Η Μέρκελ χαιρετά τους οπαδούς της. Είχε μια πύρρειο νίκη, οι συνέπειες της οποίας μπορεί να ακουστούν μέχρι τα νησιά του ανατολικού Αιγαίου... | REUTERS/Axel Schmidt
Απόψεις

Ο κίνδυνος είναι αλλού…

Αν το αποτέλεσμα των εκλογών στη Γερμανία ωθήσει σε διακοπή των ενταξιακών διαπραγματεύσεων της Τουρκίας και ο Ερντογάν απαντήσει με άνοιγμα της στρόφιγγας των προσφυγικών ροών, η Ελλάδα θα είναι το μεγάλο θύμα
Γιώργος Καρελιάς

Το αποτέλεσμα των εκλογών στη Γερμανία ενέχει έναν κίνδυνο για την Ελλάδα, αλλά δεν είναι αυτός που φαίνεται εκ πρώτης όψεως. Δεν είναι, δηλαδή, το ενδεχόμενο να έχουμε έναν σκληρότερο Σόιμπλε στη θέση του Σόιμπλε και, επομένως, να απαιτηθούν χειρότερα μέτρα και να αναβιώσει το GREXIT.

O κίνδυνος βρίσκεται αλλού, που είναι και η βασική αιτία της «ήττας μέσα στη νίκη» της Ανγκελα Μέρκελ: στο Προσφυγικό. Ας δούμε τα δεδομένα:

Πρώτον, η ελληνική περίπτωση δεν απασχόλησε την προεκλογική συζήτηση στη Γερμανία και δεν έπαιξε ρόλο στη διαμόρφωση του αποτελέσματος.

Δεύτερον, όποια κυβέρνηση κι αν σχηματισθεί δεν θα αλλάξει σημαντικά τα δεδομένα στο δρομολογημένο ελληνικό πρόγραμμα. Αλλωστε και με τους Σοσιαλδημοκράτες στην κυβέρνηση η βοήθεια που είχε η ελληνική κυβέρνηση ήταν ελάχιστη. Ο Σόιμπλε έκανε κουμάντο. Τώρα, επειδή εικάζεται ότι οι συζητήσεις για το σχηματισμό της νέας κυβέρνησης θα πάρουν πολύ χρόνο, Τσίπρας και Τσακαλώτος γνωρίζουν ότι έχουν κάθε λόγο να μην καθυστερήσουν την ολοκλήρωση της νέας αξιολόγησης. Θεωρητικά, όσο παραμένει ο Σόιμπλε στη θέση του, είναι προτιμότερος από κάποιον ακραίο φιλελεύθερο.

Τρίτον, έτσι κι αλλιώς οι προσδοκίες της ελληνικής κυβέρνησης για γενναία ρύθμιση του χρέους μετά τις γερμανικές εκλογές έχουν υποχωρήσει εδώ και καιρό. Ολο το βάρος έχει πέσει στην «έξοδο από το Μνημόνιο» τον Αύγουστο του 2018. Και σ’ αυτήν δεν πρόκειται να αντιταχθεί ούτε ο Σόιμπλε ούτε ό όποιος αντικαταστάτης του, εφόσον η κυβέρνηση στην Αθήνα εφαρμόσει όσα η τρόικα θα απαιτήσει.

Τέταρτον, θέμα GREXIT δεν υπάρχει στον ορίζοντα. Ούτε η Μέρκελ το θέλει ούτε ο Μακρόν. Και δεν μπορεί να το επιβάλει ένα μικρό κόμμα (Φιλελεύθεροι), επειδή θα συγκυβερνά.

Πέμπτον, βασική αιτία της μεγάλης ανόδου της ακροδεξιάς-και η ταυτόχρονη μείωση του ποσοστού των Χριστιανοδημοκρατών- θεωρείται το προσφυγικό. Η κ. Μέρκελ πλήρωσε την προοδευτική-και ευρωπαϊκή- στάση της υπέρ των ανοιχτών συνόρων στο θέμα αυτό. Οι ακραίοι τής καταλόγισαν ότι «πλημμύρισε τη Γερμανία με πρόσφυγες» και μια σημαντική μερίδα του εκλογικού σώματος τους ακολούθησε.

Εκτον και συναφές με το προηγούμενο, αναμένεται περαιτέρω επιδείνωση των σχέσεων της Γερμανίας με την Τουρκία. Η κ. Μέρκελ πολύ δύσκολα θα αντισταθεί στις πιέσεις που θα δεχθεί σχεδόν από όλη την αντιπολίτευση.

Κι εδώ ακριβώς βρίσκεται ο κίνδυνος για την Ελλάδα. Αν η Γερμανία απαντήσει στις προκλήσεις του Ερντογάν με διακοπή των ενταξιακών διαπραγματεύσεων της Τουρκίας, όπως απείλησε προεκλογικά η κυρία Μέρκελ, πώς θα αντιδράσει ο τούρκος πρόεδρος; Θα εξακολουθήσει να τηρεί τη συμφωνία που έχει κάνει με την Ευρωπαϊκή Ενωση για τους πρόσφυγες ή αυτή θα καταρρεύσει;

Σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο, αν δηλαδή ο Ερντογάν επιλέξει να απαντήσει με άνοιγμα της προσφυγικής στρόφιγγας, το πρώτο θύμα θα είναι η Ελλάδα. Και είναι πιθανό να επαναληφθούν σκηνές του καλοκαιριού του 2015 στα νησιά.

Αυτός είναι ο σημαντικότερος κίνδυνος για την Ελλάδα, αν το αποτέλεσμα των γερμανικών εκλογών ωθήσει σε ανεξέλεγκτη σύγκρουση Γερμανίας- Τουρκίας. Διότι οι απαιτήσεις ενός πιθανού νέου υπουργού Οικονομικών στη Γερμανία, σκληρότερου από τον Σόιμπλε, θεωρητικά μπορούν να μετριαστούν (πχ με έγκαιρη ολοκλήρωση της αξιολόγησης, με τη βοήθεια της Γαλλίας κα). Όμως, οι ανεξέλεγκτες ροές προσφύγων από τα τουρκικά παράλια θα προκαλέσουν ασφυξία στα νησιά και απρόβλεπτες καταστάσεις.