Υπάρχουν άνθρωποι που εκφράζονται περισσότερο από άλλους. Γελούν δυνατά, δηλώνουν αιώνια πίστη, βουρκώνουν δημοσίως, υψώνουν τη φωνή. Κάποιοι το κάνουν επιδεικτικά, κάποιοι το κάνουν γιατί νοιώθουν την επιθυμία να μοιραστούν τα συναισθήματά τους. Για αυτούς τους δεύτερους, η συναισθηματική επικοινωνία είναι εσωτερική ανάγκη. Για αυτό και οι άνθρωποι αυτοί αναζητούν συνήθως τα συναισθήματα στις σιωπές ή στις φωνές των άλλων. Ανιχνεύουν ενδείξεις, ερμηνεύουν αιτίες και τελικά, ακριβώς επειδή κυριαρχούνται από τη διάθεσή τους να εκφραστούν, αισθάνονται μαζί με τους συνομιλητές τους. Περνούν πέρα από την κατανόηση του προβλήματος ή των συνθηκών του άλλου και αφήνουν τη χαρά ή τη λύπη του άλλου να γίνει δική τους.
Υπάρχουν πολιτικοί που αντιμετωπίζουν την ενασχόλησή τους με τα κοινά ως ρόλο. Για αυτούς η προσωπική ζωή πρέπει να μένει μακριά από τη δημόσια παρουσία τους. Μάλιστα κάτι τέτοιο εκλαμβάνεται συνήθως θετικά, καθώς η κοινή γνώμη τιμωρεί εκείνους που επιδιώκουν να επαγγελματοποιήσουν την πολιτική τους συμμετοχή. Υπάρχουν όμως και πολιτικοί που δεν διαχωρίζουν τις δύο σφαίρες, την ιδιωτική και τη δημόσια. Για αυτούς, οι ψηφοφόροι τους είναι δυνητικοί φίλοι τους και οι φίλοι τους δυνητικοί (και όχι βέβαιοι!) ψηφοφόροι τους. Όσοι θα τους αντιπαθούσαν στην ιδιωτική τους ζωή, οι ίδιοι τους κρίνουν αρνητικά και για την πολιτική τους παρουσία γιατί τελικά επιλέγουν να ζήσουν τη δημόσια ζωή τους αφιλτράριστα.
Η περίπτωση ενός τέτοιου πολιτικού που «δεν μπαίνει στον ρόλο» και ταυτόχρονα είναι ένας άνθρωπος που συναισθάνεται τους συνομιλητές του είναι θεωρητικά το ζητούμενο σε μια αντιπροσωπευτική δημοκρατία. Ζώντας αληθινά –και όχι μέσα από επικοινωνιακά σκηνικά σε πλατείες, ταβέρνες και λαϊκές αγορές ή μέσα από πειραγμένες ενδυματολογικές επιλογές γυρισμένων μανικιών– ανάμεσα στους ψηφοφόρους και έχοντας την ικανότητα να τους συναισθάνεται, ένας τέτοιος πολιτικός είναι σε θέση να κατανοήσει τα κίνητρα και τη συμπεριφορά τους. Η αρχή κάθε λύσης συλλογικού προβλήματος βρίσκεται εκεί ακριβώς, στην έμφυτη ικανότητα των αντιπροσώπων να αντιλαμβάνονται τη θέση, την έγνοια και τα συναισθήματα των αντιπροσωπευομένων. Ενας τέτοιος άνθρωπος είναι χρήσιμος για τους πολλούς, όπως είναι για τους κοντινούς του. Και ας μην το γνωρίζει ούτε ο ίδιος όταν απλώς εκφράζεται ή όταν ανιχνεύει τα συναισθήματα των γύρω του. Μέσα στις τελευταίες λίγες ημέρες, η ανακάλυψη της ενσυναίσθησης ενός τέτοιου πολιτικού που εκφράζεται και παράλληλα νοιώθει τα δικά μου συναισθήματα με κάνει σίγουρα ασφαλέστερο.
* O Γιάννης Κωνσταντινίδης, είναι Επίκουρος Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας και Διευθυντής του Ινστιτούτου «Π Τετράγωνο – Πρόοδος στην Πράξη»