Την Τετάρτη 2 Αυγούστου ψηφίστηκε το νομοσχέδιο του υπουργείου Παιδείας για τις αλλαγές στην Παιδεία, με τις ανάλογες μάχες στα βουλευτικά έδρανα μεταξύ της κυβέρνησης και της αντιπολίτευσης. «Για εμάς η σημαία δεν πρέπει να είναι βαθμολογικό έπαθλο. Ολοι έχουν δικαίωμα να την κρατούν, όπως και υποχρέωση να την υπερασπίζονται». Αυτό τόνισε ο υπουργός Παιδείας, Κώστας Γαβρόγλου, στη Βουλή, σχετικά με το Προεδρικό Διάταγμα σύμφωνα με το οποίο η επιλογή των σημαιοφόρων στο Δημοτικό Σχολείο θα γίνεται με κλήρωση. «Στρατό δεν πάνε μόνον οι άριστοι μαθητές, πάνε όλοι, ανεξάρτητα από τις επιδόσεις τους», προσέθεσε ο κ. Γαβρόγλου. Αυτή η υποκριτική -όπως αποδείχτηκε- δήλωση δεν θα συνοδευόταν από δριμεία κριτική, εάν δεν υπήρχε μια σημαντική λεπτομέρεια…
Το Σάββατο 5 Αυγούστου, τα δημοσιεύματα στο ελληνικό Διαδίκτυο έρχονταν το ένα πίσω από το άλλο, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έκαναν πάρτι με την είδηση: «O Κώστας Γαβρόγλου δεν υπηρέτησε τη σημαία». Σύμφωνα με δημοσίευμα στο κυριακάτικο «Πρώτο Θέμα» της 6ης Αυγούστου, «ο υπουργός Παιδείας απέφυγε να υπηρετήσει τη στρατιωτική του θητεία». Κατά την εφημερίδα, όταν ο Κώστας Γαβρόγλου έφτασε σε ηλικία 24 ετών και κλήθηκε να πάει στον Ελληνικό Στρατό, για μια θητεία οκτώ μηνών, προτίμησε να την εξαγοράσει ώστε να συνεχίσει τις σπουδές του σε πανεπιστήμια της Βρετανίας και των ΗΠΑ.
Αφήνοντας στην άκρη την πραγματικότητα που γεννά το ερώτημα «γιατί κάποιος να θέλει να υπηρετήσει στο στράτευμα εν μέσω χούντας;» -αφού όλα αυτά συνέβησαν εν έτει 1971, στην καρδιά της δικτατορίας, πληρώνοντας ο κ. Γαβρόγλου ως εξαγορά 3.200 δραχμές- ας μείνουμε στο ηθικό και στο πρακτικό ζήτημα: «Για ποιον λόγο να θέλει να ντυθεί στα χακί;». Οχι μόνο ο συγκεκριμένος, όχι μόνο τότε, αλλά και σήμερα. «Για να υπηρετήσει το χρέος του στην πατρίδα», θα υποστηρίξει κάποιος με φωνή στεντόρεια, υπενθυμίζοντας -ταυτόχρονα- τη δική του… θυσία: «Κορόιδο είμαι που πήγα εγώ φαντάρος;» – όπου η διήγησή του, στη συνέχεια, παίρνει έναν ηρωικό χαρακτήρα, περιγράφοντας τα όσα έζησε στα ελληνικά στρατά λες και ήταν ήρωας στο «Αποκάλυψη τώρα», ενώ -βασικά- ήταν πρωταγωνιστής στο «Λούφα και παραλλαγή».
Για να συνεχίσει ο ίδιος το παραλήρημά του «εάν έρθει ο εχθρός στην πόρτα μας, ποιος θα τον σταματήσει;», φαντασιώνοντας ένα πάρτι στα χαρακώματα του Εβρου, με τον εαυτό του στην πρώτη γραμμή, φωνάζοντας και δίνοντας θάρρος στους συμπολεμιστές-συμπατριώτες του. Και είναι δεδομένο ότι είναι πολλοί εκεί έξω που έχουν δει πολλές ταινίες με τον Πρέκα, έχουν εμποτιστεί – και πρέπει να το προσέξουν αυτό.
«Να πας στον Στρατό, στην περίπτωση κατά την οποία θα προσφέρεις κάτι ουσιαστικό στη χώρα σου»
Πέρα από τα εθνικοπατριωτικά τσιτάτα των ταινιών, τα οποία περιγράφουν καταστάσεις άλλων εποχών, η πραγματικότητα είναι ότι όσοι υπηρετήσαμε στον Στρατό χάσαμε μήνες από τη ζωή μας, στους οποίους θα μπορούσαμε να είμαστε πιο παραγωγικοί – ακόμα και στο ίδιο το στράτευμα. Εχοντας υπηρετήσει 19 γεμάτους μήνες τη δική μου θητεία, μπορώ να πω ότι δεν έμαθα και τίποτε σημαντικό εκεί μέσα – κάτι, τέλος πάντων, που θα μπορούσα να πω ότι ευτυχώς που το διδάχτηκα ως στρατευμένος, «να μια γνώση που την κουβαλάω ακόμα και σήμερα». Και αυτό αποτελεί το πρακτικό ζήτημα που έγραφα πιο πάνω. Αναφορικά με το αντίστοιχο ηθικό ζήτημα, που κουβαλά μέσα του κάτι απολειφάδια τύπου «πήγαμε στρατιώτες για την πατρίδα και τη σημαία», ας θυμηθούν τις αγγαρείες, τα καψώνια, την αποκομιδή απορριμμάτων – εντός και εκτός στρατοπέδου. Ας ανακαλέσουν στη μνήμη τους τούς λουφαδόρους, τα «βύσματα» του κάθε παραγοντίσκου. Τα «χωσίματα» από «συναδέλφους», τον εξευτελισμό από -με την κακή έννοια- «βλάχους» που απέκτησαν μισό γαλόνι και εξουσία και νιώθουν ανώτεροι από κάποιους επιστήμονες που υπηρέτησαν τη θητεία τους. Τους ανύπαρκτους ηθικούς κανόνες. Τις ύβρεις, τους χαρακτηρισμούς. Ποιος στρατός, ποια σημαία, ποια υποχρέωση, ποιο ηθικό καθήκον, ποια πατρίδα σε διώχνει και ποια σε χρειάζεται;
Πολλοί έχουν πει ότι η θητεία στον Στρατό αποτελεί μια προσομοίωση της ελληνικής κοινωνίας, ότι στις σκοπιές και στις τουαλέτες -στην «Καλλιόπη»- μπορείς να συναντήσεις κάθε καρυδιάς καρύδι που θα δεις δίπλα σου όταν πάρεις ξανά την αστυνομική ταυτότητα στα χέρια σου και κυκλοφορείς όχι με αδειόχαρτο, αλλά ως πολίτης. Με συγχωρείτε, αλλά αυτό το «μάθημα», επί τόσους μήνες, δεν μου φαίνεται σημαντικό, αυτό το «εφόδιο» μπορώ να το ανακαλύψω μόνος μου, έξω από την πύλη στρατοπέδων. Δίχως να έχω χάσει την ενεργητικότητά μου για κάτι σημαντικό, προσφέροντας με όποιον τρόπο επιλέξω στην κοινωνία και χωρίς να πρέπει να μετράω αντίστροφα σε κάποιο ημερολόγιο σβήνοντας ημέρες και νύχτες που μου έμειναν για να πάρω το χαρτί της απόλυσης – απολελέ και τρελελέ.
Οχι, οι «ηθικοί πυλώνες, που διαπλάθουν τον χαρακτήρα του Ελληνα», όπως ισχυρίζονται πολλοί, δεν οικοδομούνται υπηρετώντας τη θητεία σου με κοντοκουρεμένο σβέρκο, κόντρα ξύρισμα στο μάγουλο και βαρώντας «προσοχές» σε ανθρώπους που -υπό άλλες συνθήκες- δεν θα τους μιλούσες καν. Να πας στον Στρατό, στην περίπτωση κατά την οποία θα προσφέρεις κάτι ουσιαστικό στη χώρα σου και εκείνη θα σου το επιστρέψει. Να πας εκεί, όμως, για να πλένεις δίσκους στα μαγειρεία, επειδή κάποτε ήσουν καλός dj, ειλικρινά δεν βλέπω τον λόγο. Και όλα αυτά τα γράφει κάποιος που, πέραν της σκληρής εκπαίδευσης, πέρασε καλά στον Ελληνικό Στρατό.
Δείτε εδώ και την άποψη του Φοίβου Δεληβοριά για το ίδιο θέμα
Την ίδια ημέρα που συζητούσαμε περί στράτευσης Γαβρόγλου, στις 5 Αυγούστου, αλλά το 1903 -ναι, 1903- η διδασκαλική ομοσπονδία της Γαλλίας συμφωνούσε με την απόφαση της κυβέρνησης να καταργηθεί η διδασκαλία του μαθήματος των Θρησκευτικών στα σχολεία. Κάνοντας «επ’ ώμου, αρμ», απλώς, το αναφέρω. Οπως και απαντώ στον κ. Γαβρόγλου αναφορικά με το «Στρατό δεν πάνε μόνον οι άριστοι μαθητές, πάνε όλοι», όπως δήλωσε ο ίδιος. Τελικά, δεν πάνε όλοι Στρατό…