Η Ευρωπαϊκή Ένωση ξεκίνησε ως ένα μεγάλο στοίχημα-πείραμα που στόχευε στην ανάγκη για ειρήνη στην ευρωπαϊκή ήπειρο, και εξελίχτηκε ως ένα από τα μεγαλύτερα πολιτικά επιτεύγματα στην ιστορία της. Προχώρησε άλλοτε με δυσκολίες και δισταγμούς μέσα από ακραίες πολλές φορές κρίσεις, και άλλοτε μας εξέπληξε πραγματοποιώντας «κβαντικά» άλματα και υπερβάσεις μέσα από την αποφασιστικότητα των πολιτικών της ελίτ.
Φέτος συμπληρώνονται 30 χρόνια από την δημιουργία ενός τέτοιου υπερβατικού άλματος στην εκπαίδευση, του άκρως επιτυχημένου προγράμματος ERASMUS.
Το πρόγραμμα αυτό σχεδιάστηκε ως μέσο σύγκλισης και ανάπτυξης στη ΕΕ μέσα από τις διαδικασίες διαρκούς εκπαίδευσης, κατάρτισης και κινητικότητας. Στόχος του προγράμματος είναι ο εκσυγχρονισμός των συστημάτων εκπαίδευσης όλων των βαθμίδων με αναφορές πέρα από τη νεολαία και τους φοιτητές, σε μικρές επιχειρήσεις, φορείς, δήμους, επιμελητήρια, ΜΚΟ, σχολική εκπαίδευση, επιστημονικό προσωπικό ανωτάτων ιδρυμάτων.
Σήμερα, το νέο 7ετούς διάρκειας πρόγραμμα Erasmus+ συνολικού προϋπολογισμού 14,7 δισ ευρώ, που εγκαινιάστηκε εδώ στην Αθήνα το 2014 λόγω της τότε ελληνικής προεδρίας, περιλαμβάνει επιπλέον τον αθλητισμό και τα προγράμματα διεθνούς συνεργασίας και έχει σαφή προσανατολισμό την ενίσχυση των δεξιοτήτων και της απασχολησιμότητας των νέων ως μέσο καταπολέμησης των δυσθεώρατων ευρωπαϊκών ποσοστών ανεργίας.
Όσον αφορά τη χώρα μας, στα τριάντα χρόνια υλοποίησης του προγράμματος από το Ίδρυμα Κρατικών Υποτροφιών μετακινήθηκαν πάνω από 55.000 έλληνες φοιτητές στο εξωτερικό ενώ εισήλθαν πάνω από 35.000 φοιτητές στην Ελλάδα, αριθμός μεγάλος αν συνυπολογίσει κανείς τον φραγμό της δύσκολης ελληνικής γλώσσας και την απουσία ξενόγλωσσων προπτυχιακών τμημάτων στα ελληνικά ανώτατα ιδρύματα.
Θεωρώ ότι είναι περιττό να αναφέρουμε για μια ακόμη φορά τα τεράστια οφέλη στην 30χρονη πορεία αυτού του απόλυτα επιτυχημένου ευρωπαϊκού προγράμματος εκπαίδευσης και κινητικότητας. Μια φορά Erasmus για πάντα Erasmus, είναι το σύνθημα που κυριαρχεί στους απανταχού Ερασμίτες και που αριθμούν συνολικά πάνω από 2 εκατ. φοιτητές σε όλη την Ένωση. Όλοι αυτοί αποτελούν την περίφημη ενήλικη πια γενιά του Erasmus. Το αφήγημα για πρόοδο, ευημερία, ανάπτυξη, ελευθερία, δημοκρατία, το αφήγημα της Ευρώπης είναι πλέον στα χέρια εκατομμυρίων νέων ανδρών και γυναικών που πέρασαν τα 20χρονά τους μοιραζόμενοι γραφεία, εργαστήρια, αίθουσες διδασκαλίας, εστίες, εμπειρίες, χαρές, γνώση σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση. Τριάντα χρόνια μετά οι Ερασμίτες έχουν ένα καθήκον και μια υποχρέωση: να μεταλαμπαδεύσουν αυτό το αφήγημα στην επόμενη γενιά.
Το καινούργιο πρόγραμμα Erasmus για το 2021 ήδη σχεδιάζεται.
Η πρόταση της Ελλάδας για το νέο πρόγραμμα θα ήταν η δημιουργία ευρωπαϊκών καλοκαιρινών κατασκηνώσεων, τα Erasmus Summer Camps για παιδιά ηλικίας 14-18 ετών που θα λειτουργούν όπως ακριβώς οι καλοκαιρινές κατασκηνώσεις, αρχικά σε διάφορες χώρες του Νότου για προφανείς λόγους (καλοκαίρι, θάλασσα) και στη συνέχεια παντού στη ΕΕ με την πρώτη να ιδρύεται στη χώρα μας το καλοκαίρι το 2021, και με προφανείς συσχετισμούς αναγέννησης της ευρωπαϊκής ιδέας μέσα από τα 200χρονα των εορτασμών της Εθνικής Παλιγγενεσίας. Η δημιουργία των κατασκηνώσεων αυτών θα αποτελούσε την κορωνίδα του νέου προγράμματος που στοχεύει στην εμβάθυνση της ευρωπαϊκής ιδέας μέσα από την ανάπτυξη διαπροσωπικών σχέσεων με όρους σύγκλισης και αλληλοκατανόησης.
Η πρόσφατη κρίση γέννησε ανασφάλεια, βάθυνε τις ανισότητες μεταξύ των χωρών, η ανεργία, η φτώχεια, ο λαϊκισμός περίσσεψαν. Η Ευρωπαϊκή Ένωση χρειάζεται να ξαναγεννηθεί μέσα από τη νέα γενιά των Ερασμιτών!
Υ.Γ.: Το παρόν άρθρο αφιερώνεται δικαιωματικά στον ισπανό πρώην επίτροπο για θέματα Εκπαίδευσης Μανουέλ Μαρίν, που το 1987 προώθησε την εφαρμογή του προγράμματος φοιτητικών ανταλλαγών με το όνομα Erasmus, προς τιμήν του μεγάλου ολλανδού φιλοσόφου και ταξιδευτή ανά την Ευρώπη Έρασμου, και έφυγε πρόωρα σε ηλικία 68 ετών πριν από λίγες ημέρες, στα επετειακά 30χρονα του προγράμματος Erasmus.
- Η Έφη Μπάσδρα είναι καθηγήτρια στην Ιατρική Σχολή του ΕΚΠΑ και πρώην πρόεδρος του Ιδρύματος Κρατικών Υποτροφιών