Ποιος μας απειλεί περισσότερο; Ο Ερντογάν ή μια νέα ανάφλεξη στην Συρία; Το ερώτημα φαίνεται ότι τίθεται στα ξεκούδουνα, αλλά μπορεί να μην είναι έτσι. Ελπίζουμε ο ανερμάτιστος Τραμπ να μη στείλει τους «νέους, ωραίους και έξυπνους» πυραύλους του (πιο ανατριχιαστικά ηλίθια δήλωση προέδρου των ΗΠΑ δεν πρέπει να έχει καταγραφεί ποτέ-ούτε ο… Καμμένος δεν θα το έλεγε έτσι!). Ομως, αν τους στείλει και το αποτέλεσμά τους δεν περιοριστεί μόνο στα -υποτιθέμενα-σημεία με τα χημικά του Ασαντ, τότε οι παρενέργειές τους ίσως να πλήξουν (και) την Ελλάδα στην αρχή της τουριστικής περιόδου.
Το πρόβλημα είναι σύνθετο, βεβαιότητες δεν υπάρχουν. Ας δούμε μερικές παραμέτρους που μπορεί να μας επηρεάσουν:
Πρώτον, το τελευταίο διάστημα στη Συρία επικρατούσε σχετική ηρεμία. Είναι δύσκολο να το πεις αυτό για μια χώρα χωρισμένη σε διάφορες ζώνες επιρροής, με όλες στις μεγάλες δυνάμεις –και αρκετές περιφερειακές– παρούσες με στρατιωτικές δυνάμεις. Ομως, μετά την εξουδετέρωση του λεγόμενου ισλαμικού κράτους, κάποια ηρεμία είχε επέλθει. Διαταράχθηκε κάπως με την εισβολή της Τουρκίας στο Αφρίν, αλλά δεν είχε ευρύτερες επιπτώσεις.
Δεύτερον, είναι άγνωστο τι θα συμβεί αν γίνει, τελικά, το χτύπημα των Αμερικανών (μαζί με Βρετανούς και Γάλλους;), στο οποίο -εννοείται- αντιδρούν οι σύμμαχοι του Ασαντ Ρώσοι, αλλά και δεν ενθουσιάζονται άλλες δυτικές δυνάμεις, όπως η Γερμανία. Γενικότερη ανάφλεξη, με απευθείας εμπλοκή ΗΠΑ-Ρωσίας, δεν προβλέπεται μεν, αλλά οι προβλέψεις σε τέτοιες περιπτώσεις δεν είναι ποτέ ασφαλείς.
Τρίτον, δεν μπορεί αυτή τη στιγμή να εκτιμηθεί τι θα κάνει η Τουρκία, η οποία θέλει μεν την τιμωρία, ακόμα και την ανατροπή, του Ασαντ, αλλά εσχάτως έχει αναπτύξει ιδιαίτερες σχέσεις με την Ρωσία του Πούτιν. Αν η δυτική επίθεση είναι μια κι έξω και δεν έχει άλλες παρενέργειες, τότε ο Ερντογάν θα επιχειρήσει να παίξει το ρόλο του επιτήδειου ουδέτερου. Όμως, αν η φωτιά στη χώρα αυτή ξανανάψει, ουδείς γνωρίζει αν η Τουρκία θα υποχρεωθεί να επιλέξει στρατόπεδο και ποιες επιπτώσεις θα έχει αυτό, αν έχει, σε ό,τι αφορά τις ελληνοτουρκικές σχέσεις.
Τέταρτον, ο μεγαλύτερος κίνδυνος που μπορεί να προκύψει από μια τέτοια- απευκταία- εξέλιξη είναι η εκ νέου αναζωπύρωση του προσφυγικού προβλήματος. Χιλιάδες άνθρωποι, για να γλιτώσουν από τις βόμβες, θα προσπαθήσουν να περάσουν στην Τουρκία και ουδείς μπορεί να γνωρίζει τι θα συμβεί. Αν, δηλαδή, ο Ερντογάν θα συνεχίσει να εφαρμόζει την ευρωτουρκική συμφωνία ή θα θεωρήσει ότι οι συνθήκες (θα) έχουν αλλάξει.
Η χειρότερη εξέλιξη για την Ελλάδα θα είναι μια επανάληψη του καλοκαιριού του και του φθινοπώρου 2015, όταν δέκα ελληνικά νησιά δέχτηκαν κύματα εκατοντάδων χιλιάδων προσφύγων. Αυτήν την ώρα η Ελλάδα προσπαθεί να διαχειριστεί ταυτόχρονα δύο σοβαρά προβλήματα:
–Την ένταση με την Τουρκία, η οποία ξεπερνάει σε διάρκεια τα συνήθη. Και
–Την προετοιμασία για την αντιμετώπιση τής μετά το Μνημόνιο περιόδου. Και στη μία και στην άλλη περίπτωση υπάρχουν αβεβαιότητες και κίνδυνοι, άλλοι προβλεπτοί και άλλοι απρόβλεπτοι. Το μόνο που δεν χρειαζόμαστε είναι άλλη μια κρίση στην ευρύτερη γειτονιά μας, που μπορεί να προσθέσει κι άλλους κινδύνους.
Φυσικά, η Ελλάδα δεν μπορεί να κάνει τίποτα για να αποτρέψει μια τέτοια εξέλιξη. Καλού-κακού, όμως, ας έχουν το νου του όσοι πρέπει να τον έχουν. Για να περιορίσουν τις επιπτώσεις και να μην τρέχουν για όλα την τελευταία στιγμή.