Ο νέος «Βιτρουβιανός Ανθρωπος» του Ντα Βίντσι αποτέλεσε μια εναλλακτική αφίσα της ταινίας Idiocracy | .
Απόψεις

Καλώς ήρθατε στη νέα εποχή των ψεκασμένων

Πριν από μερικά χρόνια γέλαγαν όλοι μαζί τους. Ομως έπρεπε να τους έχουν πάρει πιο σοβαρά. Γιατί τώρα έχουν τον πλανήτη στα χέρια τους
Νίκος Ζαχαριάδης

Το «σύστημα», αυτό το γενικό, σκοτεινό πράγμα που τρομάζει τους ψηφοφόρους των λαϊκιστών (και που πλέον μπορούμε να τους αποκαλούμε απλώς «Πλανητική Πλειοψηφία) και ξεμπροστιάζεται κατά κανόνα από τα Wikileaks, βασιζόταν και επιβίωνε χάρη σε μια απλή αρχή: δώσε σε όλους λόγους να σε ακολουθήσουν και να ενσωματωθούν. Δώσε τους δηλαδή υψηλούς μισθούς, πρόσβαση σε φτηνά σπίτια, δυνατότητα να ζήσουν τη μεγάλη ζωή. Οταν όμως τα πράγματα πάνε στραβά και τους επαναφέρεις στην πραγματικότητα, θα βρεθεί πάντα κάποιος να τους δώσει αυτό που θέλουν. Την ελπίδα. Απλή αρχή της αγοράς. Το σύστημα θα έπρεπε να το γνωρίζει αυτό.

Τα τελευταία χρόνια, την εποχή δηλαδή που περάσαμε από τον «παραγωγικό» στον «τοκογλυφικό» καπιταλισμό των funds και το χρήμα έγινε πιο ακριβό, η μεσαία τάξη αισθάνεται ότι βρίσκεται στην «απέξω». Βλέπει τον πλούτο να συγκεντρώνεται σε όλο και λιγότερους. Και ζητάει εκδίκηση. Σαν αγριεμένος αντιεξουσιαστής που σπάει τις βιτρίνες. Εστω κι αν αυτές οι βιτρίνες είναι ο ουμανισμός, η ανεκτικότητα ή η απλή αξιοπρέπεια. Γιατί είναι ταυτισμένες με το «σύστημα». Και έχουμε ήδη μπει στην εποχή που ο χαρακτηρισμός «συστημικός» σημαίνει κάτι αντίστοιχο με το «λεπρός». Ακόμα και στην Αμερική που το σύστημα δεν αντέδρασε με λιτότητα αλλά με νέες θέσεις εργασίας και πολλά χρήματα στην αγορά.

Δεν θα μπορούσε να γίνει αλλιώς. Είναι αναμενόμενο σε ένα πλανήτη που η Κιμ Καρντάσιαν έχει γίνει η Νο 1 celebrity. Που οι θεωρίες συνωμοσίας διακινούνται με την ευκολία και την ταχύτητα των social δικτύων. Που όλο και περισσότεροι αγνοούν την συστημική ορθολογική εξήγηση και προτιμούν να πιστέψουν π.χ. ότι μας ψεκάζουν. Ή ότι εν πάση περιπτώσει, μια τεράστια συνωμοσία που έχει στόχο τους ίδιους, έχει εξυφανθεί.

Το «σύστημα» και ο συνεπακόλουθος ορθολογισμός θα πάρει στο μυαλό όλων το ρόλο του κυρίως υπεύθυνου για όλα τα δεινά. Λογικό; Δεν έχει σημασία. Η λέξη «λογικό» είναι κι αυτή μέρος του συστήματος. Μια ακόμα βιτρίνα που πρέπει να σπάσει. Οταν πια έχεις αποφασίσει να αυτοπροσδιοριστείς σαν αντισυστημικός, τίποτα δεν μπορεί να σε πείσει ότι κάνεις λάθος. Αυτή είναι και η δύναμη του κινήματος.

Στην ταινία «Idiocracy» που προβλήθηκε το 2006 περιγράφεται ακριβώς αυτό. Ενας πλανήτης με χαμηλό IQ που ζει παρακολουθώντας trash εκπομπές στην τηλεόραση, τρέφεται με πατατάκια και αναπαράγεται δημιουργώντας κι άλλους τηλεθεατές trash φωνακλάδικων εκπομπών έχει εκλέξει πρόεδρο τον δημοφιλέστερο ράπερ. Και φυσικά διαλύεται. Περνάει σε έναν μεσαίωνα όπου δεν υπάρχει καμία παραγωγή, καμία εφεύρεση και καμία πρόοδος. Μόνο σκουπίδια που συσσωρεύονται γιατί δεν υπάρχει κανείς να ενδιαφερθεί. Ε, όπως αποδείχθηκε η ταινία ήταν προφητική.

Τα κακά νέα για τους όψιμους αντισυστημικούς είναι ότι το «σύστημα» θα επιβιώσει. Τα καλά νέα είναι ότι οι συνέπειες ενός τέτοιου μεσαίωνα μισαλλοδοξίας και τυφλού φανατισμού είναι το τίμημα που πρέπει να πληρώσουμε – και έχουμε αρχίσει να το πληρώνουμε. Για να «βγει από τον «οργανισμό» του πλανήτη το αυτοπαραμύθιασμα ότι αυτοί με τους οποίους αποφάσισε να αντικαταστήσει το μισητό «σύστημα» είναι η λύση. Και εδώ που τα λέμε ίσως δικαιώς το μισεί το «σύστημα» αφού αποδείχθηκε για χιλιοστή φορά ανίκανο να διαχειριστεί μια κρίση που το ίδιο προκάλεσε.

Προς το παρόν η αόρατη γραμμή που ενώνει τον Τραμπ, τον Πούτιν, την Ελεύθερη Ώρα, τον Ιερώνυμο, τον Δημοσθένη Λιακόπουλο, τους ψηφοφόρους του Σώρρα, του Νικολόπουλου και τα υπερ-πατριωτικά κανάλια στο youtube έχει κυριαρχήσει κυκλώνοντας τον πλανήτη. Οι εκπρόσωποί της έχουν δουλέψει σκληρά γι’ αυτό. Με επιμονή αγνοούσαν οποιαδήποτε λογική ή αξία του σύγχρονου πολιτισμού. Και πούλησαν στον πεινασμένο (και στριμωγμένο οικονομικά) καταναλωτή αυτό που ήθελε. Φόβο, εσωστρέφεια και μεσσιανισμό. Και κυρίως την ελπίδα ότι θα εκδικηθεί.

Εξάλλου οι αντισυστημικοί, είναι πλέον το νέο σύστημα. Και μας υποδέχονται στην εποχή της επικράτησής τους με χαρά. Αρκεί να βγάλουμε τη γραβάτα. Και να αφήσουμε τον εαυτό μας να ξεσπάσει πάνω σε κάποια μειονότητα που δεν γουστάρουμε. Το μόνο που έχουμε να περιμένουμε τώρα είναι να βάλει υποψηφιότητα για την προεδρία των ΗΠΑ το 2020 ο ράπερ Kanye West. Για να γίνει επισήμως το «Idiocracy» το πρώτο μελλοντολογικό ντοκιμαντέρ.