Εχω επανειλημένα τονίσει σε άρθρα μου ότι η ΝΔ σήμερα αδυνατεί να εμπνεύσει τις ευρύτερες λαϊκές μάζες και να εδραιωθεί στη λαϊκή συνείδηση ως μία αξιόπιστη εναλλακτική λύση. Από αυτή την σκοπιά η τελευταία δημοσκόπηση του ΠΑΜΑΚ που την φέρει όχι απλά να υποστηρίζεται από λιγότερο από το ένα τρίτο των ψηφοφόρων αλλά επιπλέον να υποχωρεί κατά μία ποσοστιαία μονάδα (!) δεν με εξέπληξε καθόλου.
Η δυστοκία της ΝΔ οφείλεται σε τρεις κυρίως λόγους: α) αδυναμία «positioning» (τοποθέτησης), β) έλλειψη «ground game» (παιχνίδι βάσης) και γ) απουσία μηνύματος.
Positioning
Οι επόμενες εκλογές θα διεξαχθούν σε ένα ακραίο αντιευρωπαϊκό κλίμα. Διεθνείς δημοσκοπήσεις όπως του γνωστού αμερικανικού ερευνητικού κέντρου Pew Research Center δείχνουν ότι η Ελλάδα σήμερα έχει το μεγαλύτερο ποσοστό αντιευρωπαίων μεταξυ των χωρών της ΕΕ (υπερβαίνοντας κατά πολύ ακόμα και τις θεωρούμενες «αντιευρωπαικές» χώρες όπως τη Βρετανία και την Ουγγαρία). Οποιος πολιτικός η κόμμα λοιπόν ταυτισθεί με Βρυξέλλες ή «εξευρωπαϊσμό» έχει υπογράψει την θανατική του καταδίκη.
Στο σημείο αυτό ο Αλέξης Τσίπρας έκανε ένα εκπληκτικό positioning: Οτι είναι εναντίον των μέτρων που του επιβάλλουν οι Βρυξέλλες αλλα αν αρνηθεί να τα εφαρμόσει τα Αφεντικά του Κόσμου θα οδηγήσουν την Ελλάδα σε ακόμα μεγαλύτερη καταστροφή. Αυτό το αφήγημα, πάνω στο οποίο συγκροτείται το συλλογικό υποσυνείδητο του Ελληνα, έχει απίστευτη απήχηση. Οι αναλυτές και δημοσιογράφοι του δεξιού χώρου που ειρωνεύονται τον κ. Τσίπρα για τη «διγλωσσία» και την «αντιφατικότητα» των θέσεων του δυστυχώς δεν έχουν κατανοήσει τίποτα.
Το positioning αυτό του Πρωθυπουργού τού επιτρέπει επίσης να ταυτίζει τους αντιπάλους με τις επάρατες Βρυξέλλλες. Στις επόμενες εκλογές είμαι σίγουρος ότι θα θέσει το δίλημμα: «Εμένα που εφαρμόζω τα μέτρα αντιστεκόμενος και προσπαθώντας να σώσω ό,τι είναι δυνατόν να σωθεί ή τον ηγέτη της ΝΔ που υπερθεματίζει τα μέτρα και θα τους δώσει ό,τι κατάφερα να σώσω;». Στο ερώτημα αυτό δυστυχώς η ΝΔ και ο αρχηγός της δεν έχουν βρει πειστική απάντηση. Εχοντας ταυτισθεί ολοκληρωτικά με τη γραφειοκρατία των Βρυξελλών και μη τολμώντας να αρθρώσουν ούτε ένα κιχ κριτικής στην π.χ. φορομπηχτική πολιτική του γαλλογερμανικού άξονα, θα αποτελέσουν εύκολη λεία για τον εξαιρετικά αποτελεσματικό μηχανισμό προπαγάνδας του ΣΥΡΙΖΑ – έναν στυγνό μηχανισμό που δουλεύει νυχθημερόν 365 ημέρες τον χρόνο και μπροστά στον οποίο τα tweets του κ. Μητσοτάκη και οι δηλώσεις του κ. Κουμουτσάκου αποτελούν… παιδική χαρά!
Ground game
H έννοια αυτή αναφέρεται κυρίως στην δυνατότητα της καθημερινής παρουσίας των ακτιβιστών του κόμματος στους δρόμους, στους τόπους εργασίας και ψυχαγωγίας κλπ. Αναφέρεται στο μοίρασμα εκλογικών φυλλαδίων στους δρόμους, στις επισκέψεις στα σπίτια ψηφοφόρων, στις αφισοκολλήσεις, στις παρενοχλήσεις συγκεντρώσεων οπαδών άλλων κομμάτων κλπ.
Ολα τα προαναφερθέντα με τη σειρά τους αναφέρονται σε μία και μοναδική έννοια: την κομματική οργάνωση. Οσο πιο καλά οργανωμένο είναι το κόμμα τόσο καλύτερο ground game θα κάνει. Και όσο καλύτερο ground game κάνει τόσο πιο εύκολα θα κερδίσει τις εκλογές. Αν στην Αμερική σήμερα η Χιλαρι έχει 87% πιθανότητες να κερδίσει τις εκλογές αυτό οφείλεται στο ότι σε τοπικό επίπεδο η οργάνωση της είναι πολύ καλύτερη από τις ημιδιαλυμένες και διχασμένες κομματικές οργανώσεις του Τραμπ.
Τις τελευταίες εκλογές ο ΣΥΡΙΖΑ δεν τις κέρδισε ούτε για ιδεολογικούς ούτε για πολιτικούς λόγους. Μόλις είχε δεχθεί το στραπάτσο της «κωλοτούμπας» και την επιβολή των capital controls. Ομως κέρδισε την ΝΔ κατά κράτος στο ground game. Η υπεροχή του ΣΥΡΙΖΑ στο πεζοδρόμιο καθόλη τη διάρκεια του προεκλογικού αγώνα (και προηγουμένως) ήταν αδιαμφισβήτητη. Επρεπε να ψάχνεις με το τηλεσκόπιο μήπως και βρεις κανένα ακτιβιστή της ΝΔ να μοιράζει φυλλάδια ή καμία αφίσα της αντιπολίτευσης.
H δυνατότητα κινητοποίησης ευρύτερων λαϊκών μαζών που έχει σήμερα ο κομματικός μηχανισμός της ΝΔ είναι σε μηδενικά επίπεδα. Αυτό φαίνεται και π.χ. από το γεγονός ότι δεν έχει καταφέρει να οργανώσει ούτε μια ανοιχτή συγκέντρωση στην Αθήνα εναντίον της χειρότερης ίσως μεταπολεμικής κυβέρνησης που έχει γνωρίσει η χώρα (συγκρίνετε π.χ. με τις λαοπλημμύρες που κατεβάζει στους δρόμους του Καράκας η αντιπολίτευση τη Βενεζουέλας).
Απο την άλλη πλευρά είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα – και δυστυχώς δεν έχει μελετηθεί – η επιρροή που έχει ο ΣΥΡΙΖΑ στον πανίσχυρο «κινηματικό χώρο». Παρ’ όλο που ο χώρος αυτός είναι ασφαλώς διαφοροποιημένος και περιέχει οργανώσεις που δεν ταυτίζονται ιδεολογικά με την κυβέρνηση, έχουν ένα κοινό παρανομαστή: Οτι είναι όλοι ενωμένοι μπροστά στον «κίνδυνο» της «restauracion conservadora» όπως λένε οι σύντροφοι στη Λατινική Αμερική. Από αυτή λοιπόν την σκοπιά ο «κινηματικός χώρος» αποτελεί ένα σημαντικό τμήμα του ground game της κυβέρνησης παρ’ όλο που δεν πρόκειται για κομματικές οργανώσεις με την στενή έννοια του όρου.
Μήνυμα
Είναι λάθος τεράστιο να αποδίδει κανείς, όπως κάνουν στελέχη του επιτελείου του κ. Μητσοτάκη, τις αδυναμίες του κόμματος σε «επικοινωνιακά λάθη». Το πρόβλημα δεν είναι σήμερα ότι η ΝΔ έχει ένα μήνυμα το οποίο δεν μπορεί να «επικοινωνήσει» στις μάζες. Το πρόβλημα είναι ότι δεν έχει μήνυμα. Δεν έχει αξιόπιστο εναλλακτικό μήνυμα. Εχοντας υποστηρίξει τις δανειακές συμβάσεις, έχοντας επιβάλλει και η ίδια θανατηφόρους φόρους, έχοντας οδηγήσει την ανεργία στα δυσθεώρητα σημερινά ύψη και επιπλέον αρνούμενη να αποστασιοποιηθεί από αυτό το πρόσφατο παρελθόν (π.χ. προτείνοντας την άμεση κατάργηση όλων των φόρων που επέβαλλαν οι «μνημονιακές» κυβερνήσεις), είναι πολύ δύσκολο να πείσει οποιονδήποτε ότι έχει μια ριζοσπαστική αξιόπιστη εναλλακτική πρόταση.
Για όλους λοιπόν αυτούς του λόγους η «restauracion conservadora» στην Ελλάδα μού φαίνεται ιδιαίτερα δύσκολη υπόθεση. Φυσικά υπάρχει ακόμα αρκετός χρόνος μέχρι τις εκλογές.