Η αυτονομία των πανεπιστημίων είναι ένας μύθος που αποδεικνύει το γενικότερο πρωτόγονο συγκεντρωτισμό της ελληνικής εκπαίδευσης. Στην πραγματικότητα, κανένα ίδρυμα δεν είναι αυτόνομο, αφού το υπουργείο Παιδείας δεν χάνει ευκαιρία να παρεμβαίνει προκειμένου να πραγματοποιήσει την κοινωνική του πολιτική.
Μέχρι και σήμερα, ο υπουργός λαμβάνει πολύ σοβαρά υπόψη του όλες τις παραμέτρους για να στείλει ο ίδιος τους φοιτητές που επιθυμεί στο κάθε ίδρυμα. Ποιες είναι οι «σοβαρές παράμετροι»; Η οικονομία της κάθε πόλης, η εκλογική του περιφέρεια, οι αντιδράσεις των κατοίκων, οι επιθυμίες των καθηγητών που δεν ήθελαν να μετακινηθούν ή και οι προσωπικές γνωριμίες με την δημιουργία νέων τμημάτων. Ολα εκτός από τον επιστημονικό προγραμματισμό που το ίδρυμα παρουσίαζε για τις πραγματικές του ανάγκες.
Θυμίζω εκείνη την εξώδικη διαμαρτυρία που απέστειλε πριν από έναν χρόνο στην πολιτική ηγεσία του υπουργείου Παιδείας , ο πρύτανης του Πανεπιστημίου Κρήτης, καθηγητής Οδυσσέας Ζώρας, με την οποία προειδοποιούσε ότι θα προβεί σε κάθε νόμιμη ενέργεια εάν δεν τηρηθούν με ακρίβεια οι προτεινόμενοι από τα τμήματα, αριθμοί εισακτέων για το επόμενο ακαδημαϊκό έτος. Σε αντίθετη περίπτωση, ο Πρύτανης του Πανεπιστημίου Κρήτης, καλούσε το υπουργείο Παιδείας να τεκμηριώσει αντιστοίχως τους λόγους της απόκλισης στις αποφάσεις «για μελλοντική χρήση σε ενδεχόμενες δικαστικές διαδικασίες δικαίωμα που προκύπτει από το σκεπτικό της με αριθμό 1251/2015 απόφασης της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας».
Δεν γνωρίζω την έκβαση της υπόθεσης αυτής αλλά φανταστείτε τι θα είχε συμβεί για να φτάσει σε αυτό το σημείο ο πρύτανης. Φανταστείτε τι συμβαίνει και τώρα που η νέα, έκτακτη επιχορήγηση των 34 εκατ. ευρώ του υπουργείου προς τα ΑΕΙ θα λάβει υπόψη τις ροές των μετεγγραφών και ένα ποσό θα δοθεί υπέρ των κεντρικών που επιβαρύνονται…
Η φετινή διαδικασία των μετεγγραφών ακολουθεί ακόμα πιο φανατικά τη ροή των προηγούμενων χρόνων. Μετά τις μετεγγραφές για κοινωνικά και οικονομικά κριτήρια, ο υπουργός Παιδείας Κώστας Γαβρόγλου έχει προαναγγείλει νέα ρύθμιση, η οποία θα παρέχει τη δυνατότητα όλα τα αδέλφια που είναι φοιτητές να σπουδάζουν στο ίδιο μέρος. Ορος θα είναι το οικογενειακό εισόδημα να μην υπερβαίνει τις 12.500 ευρώ κατ’ άτομο, δηλαδή έως 50.000 ευρώ για τετραμελή οικογένεια. Επίσης, σε οικογένειες με εισοδήματα που δεν ξεπερνούν τις 5.000 ευρώ κατ’ άτομο, θα δοθεί η δυνατότητα να συντηρούν ένα μόνο σπίτι, των γονέων.
Ποιος ανάλγητος μπορεί να σταθεί απέναντι στην πρόνοια του υπουργού; Αλλά και ποιος ανεύθυνος επιτρέπεται να θεωρεί ότι το κοινωνικό αγαθό της δωρεάν ακαδημαϊκής παιδείας αποτελεί αντικείμενο κοινωνικής πρόνοιας δια της διόγκωσης των πανεπιστημιακών τμημάτων;
Πού να σκεφτεί βέβαια ο «ελεήμων» υπουργός ότι η κοινωνική πολιτική απαξιώνει την ταυτότητα των ιδρυμάτων και ευτελίζει την επιστημονική τους δραστηριότητα;
Σε κάθε περίπτωση, αν θέλει η Πολιτεία να βοηθήσει την ελληνική οικογένεια, μπορεί να επιδοτήσει τις σπουδές των πραγματικά αδύναμων οικονομικά φοιτητών. Μπορεί επίσης, να ενθαρρύνει το τραπεζικό σύστημα ώστε να συνδράμει με φοιτητικά δάνεια, όπως γίνεται στο εξωτερικό.
Οχι όμως, να σπεύδει ο κάθε υπουργός να επιδείξει τον προστατευτισμό του εις βάρος των ιδρυμάτων και του προγραμματισμού τους.
Αυτό δεν είναι αλληλεγγύη, είναι καπηλεία της πρόνοιας, εις βάρος της ελληνικής κοινωνίας και των πανεπιστημίων της.