Οταν η Ανγκελα Μέρκελ πρότεινε στην Ελλάδα και την Τουρκία να αναλάβει η δεύτερη μόνιμη θαλάσσια δύναμη του ΝΑΤΟ το έργο της μετάδοσης πληροφοριών για την μετακίνηση προσφύγων και μεταναστών στα ελληνικά νησιά (πλην Δωδεκανήσου όπου ήδη διοχετεύεται περίπου το ένα τέταρτο των παραπάνω), σκοπό είχε να ξεφύγει η ίδια από την προσοχή της δημοσιότητας που μειώνει διαρκώς τη δημοτικότητά της. Η κυρία Μέρκελ, (όπως και η ημέτερη κυβέρνηση) είχε δηλώσει τις καλές προθέσεις της Γερμανίας να υποδεχθεί έναν σεβαστό αριθμό προσφύγων. Σταδιακά αυτή η δήλωση αποδείχθηκε πολύ δαπανηρή για το πολιτικό της μέλλον και αναγκάστηκε να αρπαχτεί από την δύναμη αυτή του ΝΑΤΟ που βρίσκεται στην περιοχή της ανατολικής Μεσογείου και μάλιστα σήμερα υπό γερμανική διοίκηση. Παρά την αίσθηση που προκάλεσε το γεγονός στις αντιευρωπαϊκές πτέρυγες του ελληνικού κοινοβουλίου, το πιθανότερο είναι ότι η δεύτερη μόνιμη θαλάσσια δύναμη δεν πρόκειται να προσφέρει κάτι σημαντικό (ή βλαβερό) για τα ελληνικά συμφέροντα στην υπόθεση των ανθρώπων που φθάνουν με την ψυχή στο στόμα στα ανατολικά μας νησιά. Η Τουρκία καλωσόρισε τη γερμανική πρωτοβουλία, αν και οι εφημερίδες της κάτι μουρμούριζαν πριν τους γίνει το προεδρικό απαγορευτικό τηλεφώνημα.
Η τουρκική κυβέρνηση προσέφερε στην Ευρωπαϊκή Ενωση και το ΝΑΤΟ τη συγκατάθεσή της για την ανούσια αυτή επιχείρηση, κερδίζοντας έτσι τη σιωπή τους για την τουρκική στρατιωτική επέμβαση εναντίων των Σύρων Κούρδων. Καθώς οι Κούρδοι είχαν καταφέρει να αποσπάσουν θαυμαστικά σχόλια των δυτικών μετά την νίκη τους επί των Ισλαμιστών του ISIS στο Κομπανί και το Τελ Αμπιάντ, η Τουρκία με τις φιλικές σχέσεις της προς τους μαχητές του Χαλιφάτου, δημιουργούσε την εικόνα του παραβατικού συμμάχου.
Χρειάστηκαν οι ανεξήγητες τρομοκρατικές ενέργειες στο Σουρούτς και την Κωνσταντινούπολη, για τις οποίες φέρονται ως υπεύθυνοι οι μαχητές του Χαλιφάτου, ώστε να αλλάξει λίγο η ευμενής ως τότε στάση της Τουρκίας απέναντι στις δυνάμεις των ισλαμιστών. Ο αριθμός των Τούρκων που συμμετέχουν στον στρατό του ISIS είναι περίπου ανάλογος με εκείνο των Κούρδων της Τουρκίας οι οποίοι βοηθούν τους ομοεθνείς τους στη Συρία (1.400 σε κάθε πλευρά).
Η χερσαία επιχείρηση του τουρκικού στρατού στη βορειοδυτική Τουρκία προσπαθεί να διασπάσει την κουρδική παρουσία στην περιοχή ώστε να μην αποτελέσει μελλοντικά δέλεαρ για τους Ιρακινούς και Τούρκους Κούρδους για τη δημιουργία ενιαίου κράτους. Βέβαια η προσπάθεια αυτή δεν είναι καθόλου σίγουρο ότι θα είναι χωρίς κόστος για την Τουρκία.
Ρωσία, ΗΠΑ και Ισραήλ συμπαθούν την κουρδική συνεισφορά στον πόλεμο εναντίον των ισλαμιστών. Οι Τούρκοι παρά τις δημόσιες σχέσεις τους στο αεροδρόμιο του Ινσιρλίκ, όπου επέτρεψαν σε τέσσερα Σαουδαραβικά F-16 να επιχειρούν κατά του ISIS (αφού οι Αμερικάνοι επιτίμησαν τους Σαουδάραβες για την υποστήριξη τους προς το Χαλιφάτο) θα αντιμετωπίσουν γρήγορα την ευρωπαϊκή κατακραυγή για την πολιτική τους έναντι των Κούρδων.
Η χερσαία επιχείρηση του τουρκικού στρατού στη βορειοδυτική Τουρκία προσπαθεί να διασπάσει την κουρδική παρουσία στην περιοχή ώστε να μην αποτελέσει μελλοντικά δέλεαρ για τους Ιρακινούς και Τούρκους Κούρδους για τη δημιουργία ενιαίου κράτους
Στο μεταξύ ο στρατός του Ασαντ με ιρανική και ρωσική (αεροπορική) κάλυψη σημειώνει πρόοδο στο πεδίο. Ηδη οι εχθροί του Ασαντ και το ISIS εγκαταλείπουν το Χαλέπι και άλλες κοντινές σ’ αυτό περιοχές ενώ εδραιώνεται η ρωσική ναυτική παρουσία στα παράλια της Συρίας.
Η Φεντερίκα Μογκερίνι, επίτροπος υπεύθυνη για την εξωτερική πολιτική της ΕΕ, υπενθύμισε στην Τουρκία ότι είχε συμφωνήσει στον τερματισμό των εχθροπραξιών επί συριακού εδάφους και αέρος. Οι σημερινές ενέργειες της Τουρκίας θέτουν τη συμφωνία αυτή σε κίνδυνο.
Αν η Τουρκία πραγματοποιήσει τον στόχο του κατακερματισμού των Σύρων Κούρδων, τότε ίσως το καλοκαίρι δεχτούμε νέο κύμα προσφύγων από τη Συρία, αυτή τη φορά Κούρδων.
Η τάση κρατών της Μέσης Ανατολής και μάλιστα από την πλευρά των Σούνι-Αράβων, είναι να βαίνουν ταχύτατα προς κατακερματισμό και τη δημιουργία ομόσπονδων οντοτήτων. Το Ιράκ, η Συρία, η Λιβύη και η Υεμένη προς το παρόν βρίσκονται στη δίνη του πολιτικού κατακερματισμού. Τα κριτήρια δεν είναι εθνικά (οι Κούρδοι ίσως αποτελούν εξαίρεση) αλλά όπως και τα οθωμανικά μιλλέτ τα οποία υπήρξαν θρησκευτικές κοινότητες είναι σήμερα συγκεντρωμένα σε Σιίτες (Αλεβίτες) και στις διάφορες κατηγορίες Σούνι, περισσότερο ή λιγότερο φανατικών (Σαλαφιστές, Ουαχάμπι και Αδελφοί Μουσουλμάνοι , αφενός και περισσότερο φιλελεύθεροι αφετέρου).
Το πρόβλημα των κοινωνιών αυτών είναι η σύγκρουση ανάμεσα στο Ιράν και τη Σαουδική Αραβία (Υεμένη, Συρία, Λίβανος), οι ατελέσφορες δυτικές αστοχίες στο Ιράκ, την Λιβύη τον Λίβανο και την Συρία, η εκκρεμότητα της Αιγύπτου (Στρατιωτικοί εναντίον Αδελφών Μουσουλμάνων που αποτελεί παλιά έριδα) και τέλος η Τουρκία η οποία υπό τους Μουσουλμάνους ηγέτες της προσπάθησε κάποια στιγμή να ενώσει τους Τούρκους υπηκόους υπό την μουσουλμανική ιδιότητα αλλά σήμερα επανέρχεται ταχύτατα στον κεμαλικό εθνικισμό. Ο κατακερματισμός ελλοχεύει και εδώ. Εμείς θα υποδεχθούμε τα θύματα.
*Ο Θάνος Βερέμης είναι ομότιμος καθηγητής του τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης του Πανεπιστημίου Αθηνών.