Τι ήταν η επίσκεψη Ερντογάν στην Ελλάδα; Θρίαμβος ή καταστροφή; Πριν απαντήσουμε ας δούμε ορισμένα δεδομένα, που προέκυψαν μετά τα όσα διημείφθησαν στα δύο Μέγαρα της Ηρώδου Αττικού.
Πρώτον, έπρεπε ή όχι να έρθει ο Ερντογάν; Οι επικρίσεις εστιάζονται στο γεγονός ότι η κυβέρνηση έσπασε τον «απομονωτισμό» του και του «έδωσε βήμα» για να πει όσα «προκλητικά» είπε. Επομένως, κατά τη συλλογιστική αυτή, δεν έπρεπε να προσκληθεί. Ο ισχυρισμός αυτός δεν αντέχει σε σοβαρή κριτική. Ακόμα κι αν ο Ερντογάν είναι ή αισθάνεται απομονωμένος, η Ελλάδα δεν έχει κανένα λόγο να συνεχίσει να συμβάλει στην «απομόνωση» αυτή. Διότι δεν είναι Γερμανία ή Γαλλία. Δεν έχει κανένα συμφέρον να είναι η Τουρκία σε διαρκή απομόνωση. Ολες οι ελληνικές κυβερνήσεις έχουν επενδύσει σε μια πολιτική «ελέγχου» της Τουρκίας μέσω της λεγόμενης ευρωπαϊκής προοπτικής της. Επομένως, καλώς ήρθε ο Ερντογάν, πόσο μάλλον όταν η Ευρώπη και πρωτίστως η Ελλάδα τον χρειάζονται, λόγω προσφυγικού. Και μόνο γι’ αυτό δεν συμφέρει κανέναν-και ειδικά εμάς- η «απομόνωσή» του. Ο ισχυρισμός ότι «του δώσαμε βήμα» για να θέσει «απαγορευμένα» για εμάς θέματα (Συνθήκη της Λωζάνης, μειονοτικό Θράκης κ.α.) δεν είναι πειστικός. Διότι βήμα βρίσκει οποτεδήποτε και δεν είναι η πρώτη φορά που τα θέτει. Και, πάντως, αν συνέβη αυτό, οφείλεται σε ελληνική πρεμούρα ή γκάφα.
Δεύτερον, εδώ υπεισέρχεται η ρόλος του Προέδρου της Δημοκρατίας και ο τρόπος που επέλεξε να χειριστεί την «απάντηση» στον Ερντογάν. Τα πράγματα δεν είναι σαφή. Οι αρχικές εικασίες για κάποια «δυσαρέσκεια» Τσίπρα και Κοτζιά για την πρώτη, «επιθετική», ομιλία Παυλόπουλου στην υποδοχή του Ερντογάν δεν είχε συνέχεια. Δεν θα μπορούσε να έχει, γιατί τότε θα εμφανίζονταν Πρόεδρος της Δημοκρατίας και κυβέρνηση να είναι σε άλλο μήκος κύματος, ό,τι χειρότερο δηλαδή. Πάντως, η επιλογή Παυλόπουλου να απαντήσει σε μια συνέντευξη του καλεσμένου του λεπτομερώς, σε ένα-ένα τα θέματα και με «επιθετικό» πνεύμα, πριν αυτά τεθούν στις συνομιλίες με την κυβέρνηση, προκάλεσε (τουλάχιστον) εικασίες ότι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας «βιάστηκε», ξεπέρασε κάποια όρια και «χάλασε» την επίσκεψη, έτσι όπως την είχε φαντασθεί η κυβέρνηση. Σύμφωνα με αυτήν την οπτική, ο κ. Παυλόπουλος στην πρώτη υποδοχή του Ερντογάν θα έπρεπε να περιοριστεί σε γενικές επισημάνσεις (περί διεθνούς δικαίου κ.τ.λ.), να περιμένει να εξελιχθεί η συνάντηση με τον Πρωθυπουργό και το βράδυ στο δείπνο να πει τα υπόλοιπα, αν χρειαζόταν. Ασφαλές συμπέρασμα δεν υπάρχει. Αν, όπως εικάζεται, ο Παυλόπουλος εζήλωσεν την δόξαν του αείμνηστου Κωστή Στεφανόπουλου και όσα εκείνος είχε πει στον Κλίντον (εδώ) και πήγε λίγο παραπέρα από όσα είχαν υπολογίσει Τσίπρας και Κοτζιάς, τότε η γκάφα -λόγω προσωπικής πρεμούρας- είναι δεδομένη. Αν όλα έγιναν σε συμφωνία με την κυβέρνηση, κανένα πρόβλημα.
Τρίτον, είχε γίνει η καλή προετοιμασία; Όποια απάντηση κι αν δοθεί στο ερώτημα, συμπέρασμα δεν θα βγει. Διότι και η καλύτερη προετοιμασία να γινόταν ποιος θα απέτρεπε τον Ερντογάν να πει αυτά που ήθελε; Θυμίζω εδώ ότι ο Ερντογάν, μέσα στο Λευκό Οίκο, είπε κατάμουτρα στον Τράμπ να μην εξοπλίζει «τρομοκράτες» (Κούρδους εννοούσε) και του ζήτησε να του παραδώσει τον Γκιουλέν. Σιγά που θα κώλωνε στην Αθήνα.
Τούτων δεδομένων τι ήταν η επίσκεψη; Μπορεί να μην πήγε όπως την είχε φαντασθεί ή σχεδιάσει η κυβέρνηση, αλλά δεν ήταν καμιά «καταστροφή». Φυσικά, σε καμιά περίπτωση δεν ήταν αυτό που περιγράφουν οι βασιλικότερες του βασιλέως φιλοκυβερνητικές εφημερίδες (εδώ και εδώ), πόσο μάλλον αν ο «τσαμπουκάς» προκλήθηκε από δική μας πρεμούρα ή γκάφα. Περιέργως την καλύτερη οπτική για το τι (θα έπρεπε να) ήταν αυτή η επίσκεψη τη βρήκαμε στην επίσημη εφημερίδα του ΣΥΡΙΖΑ (εδώ). Οι «καθαρές κουβέντες» ειπώθηκαν εκατέρωθεν. Για το αν θα οδηγήσουν σε «συνεννόηση» θα χρειαστεί να περιμένουμε.
Υ.Γ.: Σε τέτοια θέματα δεν έχει θέση η άμετρη αντιπολίτευση και, ευτυχώς, δεν εκδηλώθηκε. Ο αντι-Παυλοπουλισμός και ο αντι-Τσιπρισμός μπορούν να εκδηλωθούν σε πλείστα άλλα θέματα. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης ήταν σαφής και υπεύθυνος.