Θυμάμαι που το συζητούσαμε εκείνο το καλοκαίρι του 2002, όταν εξαρθρώθηκε η 17 Νοέμβρη και, ένα ένα, έσκαγαν μύτη τα μέλη της. Μωρέ τι ήταν τούτοι; Θες από τον Αντρέας Μπάαντερ και την Ουλρίκε Μάινχοφ, θες από το «Εις το όνομα του πατρός», θες από τον Κάρλος το Τσακάλι, εμείς κάπως αλλιώς τους φανταζόμαστε τους τρομοκράτες. Πιο ανένταχτους, πιο ασύμβατους με την καθημερινότητα, πιο κάπως. Και βλέπαμε κάτι τύπους με μπυροκοιλιές που πήγαιναν στην Ασφάλεια λες και πήγαιναν για πιτόγυρα. Βλακεία μας, βέβαια, γιατί ο σωστός τρομοκράτης πρέπει να μοιάζει με τον άνθρωπο της διπλανής πόρτας.
Μετά όμως αρχίσαμε να ακούμε τις απολογίες τους. Η εικόνα μετουσιωνόταν σε αφήγηση. Με πιο σύνηθες σημείο αναφοράς τα σουβλατζίδικα και τις ταβέρνες, εξ ου και οι μπυροκοιλιές. Συμβούλια σε ψησταριές, σχέδια δράσης εκπονημένα σε φραπεδάδικα και τσιμπούσια σε «όλα στα κάρβουνα» για να γιορτάσουν τις δολοφονίες. Σαν παλιοσειρές από τον στρατό που ξανάσμιξαν και βολοδέρνουν μέχρι να αποφασίσουν πού θα πάνε. Ανατριχιαστικό μεν αλλά με τέτοια φόδρα μικροαστικής κανονικότητας που αναρωτιόμασταν τότε αν αυτή ακριβώς η φόδρα έκανε πιο απεχθή τα πρόσωπα.
Θυμάμαι την απολογία του Κουφοντίνα. Αστόχησε λέει και σκότωσε κατά λάθος ένα από τα θύματά του, τον Αξαρλιάν, επειδή βιαζόταν. Την άλλη μέρα θα έφευγε για διακοπές. Καλά, πάνε τα πρωτοπαλίκαρα των τρομοκρατικών οργανώσεων διακοπές; Και μάλιστα 15 Ιουλίου με 15 Αυγούστου, σαν υπάλληλοι λογιστηρίου; Αυτός δεν ήταν που ήθελε να γκρεμίσει το αστικό κράτος, να βάλει βόμβα στα θεμέλια της αστικής δημοκρατίας και μπουρλότο στις αστικές εμμονές; Και συγχρόνως τόσο εγκλωβισμένος σε μία από τις μεγαλύτερες αστικές συνθήκες; Εδώ εμείς που είμαστε «αστούληδες», «θλιβερά μικρογρανάζια του συστήματος» και έχουμε βαρεθεί τις διακοπές. Και ο υπαρχηγός τρομοκράτης να βαράει κι όποιον πάρει ο Χάρος επειδή βιάζεται για να προλάβει το πλοίο των οκτώ; Μήπως, δηλαδή, έτρεχε να προλάβει και τον Χόντο ανοιχτό επειδή είχε τα αντιηλιακά προσφορά, ένα συν ένα δώρο;
Τέλος, πάντων, εκείνοι πήγαν στη φυλακή και όλα αυτά τα θυμόμασταν κατά περίσταση. Προσωπικά, τα ξαναθυμήθηκα πριν από λίγους μήνες με αφορμή μια απάντηση, μέσω του «συστημικού» facebook, του υιού Κουφοντίνα σε δήλωση του Κώστα Μπακογιάννη. Ο περιφερειάρχης Στερεάς Ελλάδας είχε πει σε συνέντευξή του ότι θα ήθελε κάποια μέρα ο γιος του να μπορεί να καθίσει στο ίδιο τραπέζι με τον εγγονό του Κουφοντίνα. Πυρ και μανία έγινε ο σφυροδρεπανοφόρος Εκτορας για τα «υποκριτικά ευχολόγια» αυτού με τον οποίον τον χώριζε «ταξική άβυσσος» Εκείνος θα τον αποκλήρωνε τον γιο του αν έκανε κάτι τέτοιο. (Μετά υποθέτω ότι θα συνέχισε να ανεβάζει, όπως συνηθίζει, χιουμοριστικά βίντεο στο «συστημικό» YouTube). Μα καλά, οι κλήροι και οι κληρονομιές δεν είναι συμβάσεις της αστικής κοινωνίας; Υπάρχουν περιουσίες και κληρονόμοι στα συστήματα που οραματίζονται;
Οσο και να με θυμώνει, κατά βάθος με θλίβει αυτό το παιδί, τόσο αφελές μέσα στην οργή του. Παγιδευμένο σε ένα κολλώδες σκοτάδι μίσους, δεν μπορεί να διακρίνει ότι κάνει αυτό ακριβώς για το οποίο καθυβρίζει τους ταξικούς εχθρούς του. Παριστάνει τον γιο του μπαμπάκα του. Με το δικό του όνομα κάνει τη φιγούρα του. Αυτήν την ιδιότυπη πατρική κληρονομιά διαχειρίζεται προς δημιουργία εντυπώσεων. Κληροδότημα δολοφονιών κατά συρροή που εξαργυρώνεται με likes στο facebook. Ενώ τρατάρει γλυκά τους δημοσιογράφους καθώς ο πατέρας του επιστρέφει στη φυλακή. Ούτε ο πιο πορωμένος καρααστός δεν το σκέφτεται αυτό.
Αυτή η διάσταση βέβαια δεν κάνει λιγότερο αποτρόπαια την εικόνα. Απλώς τη φθηναίνει. Και θυμάμαι έναν δάσκαλο της δημοσιογραφίας να λέει εκείνο το καλοκαίρι του 2002 ότι, τελικά, κάθε χώρα έχει την τρομοκρατική οργάνωση που της αξίζει.