Δεν χρειαζόταν να αναθεωρήσει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα τις προβλέψεις της προς τα κάτω για τον ρυθμό ανόδου του ΑΕΠ το 2017 και το 2018, στο 1,6% από 1,7% για να καταλάβει κάποιος πως η ευρωπαϊκή οικονομία έχει κολλήσει στο τέλμα των ιδεοληψιών και της ανικανότητας της ηγεσίας της Ευρώπης. Το άλλοθι της χρεοκοπημένης Ελλάδας που έκρυβε την αποτυχία της δεν λειτουργεί πια καθώς τα προβλήματα της ανεργίας, των προβληματικών δανείων και τραπεζών είναι πλέον τόσο μεγάλα που δεν μπορούν να κρυφτούν πλέον κάτω από το χαλί. Ολοι οι πολύπλοκοι μηχανισμοί διάσωσης και κανονισμοί που φτιάχτηκαν μετά την κρίση του 2008, ακόμη και η τραπεζική ένωση, αποτελούν μεγάλα γραφειοκρατικά μπαλώματα και ύποπτα ερωτήματα για τις αγορές.
Αλλωστε όλοι γνωρίζουν πως αν δεν εφαρμοζόταν η ποσοτική χαλάρωση (QE) από τον Μάριο Ντράγκι (αγορά ομολόγων ονομαστικής 1,74 τρισ. ευρώ -80 δισ. το μήνα- επί 24 μήνες) η Deutsche Bank και η Ιταλία θα είχαν τιναχτεί στον αέρα. Άσχετα τώρα αν το Βερολίνο που ξεφόρτωσε στην ΕΚΤ εκατοντάδες δισεκατομμύρια ευρώ σαπάκια, τώρα απαιτεί να σταματήσει. Σύμφωνα με ανάλυση της Bank of America, χωρίς την ποσοτική χαλάρωση της ΕΚΤ οι μετοχές στην Ευρώπη θα ήταν 50% κάτω και το 10ετές γερμανικό ομόλογο στο 1,5% από -0,11% ! Συνεπώς, η ευρωφούσκα δεν είναι θεωρία, είναι υπαρκτή και επικίνδυνη. Πρόσφατα ο νομπελίστας Τζότζεφ Στίγκλιτς έγραψε πως αν η νομισματική ένωση συνεχίσει να υπάρχει με τη σημερινή της αναποτελεσματική μορφή θα έχει τρομακτικές απώλειες της τάξεως των 200 τρισ. ευρώ σε πλούτο και ευημερία τα 20 επόμενα χρόνια.
Μέσα σε αυτό το κλίμα αβεβαιότητας και υποκρισίας, με το μεταναστευτικό να γίνεται το Νο1 πολιτικό πρόβλημα στην Ευρώπη, οι 27 θα συγκεντρωθούν στη Μπρατισλάβα την ερχόμενη Παρασκευή, 16 Σεπτεμβρίου, για να συζητήσουν για το μέλλον της ΕΕ μετά το Brexit. Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ έχει πάρει σβάρνα τις πρωτεύουσες για να κρατηθεί η συζήτηση σε πολιτισμένο επίπεδο και η καγκελάριος Μέρκελ καλεί στο Βερολίνο για «ψυχολογικό μασάζ» διάφορους ηγέτες, ώστε να αποφευχθεί κάποια ανήκεστος βλάβη στο οικοδόμημα.
Στο G20 η Γερμανία απομονώθηκε για την εμμονή της στη λιτότητα και στις δομικές μεταρρυθμίσεις που αναστατώνουν και γκρεμίζουν τις κοινωνίες. Πολλοί παρατηρητές θεωρούν ότι το ίδιο θα συμβεί στη Μπρατισλάβα, όπου το Βερολίνο ενδέχεται να κηρύξει το τέλος της αλληλεγγύης (solidarity)
Εκείνο που θέλει το Βερολίνο είναι να μην φτάσει η συζήτηση στην ουσία, που δεν είναι άλλη από τα τεράστια γερμανικά εμπορικά πλεονάσματα, απόρροια εν πολλοίς της κατασκευής του ευρώ στα μέτρα των γερμανικών συμφερόντων. Στο α΄ εξάμηνο του 2016 το πλεόνασμα ανήλθε 18,5 δισ. ευρώ, το υψηλότερο από την εποχή της επανένωσης. Κατά το ΔΝΤ το γερμανικό πλεόνασμα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών αναμένεται να κυμανθεί μεταξύ 3-6% παραπάνω από το αποδεκτό επίπεδο, δηλαδή έναντι του 1-3% του ΑΕΠ της Κίνας, δηλαδή είναι τρεις φορές υψηλότερο.
Στο G20 η Γερμανία απομονώθηκε για την εμμονή της στη λιτότητα και στις δομικές μεταρρυθμίσεις που αναστατώνουν και γκρεμίζουν τις κοινωνίες. Πολλοί παρατηρητές θεωρούν ότι το ίδιο θα συμβεί στη Μπρατισλάβα, όπου το Βερολίνο ενδέχεται να κηρύξει το τέλος της αλληλεγγύης (solidarity). Οι περισσότεροι από τους άλλους ηγέτες συντάσσονται με την άποψη Ρέντσι, ότι δηλαδή «η λιτότητα έχει προκαλέσει μόνο ζημιές» και πλέον αντιλαμβάνονται πως πρέπει να στηρίξουν την ανάπτυξη με τη δημοσιονομική πολιτική. Η ενδεχόμενη ρήξη διαφάνηκε και στην τριμερή του Βεντοτένε, όπου η κόντρα για την οικονομική πολιτική στην ΕΕ καλύφθηκε από μια κοινή γραμμή στα ζητήματα της ασφάλειας και του μεταναστευτικού.
Η πεντασέλιδη Διακήρυξη των Αθηνών ήρθε να καταδείξει πως η Σύνοδος της Μπρατισλάβας θα είναι πολύ δύσκολη, αν όχι επικίνδυνη. Η δυσφορία του Βερολίνου τεκμηριώθηκε με την ατάκα του κ. Σόιμπλε «όταν οι σοσιαλιστές ηγέτες συναντιούνται, συνήθως, δεν προκύπτει κάτι έξυπνο» που είχε στόχευση να πολώσει τα πράγματα μεταξύ Δεξιάς και σοσιαλιστών. Και για όσους δεν κατάλαβαν, αυτά που είπε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος Μάνφρεντ Βέμπερ για χειραγώγηση του Ολάντ και του Ρέντσι από τον Τσίπρα παραπέμπουν σε ρήξη. Ρήξη που δεν αποκλείεται να συγκλονίσει τον συνασπισμό CDU-SPD. Στο Ευρωκοινοβούλιο πάντως δοκιμάζεται μια νέα Προοδευτική Συμμαχία (Progressive Caucus), που αποτελείται από ευρωβουλευτές τριών πολιτικών ομάδων (των Σοσιαλιστών, της Αριστεράς και των Πρασίνων) με στόχο να αποτελέσει την εναλλακτική απέναντι στην Ακροδεξιά και στις νεοφιλελεύθερες εμμονές.
Το Βερολίνο πρεσβεύει μια σκληρή στάση σχετικά με την πρόσβαση της Βρετανίας στην ενιαία αγορά, ώστε να τρομοκρατηθούν οι φυγόκεντρες δυνάμεις, άλλοι όμως θεωρούν ότι πρόκειται για συμβολισμό εκδικητικότητας και άνευ ουσίας
Σύμφωνα με πληροφορίες, ακόμη και το Brexit θα αποτελέσει πεδίο σκληρών αντιπαραθέσεων. Το Βερολίνο πρεσβεύει μια σκληρή στάση σχετικά με την πρόσβαση της Βρετανίας στην ενιαία αγορά, ώστε να τρομοκρατηθούν οι φυγόκεντρες δυνάμεις, άλλοι όμως θεωρούν ότι πρόκειται για συμβολισμό εκδικητικότητας και άνευ ουσίας καθώς η ΕΕ και η Βρετανία δεσμεύονται από τις συνθήκες του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου.
Σε ότι αφορά το επίμαχο δημοσιονομικό ζήτημα, ενδιαφέρον έχει η πρόταση της Σλοβακικής Προεδρίας για την υιοθέτηση ενός Ταμείου Αντιμετώπισης Κρίσεων στην Ευρωζώνη, που εισηγήθηκε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Προκόπης Παυλόπουλος στον σλοβάκο ομόλογό του και η οποία εγκρίθηκε από το Εurogroup της 8/9/16. Οπως διευκρινίστηκε δεν πρόκειται για ένα «ευρωπαϊκό ΔΝΤ» αλλά για μια «δημοσιονομική δυνατότητα» της Ευρωζώνης να προστατεύει τους ανέργους και να ενισχύει τις επενδύσεις σε χώρες που αντιμετωπίζουν οικονομικά σοκ. Την ιδέα αυτή επιχείρησε να διασκεδάσει ο διευθύνων σύμβουλος του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ESM) Κλάους Ρέγκλινγκ με άρθρο του με το οποίο προτείνει τη δημιουργία ενός «περιορισμένου προϋπολογισμού, μία δημοσιονομική δυνατότητα που δεν οδηγεί σε μόνιμες μεταβιβάσεις ή σε μία αμοιβαιοποίηση του χρέους και που θα βελτίωνε τη λειτουργία της νομισματικής ένωσης».
Οι ιδέες και οι προτάσεις για την διάσωση της ευρωζώνης, επίσημες και ανεπίσημες, που συζητούνται είναι πολλές και χωρίς αμφιβολία ενδιαφέρουσες, αλλά στην ουσία τους είναι εμβαλωματικές ή ανέφικτες, καθώς οι ηγέτες παραμένουν προσκολλημένοι στις ιδεοληψίες τους και στον συντηρητισμό τους.