Οι επικεφαλής των σοβιετικών μυστικών υπηρεσιών Γιάκοντα, Γέζοφ και Μπέρια εφαρμόζοντας εντολές του «κόκκινου τσάρου» που τις προσυπέγραφαν επιφανή μέλη του Πολιτικού Γραφείου έστειλαν εκατομμύρια σοβιετικούς πολίτες στο εκτελεστικό απόσπασμα, στα στρατόπεδα συγκέντρωσης και στις φυλακές. Oλοι αυτοί οι άνθρωποι είχαν γεννηθεί ένοχοι και δεν κατάφεραν ποτέ να αποδείξουν την αθωότητά τους…
Η Λαοκρατική Δημοκρατία της Γερμανίας διέθετε για τον έλεγχο των 17 εκατ. κατοίκων της 190.000 πλήρως εργαζομένους και εξίσου πολλούς απασχολούμενους σε δεύτερο επάγγελμα χαφιέδες της ΣΤΑΖΙ. Η Γκεστάπο διέθετε το 1937, συμπεριλαμβανόμενων των γραμματέων και των διοικητικών υπαλλήλων, μόλις 7.000 συνεργάτες, ενώ η υπηρεσία Ασφαλείας (SD) σαφώς λιγότερους. Επαρκούσαν για να παρακολουθούν τα 60 εκατομμύρια. Οι περισσότεροι δεν χρειάζονταν καμιά επιτήρηση γιατί η συμπάθεια προς τον επερχόμενο ολοκληρωτισμό τους καθιστούσε, προκαταβολικά, «αθώους». Αντίθετα, στην μεταπολεμική Ανατολική Γερμανία, όλοι ήταν ένοχοι μέχρι αποδείξεως του αντιθέτου…
Στις θρησκείες, ο λανθάνων ολοκληρωτισμός καθιστά τον πιστό οιονεί ένοχο, δεδομένου του προπατορικού αμαρτήματος. Εξαιρετικό κόλπο για να προσπαθεί σε όλη του τη ζωή να αποδείξει την «αθωότητά» του εξαρτώμενος από τη «δικτατορία» της Εκκλησίας.
Ο Κρέων, το προαιώνιο σύμβολο της αλαζονικής εξουσίας θεωρεί ύποπτους όλους τους Θηβαίους για την ταφή του Πολυνείκη και ασφαλώς πιστεύει ότι κάποιος χρηματίστηκε για να το κάνει. Όταν δε η Αντιγόνη, με θάρρος, ομολογεί την πράξη της, ο «άρχων» αδιαφορεί για τα κίνητρα και θέλει να την συντρίψει.
Το ότι σε μία ευρωπαϊκή χώρα, εν έτει 2018, υπάρχουν ακόμα κυβερνητικές αντιλήψεις που θυμίζουν όλα τα παραπάνω, συνιστά αναμφισβήτητα, πρωτογονισμό. Ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς προφανώς δεν αντιλαμβάνεται τη βαρύτητα όσων λέει. Η φράση «ας αποδείξουν ότι είναι αθώοι» σε ό,τι αφορά τους εμπλεκόμενους στην υπόθεση Novartis δείχνει το τεράστιο χάσμα που τον χωρίζει από την αξιακή βάση της αστικής δημοκρατίας. Και προκαλεί μεγάλες υποψίες για την ολοκληρωτική συμπεριφορά του ίδιου και άλλων μελών της κυβέρνησης, εάν δεν υπήρχαν οι δεσμεύσεις της Ευρώπης και του δυτικού κόσμου στον οποίο ανήκουμε.
Είναι φανερό ότι στην κυβέρνηση Τσίπρα δυσκολεύονται ακόμα να καταλάβουν την στροφή που επέφερε ο Διαφωτισμός στις κοινωνίες. Αδυνατούν να συνειδητοποιήσουν ότι στον ελεύθερο κόσμο, ισχύει ότι «όλοι είναι αθώοι μέχρι αποδείξεως του αντιθέτου», ενώ σε κάθε ολοκληρωτισμό «όλοι είναι ένοχοι μέχρι αποδείξεως του αντιθέτου». Η λεπτή αυτή διάκριση συνιστά και την κοσμογονική μετάβαση του ανθρώπου από το βασίλειο της βαρβαρότητας στη δημοκρατία της «πόλης» και της ελεύθερης αστικής συνείδησης.
Δεν είναι όμως μόνοι τους. Ούτε και αποτελούν την μεγάλη εξαίρεση του κανόνα. Δυστυχώς, η ελληνική κοινωνία δέχεται ακόμα τις «πριμιτιβίστικες» καταβολές της θρησκείας, της εθνικολαϊκιστικής κουλτούρας, του αντιευρωπαϊσμού και πολλών άλλων αυταρχικών τάσεων, με αποτέλεσμα να μην αντιδρά σε τέτοιες δηλώσεις. Φαίνεται άλλωστε ξεκάθαρα ότι ένα ποσοστό που ίσως ξεπερνάει το 30% στρέφεται ανοιχτά κατά της αστικής δημοκρατίας και βλέπει με συμπάθεια ολοκληρωτικά καθεστώτα.
Ακόμα όμως, και ένα φιλόδοξο «ολοκληρωτικό» κράτος είναι αναγκασμένο να δέχεται συνεταίρους στο πλέγμα εξουσίας (δικαστές, δημοσίους υπαλλήλους κλπ). Τους ελέγχει ασφυκτικά, αλλά δεν μπορεί να τους εξαφανίσει, όσο τους χρειάζεται. Ως την ημέρα που θα χάσει τον έλεγχό τους και θα ανατραπεί. Κανένας ολοκληρωτισμός δεν μπορεί να παγώσει την Ιστορία…