Είναι γεγονός ότι σε περιόδους κατήφειας, απαισιοδοξίας και ανασφάλειας κάποιες κυβερνητικές ανακοινώσεις, σαν αυτή της ίδρυσης του Εθνικού Κέντρου Διαστημικών Εφαρμογών, του περίφημου πλέον #greek_nasa, δίνουν στους κατά τα άλλα δοκιμαζόμενους συμπολίτες μας μια νότα αν όχι αισιοδοξίας πάντως σίγουρα ιλαρότητας, όπως θα διαπιστώσουν όσοι περιηγηθούν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Δεν γνωρίζω αν η ίδρυση του Εθνικού Κέντρου Διαστημικών Εφαρμογών θα συμβάλει στην καλύτερη αξιοποίηση των ευρωπαϊκών προγραμμάτων στον τομέα της διαστημικής τεχνολογίας. Είμαι κατ’αρχήν καχύποπτος στην ίδρυση νέων δημόσιων φορέων, αλλά αφήνω άλλους αρμοδιότερους να αποφανθούν για την σκοπιμότητα ίδρυσης ενός τέτοιου Κέντρου.
Αυτό όμως που εντυπωσιάζει στην ανακοίνωση του υπουργού Νίκου Παππά για την #greek_nasa δεν είναι μόνο η αμετροέπεια του ύφους. Αυτό το έχουμε συνηθίσει. Είναι η διαστημικών διαστάσεων παραπληροφόρηση.
Ο κ. Παππάς ισχυρίζεται ότι «στο κοντινό παρελθόν και με ευθύνη των τότε κυβερνήσεων απεμπολήσαμε τα δικαιώματά μας στο διαστημικό φάσμα», ότι «η Ελλάδα είναι από τις ελάχιστες ευρωπαϊκές χώρες οι οποίες δεν διαθέτουν Οργανισμό που να αξιοποιεί εμπορικά, επιστημονικά και ερευνητικά τα δικαιώματά της, ούτε την πληθώρα ερευνητικών και επιστημονικών εφαρμογών και πόρων που διαθέτει ο Ευρωπαϊκός Διαστημικός Οργανισμός (European Space Agency)» και καταλήγει στην ψευδή καταγγελία ότι «η Ελλάδα απλά απουσιάζει από τις συναντήσεις Υπουργών της Ε.Ε. αρμόδιων για τη διαστημική πολιτική».
Πλήρης κακοποίηση της αλήθειας. Η Ελλάδα είναι η 16η χώρα μέλος του European Space Agency από το 2004. Δεν μπορώ να φαντασθώ ότι ο αρμόδιος υπουργός δεν ενημερώθηκε για την ύπαρξη του δραστήριου ΙΑΔΕΕΤ, (Ινστιτούτο Αστρονομίας, Αστροφυσικής, Διαστημικών Εφαρμογών και Τηλεπισκόπησης) το οποίο πλαισιώνεται από εξαιρετικούς επιστήμονες και αξιοποιεί πολλά ευρωπαϊκά ερευνητικά προγράμματα στον τομέα του διαστήματος, όπως επίσης κάνουν και άλλα ελληνικά επιστημονικά ιδρύματα.
Το 2015 το ΙΑΔΕΕΤ υλοποιούσε τουλάχιστον 40 ερευνητικά προγράμματα, πολλά από αυτά σε συνεργασία και με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος (ΕΟΔ – European Space Agency). Θα έπρεπε επίσης το υπουργός να γνωρίζει, όπως γνωρίζουν όλοι οι ασχολούμενοι με το ζήτημα της ευρωπαϊκής διαστημικής πολιτικής, ότι επί ελληνικής Προεδρία της ΕΕ το 2003, έπειτα από ελληνική πρωτοβουλία για «Ευρωπαϊκή Πολιτική Αμυνας και Ασφάλειας και Διάστημα» εντάχθηκε η αμυντική διάσταση στην πολιτική Διαστήματος της ΕΕ.
Η υπουργική ανακοίνωση συνεχίζει με την εξωφρενική «καταγγελία» ότι «η Ελλάδα απλά απουσιάζει από τις συναντήσεις Υπουργών της Ε.Ε. αρμόδιων για τη διαστημική πολιτική». Ο υπουργός απλά ψεύδεται και μάλιστα ασύστολα. Αν ανατρέξει στην ιστοσελίδα του ΕΟΔ θα πληροφορηθεί ότι στις 21-11-2012 η Ελλάδα εκπροσωπήθηκε στην υπουργική σύνοδο στη Νάπολη από τον τότε Γενικό Γραμματέα Ερευνας και Τεχνολογίας κ. Βασίλη Μαγκλάρη, στις 2-12-2014 στο Λουξεμβούργο πάλι από τον Γενικό Γραμματέα Ερευνας και Τεχνολογίας κ. Χρήστο Βασιλάκο. Δυστυχώς η εκπροσώπησή μας στην τελευταία υπουργική σύνοδο στις 1-12-2016 στη Λουκέρνη της Ελβετίας δεν ήταν σε αρμόζον επίπεδο. Δηλαδή η χώρα μας δεν εκπροσωπήθηκε, ως είθισται, σε πολιτικό επίπεδο, δηλαδή υπουργού ή Γενικού Γραμματέα, αλλά σε επίπεδο υπαλληλικό από την κυρία Πηνελόπη Σπηλιώτη, διευθύντρια Διεθνών Σχέσεων στη ΓΓ Έρευνας και Τεχνολογίας.
* Ο Δημήτρης Κούρκουλας ήταν υφυπουργός Εξωτερικών υπεύθυνος για ευρωπαϊκές υποθέσεις, την περίοδο Ιούνιος 2012-Ιανουάριος 2015. Υπήρξε στέλεχος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και διετέλεσε Πρέσβης της Ευρωπαϊκής Ενωσης στον Λίβανο, στη Βουλγαρία και στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη. Το 2016 ίδρυσε τον εκδοτικό οίκο ΔΙΑΜΕΤΡΟΣ.