Το σχολείο είναι μια ευδιάκριτη περίπτωση για να βγάλει κανείς συμπεράσματα για την σοβαρότητα ενός κράτους. Και δυστυχώς, το πρόβλημα δεν υφίσταται μόνο στην Ελλάδα αλλά σε όλες τις χώρες που φοβούνται να αναλάβουν την ευθύνη που τους αναλογεί για την σωστή κοινωνικοποίηση των πολιτών τους.
Τον ερχόμενο Νοέμβριο, οι γονείς στην Ισπανία κάνουν απεργία! Κάνουν αποχή από τα μαθήματα των παιδιών τους. Πρόκειται για ένα «μποϊκοτάζ στο διάβασμα στο σπίτι» που έχει οργανώσει η Ένωση Γονέων Δημόσιων Σχολείων.
Αν οι δάσκαλοι επιμείνουν να στείλουν δουλειά για το σπίτι, στη διάρκεια του μποϊκοτάζ, τα παιδιά θα πρέπει να το αρνηθούν και να επιστρέψουν την επόμενη μέρα στο σχολείο με ένα σημείωμα από τους γονείς τους που θα εξηγεί τι συμβαίνει.
Είναι φανερό ότι οι ισπανίδες μαμάδες -παντού οι μαμάδες τα τραβάνε όλα- δεν άντεξαν άλλο το στρες και την πίεση του απογεύματος. Διαμαρτύρονται για την αντιμετώπιση των μικρών Ισπανών από το σχολείο, που τους εξαναγκάζει σε έναν τεράστιο όγκο εργασιών στο σπίτι.
Από όλες τις χώρες που αξιολογεί ο ΟΟΣΑ,η Φινλανδία έχει τις λιγότερες ώρες μελέτης εκτός σχολείου. Στην Ελλάδα, έχουμε ασφαλώς από τις περισσότερες.
Γιατί συμβαίνει αυτό; Ο σημαντικότερος λόγος είναι ότι το σχολείο δεν θέλει να συμμετέχει στην ανάπτυξη της αυτενέργειας των μαθητών και επιμένει στον παλιό του ρόλο, αυτόν της εισήγησης της διδακτικής ύλης. Ο δάσκαλος παραδίδει ή εξηγεί το μάθημα-όχι πάντα, αφού είναι μαζική η διαδικασία και όχι εξατομικευμένη- και στη συνέχεια απαιτεί να εμπεδωθεί εκτός σχολείου από τον μαθητή. Δεν αναλαμβάνει τη ευθύνη να του μάθει πώς να δουλεύει μόνος ή να συνεργάζεται με τους άλλους για την κατάκτηση της γνώσης.
Το άλλο είναι πως «καλός» δάσκαλος είναι αυτός που βάζει πολλά για το σπίτι! Αυτός που υποτίθεται «κάνει δουλειά» με την ύλη, ενώ στην πραγματικότητα την δουλειά την κάνουν οι μαμάδες ή το φροντιστηριακό μάθημα. Εδώ ταιριάζει το «όσο πιο πολύ με βασανίζεις τόσο περισσότερο σε σέβομαι!».
Και το τρίτο είναι πως η πίεση από έναν τεράστιο κόσμο γνώσεων και πληροφοριών, μεταφέρεται στο σχολείο και στις ποσοτικές απαιτήσεις από τους μαθητές.
Σε ό,τι μας αφορά, ως εκπαιδευτικό σύστημα και ως κοινωνία, ζούμε τις νευρώσεις μας, εδώ και πάρα πολλά χρόνια. Σε μας όμως, οι γονείς δεν αντιδρούν. Απλά, υποτάσσονται στο σύστημα και υπομένουν την αλλοτρίωση των ίδιων και των παιδιών τους. Γιατί ο χρόνος και το χρήμα που ξοδεύονται για την εμπέδωση μιας ογκωδέστατης εξετασιοκεντρικής ύλης-και χωρίς αποτέλεσμα-, θα μπορούσαν να διατίθενται σε πολύ πιο ποιοτικά διαστήματα μόρφωσης.
Ποιο είναι το μυστικό της απελευθέρωσης; Να αναλάβει το σχολείο την ευθύνη της ολοκληρωμένης μάθησης.
Λιγότερες ώρες παράδοσης για τον δάσκαλο και πιο πολλές ώρες δράσης του μαθητή που θα ολοκληρώνει τα πάντα μέσα στην τάξη και δεν θα κουβαλάει στο σπίτι τις εργασίες -εδώ αρχίζουν τα δύσκολα για τον σύγχρονο ρόλο του εκπαιδευτικού. Να ενταχθούν στο πρόγραμμα του παιδιού συστηματικές ώρες εργασίας υπό επίβλεψη, συνεργασία και αξιολόγηση. Να μάθουν οι μαθητές να εργάζονται, να δημιουργούν και να παράγουν αποτέλεσμα μέσα στη σχολική τάξη και όχι στο «αγχωτικό» περιβάλλον του σπιτιού.
Έτσι θα εξοικονομούνταν πολύς χρόνος για άλλες εξωσχολικές δραστηριότητες, όπως αθλητισμός, τέχνη, δεξιότητες και το βασικότερο, ελεύθερο παιχνίδι (οι φροντιστές στην Ελλάδα θα άνοιγαν παιδότοπους…).
Εκείνο που χρειαζόμαστε γενικώς είναι μία πιο έξυπνη και λειτουργική διευθέτηση της ζωής μας. Σε μια εποχή που, τουλάχιστον στον δυτικό κόσμο, έχουμε κατακτήσει το αγαθό τα ειρήνης, ας επιδιώξουμε τον ποιοτικό χρόνο, αντί για την σπατάλη ενέργειας εκεί όπου δεν είναι αναγκαίο.
Ειδικά στην Ελλάδα, οι μαμάδες είναι που «ρυθμίζουν» την ψυχολογία των παιδιών τους. Μην τις καταπιέζουμε άλλο. Οι νευρώσεις τους είναι πάντα μεταδοτικές και ενίοτε καταστροφικές…