Σκηνή από οίκο ανοχής, το 1537 | Ανώνυμος ολλανδός ζωγράφος
Απόψεις

Η πόρνη του Μεσαίωνα, η Ελλάδα και το Προσφυγικό

Οι Ιταλοί έκαναν κάτι πάρα πολύ απλό και έξυπνο. Μεταφέρουν πρόσφυγες σε ερημωμένα χωριά, τα οποία είναι έτοιμα να σβηστούν από τον χάρτη. Κι εκεί δημιουργείται μία νέα εντελώς μικροκοινωνία. Την ίδια ώρα, στην Ελλάδα συμπεριφερόμαστε όπως οι ιερόδουλες που είχαν πανούκλα πριν μισό αιώνα
Τάκης Καραγιάννης

Μία ιερόδουλη στον Μεσαίωνα σέρνεται δεξιά κι αριστερά, πάσχουσα από πανούκλα. Εγκλωβίζει στην παράγκα της δεκάδες άστεγα ορφανά και οι γείτονές της τής πετούν από τον φράχτη μερικά κέρματα, μπας και μπορέσει να τα βγάλει πέρα. Να βρει η ίδια να φάει κατιτίς, να συντηρήσει όπως μπορεί και τα  παιδιά που έχει μαζέψει γύρω της.

Η πόρνη μαζεύει τα άστεγα, μαζεύει και τα κέρματα και μιας και είναι σε καραντίνα, λόγω της αρρώστιας της, μπορεί και κάνει μερικές οικονομίες. Αντί, όμως, να κρατήσει τα χρήματα μπας και γιατρέψει την πανούκλα, τα ξοδεύει στο ποτό.

Και η αρρώστια της επιδεινώνεται.

Τα ορφανά διψούν, τα ορφανά πεινούν.

Οι αρουραίοι πολλαπλασιάζονται, θρεφόμενοι από τις ακαθαρσίες και τα περιττώματά της.

Στο τέλος κανείς δεν επεμβαίνει. Οι γείτονες δεν αντέχουν άλλο και η λύση μιας μεγάλης πυρκαγιάς για να σταματήσει η εξάπλωση της φονικής ασθένειας φαντάζει η μόνη λύση.

Εχετε καταλάβει πως κινούμαστε ως πόρνη του Μεσαίωνα* στο Προσφυγικό;

Στην Ιταλία, 21 πρόσφυγες μένουν σε χωριά που μέχρι πρότινος μαράζωναν. Και τώρα δίνουν νέα πνοή σε αυτά τα μέρη

Την ώρα που ο Γιάννης Μουζάλας απαγόρευε την είσοδο στους δημοσιογράφους στα κέντρα φιλοξενίας προσφύγων κι ο Αλέξης Τσίπρας το έβρισκε απολύτως φυσιολογικό, η Ιταλία έκανε κάτι διαφορετικό. Κάτι που ναι μεν δεν λύνει το πρόβλημα, αποτελεί -όμως- μία έξυπνη και αποτελεσματική εναλλακτική στα στοιβαγμένα σαν σακιά κορμιά των προσφύγων στην Πλατεία Βικτωρίας και στο Πεδίο του Αρεως.

Αν βάλετε μία πινέζα στον χάρτη στο ύψος της Λευκάδας και τραβήξετε μια νοητή γραμμή προς τα αριστερά, στα 360 χιλιόμετρα θα βρείτε το χωριό Σατριάνο. Γενικώς, ο ιταλικός Νότος είναι από τις πιο φτωχές περιοχές στην Ευρώπη και ειδικά η περιοχή της Καλαβρίας από τις πιο αραιοκατοικημένες. Χωριά ολόκληρα μαραζώνουν, η ανεργία αποτελεί τον βασικό λόγο για να φύγει η νεολαία και η ώρα που οι ηλικιωμένοι θα αποτελούν τους μόνους κατοίκους δεν αργεί. Υπάρχουν τέτοια μέρη και στην Ελλάδα. Στην Ηπειρο για παράδειγμα, η ανεργία στους νέους θερίζει. Το 69,8% των νέων κάτω των 24 ετών ήταν άνεργοι με βάση τα στοιχεία της Eurostat για το 2014. Η Ηπειρος ερημώνει, το ίδιο και αρκετά χωριά στη Θεσσαλία, στην Πελοπόννησο, στη Μακεδονία, στη Θράκη, στα νησιά.

Οι Ιταλοί, λοιπόν, προκειμένου να αδειάσουν εντελώς τα χωριά σαν το Σατριάνο στέλνουν μερίδα προσφύγων σε αυτά. Οχι άναρχα, όχι στα κουτουρού, αλλά με σχέδιο. Με ποσόστωση και ανάλογα με τις ανάγκες του κάθε μέρους. Διαβάζω το ρεπορτάζ του Bloomberg από την περιοχή. Οι κάτοικοι το θεωρούν τύχη και ευλογία αυτό που συμβαίνει εκεί, μια αναγέννηση στα ίδια τους τα μέρη, μία νέα πνοή στα, σχεδόν, ετοιμόρροπα χαμόσπιτά τους. Το Σατριάνο κάποτε, 50 χρόνια πριν, είχε 4.000 κόσμο. Τα τελευταία χρόνια έφτασε να έχει 300 άτομα μόνο. Οι 21 πρόσφυγες που ζουν, ήδη, εκεί έχουν εναρμονιστεί με το περιβάλλον και δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα με το ότι πιστεύουν σε άλλο Θεό, που μιλούν άλλη γλώσσα, που μέχρι πρότινος ζούσαν με άλλα ήθη και έθιμα.

Στη Βόρεια Ιταλία, στην είσοδο της πόλης του Ποντόλιο υπάρχει μία πινακίδα που λέει πως «όποιος δεν σκοπεύει να σεβαστεί την τοπική κουλτούρα θα του ζητηθεί να φύγει». Ο δήμαρχος της πόλης εξηγεί στο Bloomberg πως «στην αρχή υπήρχαν προβλήματα, αλλά όσο περνούσε ο καιρός άρχισε να αποδίδει το όλο project». Πλέον, πρόσφυγες και μετανάστες παίζουν ποδόσφαιρο στην τοπική ομάδα και συμμετέχουν στις τοπικές γιορτές.

Ολα όσα διαβάσατε παραπάνω είναι μερικά μόνο αποτελέσματα του προγράμματος SPAR, του project της ιταλικής κυβέρνησης για τους αιτούντες άσυλο. Σχεδόν 400 Δήμοι έχουν ενταχθεί, ήδη, στο πρόγραμμα, το οποίο προβλέπει χρηματοδότηση για 20.744 θέσεις, εκ των οποίων οι 19.720 αφορούν ενήλικες, οι 729 ασυνόδευτους ανηλίκους και 295 άτομα με ψυχικές ασθένειες ή αναπηρίες. Θα μπορούσαμε να παραδειγματιστούμε από το πλάνο του Ματέο Ρέντσι. Θα μπορούσαμε να κινηθούμε έστω προς αυτή την κατεύθυνση, εάν δεν θέλουμε να κάνουμε το ίδιο.

Κανείς δεν λέει ότι είναι εύκολη η όλη διαδικασία. Αλλά εμείς δεν κάνουμε ούτε τα βασικά. Εχουμε ανθρώπους να κοιμούνται σε πάρκα, κάνουμε Αμυγδαλέζες τις πλατείες στο κέντρο της Αθήνας και το μόνο που προβάλουμε ως λύση είναι να κόβουμε την πρόσβαση στους δημοσιογράφους για να μη μεταφέρονται οι άθλιες εικόνες από τα άθλια κέντρα φιλοξενίας. Κρύβουμε το πρόβλημα, δηλαδή, κάτω από το χαλάκι.

Οπως θα έκανε και η πόρνη στον Μεσαίωνα, δηλαδή, με τις ακαθαρσίες της.

 

*Στα χρόνια του Μεσαίωνα, ο αυνανισμός τιμωρούταν με 40 ημέρες νηστεία και μαστίγωμα. Το σεξ ήταν, σχεδόν, απαγορευμένο και, όπως αναφέρει η καθηγήτρια Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο της Μινεσότα, Ρουθ Κάρας, το καλύτερο μέρος για να συνευρεθεί κανείς με το ταίρι του ήταν οι εκκλησίες. Οι ναοί, δηλαδή, ήταν για τον κόσμο κάτι σαν το πίσω κάθισμα του αυτοκινήτου για τους εφήβους. Αυτή είναι και μία από τις μεγαλύτερες ειρωνείες της Ιστορίας: την ώρα που η Εκκλησία ήταν ο βασικός πολέμιος του σεξ (απαγορευόταν οι στενές επαφές τρίτου τύπου τις Κυριακές, τις Τρίτες και της Πέμπτες), στις εκκλησίες έβρισκαν καταφύγιο οι παράνομοι εραστές.

Στα χρόνια του Μεσαίωνα, βασικά πρόσωπα των κοινωνιών ήταν οι ιερόδουλες. Αν και η πορνεία θεωρούταν αμαρτωλή πράξη, στις πόλεις ήταν ανεκτή ως αναγκαίο κακό (μάλιστα, το 1470 στη Νυρεμβέργη θεσπίστηκε και αντίστοιχος νόμος).

Στα χρόνια του Μεσαίωνα, το φως της λογικής είχε σβήσει και τα ζωώδη ένστικτα είχαν επικρατήσει της καθαρής σκέψης, δημιουργώντας έναν κόσμο τρομοκρατίας, έναν κόσμο βίας, έναν ζωντανό εφιάλτη. Κάτι σαν τα δικά μας χρόνια, δηλαδή.