Ανήμερα του Πάσχα, ακριβώς την ίδια στιγμή που στρώνονταν τα εορταστικά τραπέζια, ένας φυλακισμένος συνέχιζε τη «νηστεία» που έκανε επί 27 ημέρες. Και ξεκινούσε και απεργία δίψας.
Αυτός είναι ο φοιτητής και, βασικά, κρατούμενος Βασίλειος Δημάκης, ο οποίος αντιδρά με αυτούς τους τρόπους λόγω της απόρριψης -από το αρμόδιο Συμβούλιο Φυλακών- αιτήματός του να λαμβάνει άδειες, για εκπαιδευτικούς λόγους. Δηλαδή, να παρακολουθεί -με χρήση ηλεκτρονικού συστήματος γεωεντοπισμού («βραχιολάκι»)- μαθήματα στη σχολή του: στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης του Πανεπιστημίου Αθηνών.
Αυτός ο άνθρωπος πέρασε για πρώτη φορά την πύλη των φυλακών στα 19 του, στο τότε τμήμα Ε’ Ανηλίκων των Φυλακών Κορυδαλλού. Εκτοτε πέρασε ένα μεγάλο μέρος της ενήλικης ζωής του στις φυλακές, πλην μερικών μηνών – οπότε διέπραξε ληστείες και συνελήφθη, χωρίς ποτέ να ασκήσει σωματική βλάβη σε άνθρωπο. Σήμερα, εν έτει 2018, είναι 39 ετών, έχοντας παραμείνει φυλακισμένος επί 17 χρόνια.
Κάποια στιγμή, ο Δημάκης αποτέλεσε τον ορισμό του σωφρονιστικού συστήματος: αντί να βυθιστεί πιο βαθιά στην παρανομία, να «σπουδάσει» από συγκρατουμένους του έκνομες και αντικοινωνικές συμπεριφορές -όπως συχνά συμβαίνει- να μπλέξει με τα ναρκωτικά εντός της φυλακής, θέλησε να μορφωθεί. Αποφοίτησε από εσπερινό λύκειο με άριστα -πάντα ως κρατούμενος- εισήχθη στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης του ΕΚΠΑ -δεύτερος ανάμεσα στους αποφοίτους των εσπερινών λυκείων της χώρας- και ολοκλήρωσε επιτυχώς τις σπουδές του Α’ εξαμήνου.
Όταν εισήχθη στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης, μετήχθη στο Κατάστημα Κράτησης Κορυδαλλού για να παρακολουθεί τα μαθήματα -πάντα υπό το καθεστώς της ηλεκτρονικής επιτήρησης- όπως, σύμφωνα με τον νόμο, δικαιούται.
Ομως, το αίτημά του να παρακολουθεί τα μαθήματα, λαμβάνοντας άδεια υπό τις συγκεκριμένες συνθήκες, απορρίφθηκε από το Συμβούλιο Φυλακών, το οποίο υποστήριξε ότι κάτι τέτοιο δεν είναι απαραίτητο, «εφόσον διασφαλίζεται η εξ αποστάσεως παρακολούθηση μέσα από τη φυλακή».
Ουδείς νομοταγής πολίτης μπορεί να αποδεχθεί τις παράνομες πράξεις τις οποίες έχει διαπράξει ο Βασίλης Δημάκης, αλλά κάθε δημοκρατικός και λογικός άνθρωπος δεν μπορεί παρά να υποστηρίξει τη διάθεσή του για να σπουδάσει. Δεν ανακαλύπτουμε τον τροχό, ο γάλλος συγγραφέας Βίκτωρ Ουγκώ είχε γράψει «εκεί που ανοίγει ένα σχολείο, κλείνει μια φυλακή».
Ταυτόχρονα, οι ίδιοι οι καθηγητές τού Δημάκη έχουν υποστηρίξει -εγγράφως- την αναγκαιότητα να παρακολουθεί τις παραδόσεις και τα σεμινάρια της Σχολής. Την ίδια άποψη έχουν εκφράσει και οι καθηγητές της Νομικής Σχολής του ΑΠΘ, αλλά και οι καθηγητές του Τμήματος Πολιτικών Επιστημών και Ιστορίας του Παντείου. Επίσης, πέραν των διάφορων συλλογικοτήτων, που ορθώς οργανώνουν πορείες διαμαρτυρίας προς υπεράσπιση αυτού του δίκαιου αιτήματος, 23 βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ ρωτούν τον υπουργό Δικαιοσύνης: Ποιες πρωτοβουλίες, θεσμικές και πολιτικές, προτίθεται να αναλάβει, στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων του, για να μην απειληθεί η ζωή και η σωματική ακεραιότητα του απεργού πείνας και δίψας; Σε ποιες ενέργειες, διοικητικές ή και νομοθετικές, μπορεί να προβεί ο υπουργός κ. Κοντονής ώστε να υποβοηθούνται αποτελεσματικά στην παρακολούθηση των σπουδών τους κρατούμενοι φοιτητές και μαθητές;
Τι απαντά σε όλα αυτά το υπουργείο Δικαιοσύνης; με δυο ανακοινώσεις του, έχει σημειώσει ότι δεν αποφασίζει αυτό για την εκπαιδευτική άδεια και δεν έχει καμιά αρμοδιότητα παρέμβασης στο θέμα. Αντίστοιχα, ο υπουργός Δικαιοσύνης, Σταύρος Κοντονής, σε δηλώσεις του, τόνισε ότι «το υπουργείο δεν έχει κανέναν ρόλο, στο πλαίσιο της διάκρισης των εξουσιών, στην υπόθεση του αιτήματος του κρατούμενου», σημειώνοντας ότι «θα φροντίσουμε με κάθε τρόπο για τη ζωή αυτού του ανθρώπου». Οσον αφορά στην επιλογή του Δημάκη να προχωρήσει σε αυτή τη μορφή διεκδίκησης, ο συγκεκριμένος υπουργός εκτίμησε ότι «κάνει μεγάλο λάθος που ακολουθεί αυτόν τον δρόμο», της απεργίας πείνας και δίψας.
Αντίστοιχα, κατά τον κ. Κοντονή, δεν ήταν μέγα λάθος, ήταν απολύτως λογική η στάση που ο ίδιος είχε τηρήσει στην υπόθεση Νίκου Ρωμανού, όταν είχε υπερασπιστεί με σθένος -πολύ σωστά- την ανάγκη να υπάρξει νομοθετική ρύθμιση για να σταματήσει την απεργία πείνας εκείνος ο κρατούμενος. Θυμηθείτε τι έλεγε, λοιπόν, σχετικά όταν ήταν στην αντιπολίτευση…
Ναι, πρόκειται για τον ίδιο άνθρωπο, για τον κ. Κοντονή. Η διαφορά τού τότε με το τώρα είναι πως τότε ήταν βουλευτής και ήθελε να γίνει κυβέρνηση το κόμμα του, ενώ τώρα είναι στην εξουσία. Για δες πώς αλλάζουν οι απόψεις, τελικά… Ισως, το πιο εντυπωσιακό είναι ότι ο ίδιος ο σημερινός υπουργός, καθώς και η Ενωση Δικαστών και Εισαγγελέων, έχουν απονείμει έπαινο για τις επιδόσεις στις σπουδές τού Βασίλη Δημάκη!
Αντίστοιχα, ο σημερινός Πρωθυπουργός, στις 8/12/2014, δήλωνε, απόλυτα σωστά -έπειτα από συνάντησή του με τον πατέρα τού Νίκου Ρωμανού- ότι «η ανθρώπινη ζωή είναι υπέρτατη αξία. Δεν μπορεί να απαξιώνεται και να συνθλίβεται στις συμπληγάδες των αρμοδιοτήτων κυβέρνησης και Δικαιοσύνης. Την ώρα που υπάρχει τεράστιος κίνδυνος για τη ζωή ενός νέου ανθρώπου, που διεκδικεί το δικαίωμά του στη μόρφωση, ουδείς δικαιούται να συμπεριφέρεται ως Πόντιος Πιλάτος».
Μάλιστα, το προηγούμενο βράδυ εκείνης της χρονιάς, κατά τη συζήτηση για τον προϋπολογισμό του κράτους, ο Αλέξης Τσίπρας είχε μιλήσει για λιοντάρια, δανειστές, μνημονιακό καθεστώς, με φόντο το αναφαίρετο δικαίωμα του Ρωμανού στη σπουδή. Θυμηθείτε το…
Οταν ήταν αντιπολίτευση, λοιπόν, οι Τσίπρας και Κοντονής υπερασπίζονταν, με σθένος, το αυτονόητο: η Δημοκρατία δεν εκδικείται ούτε μπορεί να στερήσει από κάποιον τη δίψα για απόκτηση γνώσης, ακόμα και μέσα στη φυλακή. Και αυτό δεν μπορεί να μεταλλάσσεται ανάλογα με το εάν κυβερνάς ή θέλεις να πάρεις την εξουσία, επειδή δίνεις το δικαίωμα να σκεφτούν όλοι ότι η στάση σου, τελικά, είναι υποκριτική, προκειμένου να δομήσεις γερά την πολιτική καριέρα σου. Η εξουσία δεν μπορεί να σε μεταβάλει σε Πόντιο Πιλάτο -που βρίζεις ως αντιπολιτευόμενος- και οι νόμοι να ισχύουν α λα καρτ και ανάλογα με ό,τι σε συμφέρει να υποστηρίξεις.
Οι αληθινοί Αριστεροί μπορούν να βρουν πολύ εύκολα την ομοιότητα της τιμωρίας με τον «σωφρονισμό» και, αντίστοιχα, τις διαφορές που έχουν -για πάντα ανοιχτές- με την ασίγαστη θέληση για μια άλλη ζωή, εκεί όπου η Δημοκρατία έχει ως έναν από τους στιβαρούς πυλώνες της την Παιδεία. Τους συνέβη με τον πλέον σκληρό τρόπο, από λογής καθεστώτα, μέσα σε άθλια κελιά και ανήλιαγα μπουντρούμια και έπειτα από βασανισμούς, εκεί όπου η συντροφιά και η παρηγοριά τους μπορεί να ήταν ένα κιτρινισμένο βιβλίο. Εκεί όπου συνειδητοποίησαν ότι ο «νίψας τας χείρας του» έπαρχος της ρωμαϊκής επαρχίας της Ιουδαίας, δεν ήταν άμοιρος ευθυνών και ότι ήταν εκείνος που έμεινε γνωστός ως ο άνθρωπος που καταδίκασε σε θάνατο τον Ιησού Χριστό.
Η απόφαση που θα πρέπει να πάρουν οι Τσίπρας και Κοντονής για το σημερινό θέμα προφανώς και δεν είναι εύκολη, επειδή χρήζει πολιτικής γενναιότητας το να μπορέσεις να κάνεις λοβοτομή στις αρμοδιότητες του Πόντιου Πιλάτου που έχεις μέσα σου.
Σύμφωνα με τον ρωμαίο σατιρικό ποιητή Γιουβενάλη «όλοι θέλουν να αποκτήσουν γνώση, αλλά λίγοι είναι πρόθυμοι να πληρώσουν το τίμημα».
Πάντως, ο κρατούμενος Βασίλης Δημάκης είναι έτοιμος για αυτό…
Update
Ο Βασίλης Δημάκης, το μεσημέρι του Σαββάτου και αφού είχε γραφεί το κείμενο που διαβάσατε, αποφάσισε να σταματήσει την απεργία δίψας και να μεταφερθεί στο νοσοκομείο, κάτι που δεν δεχόταν μέχρι σήμερα, όπως ανακοίνωσε η δικηγόρος του. Σύμφωνα με την Ηλέκτρα-Λήδα Κούτρα, ο κρατούμενος δέχθηκε διαβεβαιώσεις από εκπρόσωπο του υπουργείου Δικαιοσύνης ότι θα έχει άμεσα πρόσβαση στο Πανεπιστήμιο. Βέβαια, μέχρι αυτό να αποτελέσει τελεσίδικη απόφαση, συνεχίζει την απεργία πείνας.