Trump Street στο Λονδίνο. Οχι δεν έγινε αστραπιαία μετονομασία του δρόμου, προϋπήρχε... | REUTERS/Hannah McKay
Απόψεις

Η Ευρώπη απέναντι στη νέα αμερικανική πραγματικότητα

Το μέγα ερώτημα είναι τι κατάλαβαν οι συστημικές δυνάμεις στο Βερολίνο, στις Βρυξέλλες, στο Παρίσι και στην Ευρώπη γενικότερα και κυρίως τι θα κάνουν. Κατάλαβαν άραγε ότι ο υποκριτικός πολιτικός καθωσπρεπισμός (politically correct) και ο αφορισμός του λεγόμενου «λαϊκισμού» γίνεται μπούμερανγκ;
Μάκης Ανδρονόπουλος

Η νίκη του Ντόναλντ Τραμπ είναι ολοκληρωτική, καθώς οι Ρεπουμπλικανοί ελέγχουν και το Κογκρέσο, γεγονός που καθιστά το νέο πρόεδρο ίσως τον ισχυρότερο στην ιστορία  των ΗΠΑ. Το πώς θα χειριστεί αυτή τη δύναμη είναι το νέο μεγάλο ερώτημα και αυτό το «πώς» θα επηρεάσει αναμφίβολα το πολιτικο-κοινωνικό γίγνεσθαι και στην Ευρώπη. Δηλαδή, αν κατά τη διάρκεια του 2017 που έχουμε σημαντικές εκλογές στις χώρες μέλη της ΕΕ, ο 45ος πρόεδρος των ΗΠΑ φοβίσει τους δυσαρεστημένους Ευρωπαίους ψηφοφόρους, τότε θα επωφεληθούν οι συστημικές δυνάμεις σε Ιταλία, Γαλλία, Γερμανία. Αν όμως ο Τραμπ τα πάει καλά, τότε ο Μπέπε Γκρίλο στην Ιταλία, η Μαρί Λεπέν στη Γαλλία και το AfD στη Γερμανία μπορούν να τρίβουν τα χέρια τους.

Αν δηλαδή ο Τραμπ περιορίσει το μιντιακό σταριλίκι του και βάλει μπροστά το «εθνικό σχέδιο ανάπτυξης» (σ.σ.: οι ΗΠΑ έχουν τεράστιο έλλειμμα υποδομών γιατί είναι ασύμφορες οι επενδύσεις σε αυτό), μάλλον θα επηρεάσει το ευρωπαϊκό προλεταριάτο και τις ορδές των ανέργων που συνεχώς διαρρέουν προς τα αντισυστημικά κόμματα.

Οι εκλογές στις ΗΠΑ ήταν ταξικές εκλογές και το ίδιο συμβαίνει με αυξανόμενη την τάση και στην Ευρώπη. Υπάρχουν δύο κρίσιμες παρατηρήσεις για τις ΗΠΑ: 1) ο Τραμπ εκλέχτηκε από την λευκή χωρίς πανεπιστημιακό πτυχίο εργατική τάξη που ζει μέσα στη μιζέρια και τη βία και 2) οι λευκοί χωρίς πανεπιστημιακή μόρφωση Αμερικάνοι έχουν προσδόκιμο ζωής τα 67,5 χρόνια, ενώ οι πτυχιούχοι 80,4, δηλαδή, 13 χρόνια παραπάνω!…

Η «εκδίκηση της γυφτιάς» συνετελέσθη και «δίπλωσε» μετά το Brexit. Ετσι, το μέγα ερώτημα είναι τι κατάλαβαν οι συστημικές δυνάμεις στο Βερολίνο, στις Βρυξέλλες, στο Παρίσι και στην Ευρώπη γενικότερα και κυρίως τι θα κάνουν hic et nunc. Κατάλαβαν άραγε ότι ο υποκριτικός πολιτικός καθωσπρεπισμός (politically correct) και ο αφορισμός του λεγόμενου «λαϊκισμού» γίνεται μπούμερανγκ;  Κατάλαβαν άραγε ότι η χρήση των μίντια και των δημοσκοπήσεων δεν μπορεί πλέον να υποκαθιστούν την πολιτική; Κατάλαβαν άραγε το ρόλο της παιδείας και της υγείας στις πολιτικές εξελίξεις;

Αν το ευρωπαϊκό κατεστημένο αντιδράσει γρήγορα και ποσοτικά γενναία απέναντι στη φτωχοποίηση και την αποσάθρωση των μεσαίων στρωμάτων μπορεί να ελπίζει. Άλλωστε διαφαίνονται και τρεις μείζονες επερχόμενες εξελίξεις:

Πρώτον, η ομαλοποίηση των σχέσεων ΗΠΑ-Ρωσίας που θα οδηγήσει στην άρση των κυρώσεων και θα ανοίξει μεγάλες οικονομικές ευκαιρίες.

Δεύτερον, η προαναγγελθείσα πίεση των ΗΠΑ προς την Ευρώπη να βάλουν το χέρι στην τσέπη και να πληρώσουν για την άμυνά τους, προοπτική που θα διευκολύνει την στρατιωτική χειραφέτηση της ΕΕ.

Τρίτον, η πιθανή απαλλαγή από την τραγική συμφωνία ΤΤΙΡ που θα βγάλει από την αμυντική θέση το ευρωπαϊκό κεφάλαιο.

Η νέα αμερικανική πραγματικότητα απαιτεί αποφασιστικότητα από το ευρωπαϊκό κατεστημένο και κατανόηση πως η αμερικανική αλλαγή είναι δομικής σημασίας.