Απόψεις

Οι «φίλοι του νεκρού» – και η «διαθήκη» του

Σκέψεις μετά την κηδεία του Αλέξανδρου Βέλιου. Για τα κλισέ που χρησιμοποιήθηκαν από τα ΜΜΕ, την «γκλαμουριά» που δεν υπήρχε επειδή δεν πήγε στην Ελβετία, τους προχειρολόγους του δημόσιου λόγου. Και μια βιντεοσκοπημένη μετά θάνατον κουβέντα του για τον «πεθαμένο» τόπο μας
Δημήτρης Αλικάκος

Αν ο Βέλιος πήγαινε Ελβετία για να τον πεθάνουν, όλα ωραία και καλά. Γκλαμουριά η Ελβετία (μου το είχε πει και ο ίδιος: «Εχει μια γκλαμουριά η Ελβετία γι αυτό ακόμα και κάποιοι γνωστοί μου μού μιλάνε με δέος γι αυτή λες και θα πάω για διακοπές»).

Τώρα ο Βέλιος που δεν μπόρεσε να πάει Ελβετία (για να τον πεθάνουν – το ξαναλέω γιατί πολλοί δεν το πιάνουν με την πρώτη) και πέθανε τον εαυτό του εδώ, πέφτει ανάθεμα. Αυτοκτόνησε. Μπλιάχ!

Αν μάλιστα βρούμε και τον υποτιθέμενο εκτελεστή (αν υπάρχει, που δεν υπάρχει – μακάρι να υπήρχε), τον άνθρωπο φάντασμα, τη μυστηριώδη φιγούρα με το μαύρο καπέλο που χάθηκε σα σκιά ξημερώματα έξω από το σπίτι του Βέλιου, ε τότε μιλάμε για μεγάλη πλάκα.

«Δείτε τον πώς είναι, ίδιος ο Δόκτωρ Θάνατος».

Και αν δεν είναι γιατρός;

Τότε θα γίνει «Μίστερ Θάνατος».

«Πω πω τρομακτική φάτσα!»

Κι αν είναι γλυκούλης;

Αχ εκεί θα μας μπερδέψει. Αλλά θα βρεθεί γρήγορα η άκρη. Εχουμε και τη γνωστή ταινία με τον Ντελόν «Ο δολοφόνος με το αγγελικό πρόσωπο». Βρήκε τίτλο η κίτρινη φυλλάδα.

«Ρε συ είναι ωραίος. Εχει μια γοητεία».

«Ναι ναι, κι αυτή η βλοσυρότητα στο ανφάς σκέτη τρέλα».

«Πω πω αδίστακτος φαίνεται».

Ετσι είναι οι μάζες μάνα μου. Διψάνε για στόρια. Πέρα από μια χούφτα ευαίσθητων και τσαλακωμένων (αυτοί ξέρουν), δεκάρα δεν δίνουν ούτε για σένα ούτε για τον Βέλιο ούτε για το κάθε ναυάγιο. Ψυχικό ή σωματικό (ή και τα δυο).

«Πλήθος κόσμου», λέει «στην κηδεία του Βέλιου». Δημοσιογραφικές υπερβολές και γνωστά κλισέ για να γεμίζουν κλικς και να έχουνε κάτι να λένε οι δημοσιογράφοι. Είχε όσο κόσμο αντέχει η παιδεία αυτού του λαού απέναντι στην έννοια της ευθανασίας. Δηλαδή, σχεδόν άδειο προαύλιο. Δηλαδή αυτοί που «έπρεπε». Και θα ήταν εντελώς άδειο αν δεν ήταν και «οι φίλοι του νεκρού».

Σας το ‘πα το ανέκδοτο του Βέλιου;

«Ηταν κάποτε, πολύ παλιά, ένας βουλευτής που πήγαινε σε όλες της κηδείες της εκλογικής του περιφέρειας και σε όποιον έσφιγγε το χέρι έλεγε με ύφος θλιμμένο “φίλος του νεκρού”. Ούτε κατ’ όψιν δεν τον ήξερε. Ε λοιπόν θα το δεις και στη δική μου. Θα δεις διάφορους τύπους που θα συστήνονται ως “φίλος του νεκρού”». Γέλια.

Εψαχναν οι δημοσιογράφοι τον «επώνυμο» και αναγνωρίσιμο στην κηδεία να πει δυο λόγια («μεγάλη απώλεια», «αφήνει μεγάλο κενό» και τις γνωστές μπούρδες). Ελάχιστοι ήταν. Αρα τζίφος, δεν βγήκε θέμα καλό. Την κυριούλα που καθόταν απόμερα σε ένα παγκάκι και διάβαζε δακρυσμένη το βιβλίο του δεν την είδαν. Τη σεμνή φιγούρα του ηλικιωμένου που είχε πιάσει το κεφάλι του και στεκόταν σκυμμένος για ώρα δεν τον είδαν. Τον σεμνό δάσκαλο (πιο τιμητικό από το «ακαδημαϊκός») Θεοδόση Τάσιο που είπε το τρομερό «σε μια σοβαρή χώρα αυτό που έκανε ο Αλέξανδρος θα ήταν πολιτισμικό γεγονός, στάδια σοβαρότερο απ’ όλα τα γεγονότα που φιλοξενούν οι εφημερίδες καθημερινά», δεν το άκουσαν. Αυτοί ήταν το θέμα, αλλά δεν το είδαν. Κι αν το είδαν, το προσπέρασαν. Το θέμα είναι οι «φίλοι του νεκρού».

Οι «φίλοι του νεκρού», λοιπόν, είναι αυτοί που ψοφάνε να κολλήσουν την ύπαρξή τους δίπλα στο «μεγάλο γεγονός». Οχι ως σοβαρή καταγραφή, ανάλυση, ψύχραιμο και συγκροτημένο σχόλιο έχοντας γνώση για τι μιλούν, αλλά οι περαστικοί και οι προχειρολόγοι στον δημόσιο διάλογο.

Αυτοί που με το ύφος δικαστή ή προφεσόρου βγάζουν πορίσματα. Υψώνουν το χέρι και αθωώνουν ή καταδικάζουν, με το ένα χέρι στο πληκτρολόγιο και το άλλο…

Χαμένος λαός, θολωμένος, φοβισμένος. Δικάζει τους άλλους και τα άλλα για να αποφύγει να κοιταχθεί στον καθρέπτη. Γιατί τότε ο κίνδυνος είναι μεγάλος να υποψιαστεί ότι το πρόβλημα δεν βρίσκεται εκεί έξω, αλλά μπροστά του.

Αυτά και άλλα έλεγα στον Αλέξανδρο μια μέρα του Αυγούστου. Και ξαφνικά συνειδητοποίησα ότι ήταν ύβρις αυτό που έκανα. Εκανα κήρυγμα και επίδειξη αγανάκτησης στον μελλοθάνατο. Εβγαλα την καμερούλα. Συνέχισε εσύ Αλέξανδρε (και κλείσε αυτή τη γραφή).