Μου το έδειξαν ο Γιώργος και η Λευκή, ένα ζευγάρι καλών φίλων που έχουν αποφασίσει να μοιράζουν τη ζωή τους ανάμεσα στην Ελλάδα και τον Καναδά. Δεν καταλάβαινα. Με τίποτα. Το εξήγησαν όσο καλύτερα μπορούσαν. Υπάρχει κράτος, επαρχία, περιφέρεια που δίνει τη δυνατότητα στους πολίτες του να αυτοπροσδιορίζονται –και μάλιστα σε επίσημο έγγραφό του– ως «X»; Να μην επιλέγουν δηλαδή το σύνηθες «άνδρας» / «γυναίκα» και να βάζουν «τικ» σε μια τρίτη επιλογή, λίγο θολή και απροσδιόριστη, που μοιάζει με ζητούμενο συντελεστή μιας εξίσωσης που μπορεί και να μη λυθεί ποτέ ; Κούνησαν καταφατικά τα κεφάλια τους. Εδώ και έξι μήνες, η κυβέρνηση του Οντάριο στον Καναδά κατέστησε σαφές ότι στην κατηγορία «Χ» μπορούν πλέον να εμπίπτουν οι τρανς, οι διεμφυλικοί, όσοι αυτοπροσδιορίζονται ως «δισυπόστατοι» και «διυικοί», όσοι έχουν ρευστή σεξουαλική ταυτότητα, ακόμη κι εκείνοι που δεν επιθυμούν να δηλώσουν τι είναι και σε ποιο «γένος» ανήκουν.
«Μια τέτοια, επίσημη δυνατότητα αυτοπροσδιορισμού του ατόμου είναι ένδειξη πολύ υψηλού πολιτισμού, μην εκπλήσσεσαι, το έχουν κάνει κι αλλού», πρόσθεσαν ο Βασίλης και η Αγγελική, πολύτιμοι φίλοι κι αυτοί.
Με κέντρισε τόσο, που το ‘ψαξα λιγάκι. Η επιλογή του «Χ» επιτρέπεται σε χώρες όπως η Αυστραλία και η Νέα Ζηλανδία, η Δανία, η Γερμανία, η Μάλτα, το Πακιστάν. Παρέχεται ως δυνατότητα, επισήμως, στην Ινδία, την Ιρλανδία, το Νεπάλ.
Στην οικεία, καναδέζικη, ιστοσελίδα δίνεται και ερμηνεία: «Με την εφαρμογή αυτής της πολιτικής, βασικός σκοπός μας είναι να μειώσουμε τον κίνδυνο παρενοχλήσεων ή διακρίσεων σε βάρος πολιτών, εξαιτίας του γεγονότος ότι το κοινωνικό τους φύλο διαφοροποιείται από το ανατομικό φύλο». Τα υπουργεία σε αυτή τη φάση αναθεωρούν όλες τις υπηρεσίες τους, εξετάζοντας ποιες αλλαγές πρέπει να γίνουν σε επίσημες φόρμες και on line αιτήσεις, ενώ η κεντρική κυβέρνηση του Καναδά, δια στόματος του υπουργού Μεταναστευτικής Πολιτικής, διαβεβαίωσε τους πολίτες της ότι σύντομα θα μπορούν να έχουν αυτή την τρίτη επιλογή του «Χ» στα διαβατήρια τους, στην προσπάθεια να αισθάνονται ασφαλείς να είναι ο εαυτός τους. Στη λογική –όπως ξεκαθάρισε– της διασφάλισης της αρχής της ισότητας για όλους τους πολίτες.
Δεν έχουν σημασία άλλες λεπτομέρειες, παρά μόνον ίσως κάποιες βαθύτερες σκέψεις, χωρίς εύκολες συγκρίσεις του τύπου «πόσο μπροστά, οι ξένοι…». Είναι, βεβαίως, γεγονός ότι η συγκεκριμένη διαφορετικότητα στην Ελλάδα εμπίπτει -στα μάτια πολλών- στις σοβαρές διαταραχές, αντιμετωπίζεται με χλεύη, αν όχι και με bullying αγρίων διαστάσεων. Το μείζον, όμως, εδώ είναι ότι η Πολιτεία δεν παραδίδει τους –λιγοστούς, πόσοι να ‘ναι άραγε;- ανθρώπους αυτούς, βορά σε ένστικτα πρωτόγονα, δεν ενδίδει σε λογικές κανιβαλισμού, δεν τους αγνοεί καν, αλλά σπεύδει να τους προστατεύσει, στέλνοντας μήνυμα και σε όλους τους υπόλοιπους ∙ θέλει –λέει- να είναι ο εαυτός τους – μεγάλη ιστορία. Κι αυτή η αποδοχή φαντάζει εντυπωσιακή, σε ένα κράτος όπως η Ελλάδα στο οποίο ακόμη και οι «mainstream» πολίτες της αισθάνονται πολλές φορές υπό διωγμό, όταν απλώς πατάνε το πόδι τους σε δημόσια υπηρεσία.
Το νομοσχέδιο του υπουργείου Δικαιοσύνης για τη νομική αναγνώριση της ταυτότητας φύλου συνιστά αναμφίβολα βήμα μπροστά. Και είναι, ίσως, ευτύχημα ότι ζούμε σε αυτή την εποχή, των μεγάλων αλλαγών. Προσωπικά μονοπάτια ολοκλήρωσης και ευτυχίας, νομιμοποιούνται. Ακολουθώντας τα χνάρια χωρών και συστημάτων διακυβέρνησης που αφουγκράζονται και τον τελευταίο πολίτη τους, που επιδεικνύουν αξιοθαύμαστα κοινωνικά αντανακλαστικά, που φροντίζουν να τον ενσωματώσουν, να αμβλύνουν προβλήματα, να του διασφαλίσουν σταθερό και ήρεμο κοινωνικό περιβάλλον. Κι αυτό είναι, όντως, υψηλός πολιτισμός. Βασίλη και Αγγελική, είχατε δίκιο.