| Reuters/CreativeProtagon
Απόψεις

Η Μαδρίτη, το ΝΑΤΟ, ο Ερντογάν και τα Ελληνοτουρκικά

Αν το υπόλοιπο καλοκαίρι στο Αιγαίο κυλήσει ήσυχα, εκεί που μετράει, στο πεδίο, απομένει να φανεί. Μένει ακόμα να φανεί αν πράγματι η Σύνοδος Κορυφής του ΝΑΤΟ ήταν καθοριστικό βήμα και για την επιστροφή της Τουρκίας στο δυτικό στρατόπεδο
Νίκος Μαρτίνος

Εάν και έχουν περάσει 70 χρόνια μετά την περίφημη ρήση του για τον πραγματικό ρόλο του ΝΑΤΟ «να κρατάει τους Ρώσους έξω, τους Αμερικανούς μέσα και τους Γερμανούς κάτω»Keep the Russians out, the Americans in and the Germans down») ο πρώτος γ.γ. του ΝΑΤΟ Λόρδος Ισμέι δεν θα δυσκολευόταν να προσαρμοστεί στα δεδομένα που δημιουργούνται μετά τη τελευταία Σύνοδο Κορυφής του Βορειοατλαντικού Συμφώνου στη Μαδρίτη. Οι Αμερικανοί επιστρέφουν, μάλιστα με αυξημένες στρατιωτικές δυνάμεις και στόχο να επενδύσουν χρήματα για υποδομές σε όλο το εύρος της Ανατολικής Πτέρυγας. Οι Ρώσοι επανέρχονται στο στόχαστρο του ΝΑΤΟ ως πρωταρχικός κίνδυνος για την ασφάλεια και την συνοχή της Ευρώπης. Και οι Γερμανοί, υπό την ευρύτερη έννοια θα έλεγε κανείς της ΕΕ, επανέρχονται στο πραγματικό μέγεθος, δηλαδή του γίγαντα με πήλινα πόδια, της οικονομικής δύναμης που δίχως γεωπολιτικό όγκο, παρακολουθεί τις συνταρακτικές εξελίξεις αναδιάταξης της παγκόσμιας ισορροπίας ισχύος από μειονεκτική θέση.

Εκείνο που δεν θα αναγνώριζε ο λόρδος Ισμέι – πέρα από το παράδοξο θέαμα του σημερινού ηγέτη του Ηνωμένου Βασιλείου – είναι το θάρρος που πλέον έχει πάρει η Τουρκία του Ταγίπ Ερντογάν. Δεδομένου ότι – πέρα από το πολύ σημαντικό νέο Στρατηγικό Δόγμα – η Σύνοδος Κορυφής της Μαδρίτης είχε ως βασικό στόχο την επί της αρχής συμφωνία για τη διεύρυνση του ΝΑΤΟ με τη Φινλανδία και τη Σουηδία, ο εκβιασμός που είχε εκ προοιμίου βάλει στο τραπέζι ο Ερντογάν έφερνε τις απαιτήσεις της Άγκυρας στο προσκήνιο. Τελικά ο Ερντογάν κατόρθωσε πράγματι να πετύχει κάποιους πόντους σε ζητήματα που αφορούν το προεκλογικό παιχνίδι στη Τουρκία:

Πρώτον, ανεξαρτήτως πραγματικότητας, ο Ερντογάν μπορεί να ισχυριστεί ότι κρατά την Φινλανδία και τη Σουηδία ομήρους στο ζήτημα των Κούρδων «τρομοκρατών».

Δεύτερον, συναντήθηκε με τον πρόεδρο των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν, ο οποίος επανέλαβε τη γνωστή θέση της κυβέρνησής του για την ανάγκη να πωληθούν F-16 στη Τουρκία, Μενέντεζ θέλοντος και Κογκρέσου επιτρέποντος.

Και, τρίτον, ότι σχεδόν το σύνολο των ηγετών των μεγάλων χωρών του ΝΑΤΟ, έσπευσαν να τον συναντήσουν αποδεχόμενοι το ειδικό βάρος του ανάμεσα στους ομολόγους τού του Βορειοατλαντικού Συμφώνου. Το ηγετικό decorum για τον Ερντογάν είναι, σε αυτή τη φάση, κάτι περισσότερο από σημαντικό καθώς δεν αφορά μόνο την ιδέα που έχει για τον εαυτό του, αλλά και εκείνη που επιχειρεί να προβάλει ως «καταλληλότερος» πρόεδρος απέναντι στους πολιτικούς αντιπάλους του.

Ευλόγως η διάσταση των Ελληνοτουρκικών απασχόλησε την Αθήνα, η οποία, πάντως, ήταν απολύτως προετοιμασμένη για αυτό το θέατρο καλών τρόπων εκ μέρους του Ερντογάν, το οποίο, βεβαίως, έληξε μαζί με τη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ.

Στη συνάντηση Ερντογάν – Μπάιντεν, όπως φάνηκε και από την επίσημη ανακοίνωση του Λευκού Οίκου, το ζήτημα του Αιγαίου ετέθη ανοιχτά. Πρόκειται για ένα ζήτημα που έχει δύο αναγνώσεις. Η πρώτη είναι θετική καθώς, όπως φαίνεται, τόσο στη πολυμερή συνάντηση του Βερολίνου πριν λίγες εβδομάδες (ΗΠΑ, Τουρκία, Γερμανία, Γαλλία, Ιταλία) όσο και στο τετ-α-τετ των ηγετών, η ανάγκη για σταθερότητα εντός της συμμαχίας, στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο, κρίθηκε ως απολύτου προτεραιότητας. Υπάρχει, ωστόσο και μια ανάγνωση λιγότερο θετική. Ο Λευκός Οίκος τοποθέτησε στην ίδια πρόταση τη Συρία με το Αιγαίο, πρακτικά αναγνωρίζοντας αυτές τις δύο περιοχές ως ζώνες έντασης ή σύγκρουσης.

Αν το υπόλοιπο καλοκαίρι στο Αιγαίο κυλήσει ήσυχα, εκεί που μετράει, στο πεδίο, απομένει να φανεί. Μένει ακόμα να φανεί αν πράγματι η Σύνοδος Κορυφής του ΝΑΤΟ ήταν καθοριστικό βήμα και στην επιστροφή της Τουρκίας στο δυτικό στρατόπεδο. Αυτό θα φανεί σε μεγαλύτερο βάθος χρόνο και σίγουρα αυτή η εξέλιξη θα επηρεάσει στο τέλος και τις ελληνοτουρκικές σχέσεις.