέλας με τους περίφημους collectivο).

Oι αναλύσεις που βλέπουν τον ΣΥΡΙΖΑ σαν ένα σύγχρονο ευρωσοσιαλιστικό η αριστερό κόμμα δεν έχουν σχέση με την πραγματικότητα και -για να θυμηθούμε την φρασεολογία της νιότης μας- «αποπροσανατολίζουν» τις μάζες

4) Οτι το κόμμα που βρίσκεται στην εξουσία δεν ενδιαφέρεται τόσο να κυβερνήσει την χώρα όσο να οικοδομήσει ένα καθεστώς. Αν για την ΝΔ η διατήρηση της μάζας των δημοσίων υπαλλήλων συνιστά απλά ένα πελατειακό προαπαιτούμενο, για τον ΣΥΡΙΖΑ αποτελεί ένα πολύ σημαντικό μέσο εδραίωσης του καθεστώτος.

5) Πιο σημαντικό ίσως χαρακτηριστικό η προσωποπαγής άσκηση της εξουσίας. Ο ηγέτης αφουγκράζεται και επικοινωνεί άμεσα με τον λαό χωρίς την διαμεσολάβηση άλλων περιοριστικών συντελεστών (ιδεολογία, κόμμα κ.λπ.). Αυτό επιτρέπει στον ηγέτη να διαγράφει όποιους δεν του αρέσουν, να αλλάζει ιδεολογία από στιγμή σε στιγμή (από «αντιμνημονιακός» σε «φιλομνημονιακός» κ.λπ.)

Αν οι έλληνες αναλυτές και ιδιαίτερα οι πολιτικοί της ΝΔ δεν αποβάλλουν την ευρωλαγνεία τους, αν δεν αντιληφθούν ότι η Ελλάδα ανήκει στον τρίτο κόσμο και ότι κατά συνέπεια οι εννοιολογικές κατηγορίες που απαιτούνται για την κατανόηση του κοινωνικού γίγνεσθαι και της πολιτικής πραγματικότητας της χώρας θα πρέπει να πηγάζουν από το Λάγος και το Καράκας και όχι από το Λονδίνο ή την Μαδρίτη, τότε θα έχουν κάνει μια τρύπα στο νερό. Πάνω απ’ όλα θα έχουν συμβάλλει στην διαιώνιση του παρόντος καθεστώτος για πάρα πολλά χρόνια με ό,τι αυτό συνεπάγεται.