Εν αρχή ην Βέφα. Με τα κολιέ της, τα δακτυλίδια της, με το «μπόλικο» και τις ανάλογες παροιμίες της «Καλύτερα να περισσεύει παρά να λείπει», με το τριμμένο τυράκι της και την κρέμα γάλακτος, ως ανακάλυψη-κατάκτηση μιας ολόκληρης γενιάς. Η Βέφα, κάτι από γιαγιά σου… Δικός σου άνθρωπος. Η προσωποποίηση του «Η καλή νοικοκυρά είναι δούλα και κυρά».
Μετά;
Μετά ήρθαν τα τατουάζ. Να διδάξουν… τατουάζ. Κι ας αδικώ. Συγγνώμη. Αλλά θεωρώ, ότι μόνο αυτό εμπέδωσε μια ολόκληρη γενιά. Για να μαγειρέψεις καλά, πρέπει πρώτα να χτυπήσεις τατουάζ και να παίζεις το μαχαίρι στα δάκτυλα χωρίς να κόψεις δάκτυλα. (Κι ας σου φέρνει το άτιμο τατουάζ και μια –απολύτως εικονική το παραδέχομαι– αίσθηση βρωμιάς). Και τι άλλο;
Μεταδόθηκε και το να μη γνωρίζεις να μιλάς. Κάτι σε «ούγκα σάγκα» που πάντα τελείωνε σε: «δεν ξέρω αν με κατάλαβες». Κι αυτό απλώθηκε σε κάθε είδους επιτροπή «σοφών». Εφτασε μέχρι «Your style rocks». Πήγε το «Δεν ξέρω αν με κατάλαβες», σύννεφο. Κι απορώ, ακόμα απορώ, πώς κουνάει ο απέναντι, της εκάστοτε επιτροπής το κεφάλι, ότι κατάλαβε. Τι στον διάολο κατάλαβε;
Μια γενιά που χάθηκε στη δημιουργική ασάφεια της αμορφωσιάς της. Καθρέπτης της παιδείας μας, ξεστραβωτικός καθρέπτης. Εστω ένα, ρε Ρέα θετικό; Πολλά. Η ανάδειξη των ελληνικών υλικών και προϊόντων. Ο εκμοντερνισμός της παράδοσης με γλύκα και ευγένεια μετά από τις ξιπασιές της γενιάς του Χρηματιστηρίου, που φάγαμε ουρά δεινοσαύρου με σως από βατόμουρο Άνω Μαγουλινίτσας και πουρέ από όρχεις μοσχαροβούβαλο Νοτίου Αφρικής. Αλλά και η μαγεία των βοτάνων. Εστω και αν… Και ματζουράνα και μαϊντανό και δενδρολίβανο. Τι τα θες, τι τα γυρεύεις. Εικόνα σου είμαι κοινωνία και σου μοιάζω και η τηλεόραση μας.
Και μετά;
Μετά ήρθε ο Σωτήρης Κοντιζάς. Θάμα! Θάμα!
Γιατί η διθυραμβική προσέγγιση; Γιατί η άτιμη ζωή έχει εκπλήξεις. Απ΄αλλού το περιμέναμε, απ’ αλλού μας βγήκε. Μη γελάσετε καθόλου απ’ αυτά που θα σας πω. Ελευθερώστε το προκάτ μέρος του μυαλού σας. Η παιδεία δεν θα έρθει από τα σχολεία, έτσι που καταντήσαμε.
Αυτό το παλικάρι, κάπως ήρθε από το πουθενά για να στάξει αληθινή «παιδεία». Οπως παλιά. Είναι να απορείς πώς κουβαλάει τόσο παρελθόν και υποσχόμενο μέλλον, ένας τόσο νέος άνθρωπος.
Ο Σ. Κοντιζάς έχει συνοχή. Μιλάει με αρχή, μέση, τέλος. Μεταδίδει, ότι πέραν του τι λες, παίζει ρόλο το πώς το λες. Τον παρακολουθώ κι έρχονται φωνές από το παρελθόν… Πολύ παρελθόν… «Στάσου με ίσια την πλάτη», «Κοίτα τον άλλον στα μάτια», «Χαιρέτα με δύναμη και αυτοπεποίθηση», «Φέρσου με σοβαρότητα», «Είσαι μεγάλος άνθρωπος!». Κυρίως, όχι μόνο «Να είσαι καθαρός» αλλά «Να αστράφτεις». Νύχια πεντακάθαρα, μαλλιά πιασμένα. Το να μαγειρεύεις για ανθρώπους είναι ιερό. Είναι χάρισμα και νοιάξιμο και δόσιμο. Είσαι πρεσβευτής.
Ο Σ. Κοντιζάς ήρθε για να πιάσουμε το νήμα από την αρχή. Από την ανατροφή. Τους τρόπους. Την κοινωνική συμπεριφορά. Την ευθύνη του ανθρώπου στο σύνολο και στον εαυτό του. Στην αυτοεκτίμηση με όχι εικονική αίσθηση των δυνατοτήτων σου.
Και απέναντί στον Σ. Κοντιζά, πολλά «δείγματα» νέων ανθρώπων με όλα τα σημάδια της κακοποίησης –της παιδείας μας αλλά και της ανατροφής– μπροστά στα μάτια μας. Ο εξυπνάκιας, ο «εντάξει μωρέ, και τι έγινε», «ο ξερόλας», «ο προχειράτζας», «ο ξεπέτας», ο «όλα μπαλώνονται», ο «Βάλτε με μέσα και θα δείτε».
Ετσι το καταντήσαμε! Κάθε υπουργός και πείραμα. Φτύστε, ξεσκείστε, αχρείαστος να είναι όποιος προσπάθησε σε σωστή κατεύθυνση. Αποτάξτε Γιαννάκου και Διαμαντοπούλου. Φίλης, Πελεγρίνης, Γαβρόγλου, Ζουράρις… Παίξτε πάνω τους!
Παρακολουθώ με μεγάλο ενδιαφέρον τον Σωτήρη Κοντιζά και ό,τι πρεσβεύει η παρουσία του, να εισέρχεται στη ζωή μας από τους δέκτες της τηλεόρασής μας. Από εκεί που δεν το περιμένεις, έρχεται, καμιά φορά. Ελπίζω να μην την πατήσω. Εχω στήσει μεγάλο στοίχημα πάνω του. Και στέλνω αγωνιστικό χαιρετισμό μάνας στη γιαπωνέζα μητέρα του και στον έλληνα πατέρα του. Να τον χαίρονται!
Υ.Γ.1: Θα ήμουν τραγικά άδικη αν δεν έκανα ιδιαίτερη μνεία στους άλλους δύο της επιτροπής (του «Master Chef»). Στον Πάνο Ιωαννίδη και στον Λεωνίδα Κουτσόπουλο. Σεμνοί, σοβαροί, όσο πρέπει, για ότι πρέπει. Μεγάλη υπόθεση η ομαδικότητα. Αυτή η παρέα, ήρθε για να μας διδάξει ακόμα κι αυτό. Αλλά όπως και να το δεις… Η άτιμη οθόνη αναδεικνύει έναν σταρ τη φορά. Λες να βρεθούμε με τρεις;
Υ.Γ.2: Η μη αναφορά στον Ηλία Μαμαλάκη έγκειται στο γεγονός ότι ήταν μια κατηγορία μόνος του. Μάλλον δέκα κατηγορίες σε μία. Ηταν ένας μαγευτικός ταξιδευτής των γεύσεων που κέρναγε ωραία, σοφά λόγια…