Είμαι δημοσιογράφος. Αυτό σημαίνει ότι έχω υλικό συμφέρον να υποστηρίξω το αγγελιόσημο. Ομως όπως γνωρίζουν όσοι είχαν την διάθεση και υπομονή να διαβάζουν εδώ και πολλά έτη τα άρθρα μου, οι απόψεις που έχω υποστηρίξει δεν προώθησαν ιδιαίτερα τα συμφέροντά μου. Οι απόψεις μου πχ για τα δικαιώματα της μακεδονικής και τουρκικής μειονότητας στην Ελλάδα, για το ποιόν του Μεγάλου Αλεξάνδρου, η υποστήριξή μου για τους βομβαρδισμούς του ΝΑΤΟ στην Γιουγκοσλαβία κλπ. δεν συνέδραμαν ασφαλώς στην μεγιστοποίηση των υλικών μου συμφερόντων στα πλαίσια της δημοσιογραφικής μου καριέρας.
Ομως όλες αυτές οι απόψεις πήγαζαν από το βαθύτερο πιστεύω μου, ότι μόλις μια άποψη γίνεται πλειοψηφική στην Ελλάδα, αυτή η άποψη είναι εκ δεδομένου λανθασμένη.
Αυτό ισχύει και για το αγγελιόσημο. Σήμερα η κρατούσα άποψη – την οποία δυστυχώς έσπευσε να ασπασθεί ο κατά τα άλλα εξαίρετος φίλος Στέφανος Μάνος – είναι ότι το αγγελιόσημο είναι ένα συντεχνιακό προνόμιο και κατά συνέπεια κακό.
Πιο αναλυτικά το επιχείρημα όσων εναντιώνονται στο αγγελιόσημο είναι το εξής: με το αγγελιόσημο μια ομάδα ανθρώπων (π.χ. επιχειρηματίες) αναγκάζεται να πληρώσει ένα ποσό προς όφελος μιας άλλης ομάδας (δημοσιογράφων) χωρίς να υπάρχει καμία ανταπόδοση σε αυτή την πληρωμή. Στον βαθμό, λοιπόν, που οι καταβάλλοντες το αγγελιόσημο το κάνουν παρά την θέλησή τους, αυτή η μορφή συναλλαγής στην ουσία ισοδυναμεί με ληστεία. Το αγγελιόσημο όχι απλά παραβιάζει το δικαίωμα της ατομικής ιδιοκτησίας αλλά επίσης και το ηθικό πρόσταγμα του Καντ. Οτι δεν πρέπει ποτέ να αντιμετωπίζεις τον άνθρωπο ως μέσο για την επίτευξη κάποιων στόχων αλλά σαν αυτοσκοπό. Ο επιχειρηματίας που καταβάλλει το αγγελιόσημο παρά την θέλησή του, στην ουσία μεταβάλλεται σε ένα μέσο για τη ικανοποίηση των υλικών στόχων των δημοσιογράφων.
Το αγγελιόσημο όχι απλά παραβιάζει το δικαίωμα της ατομικής ιδιοκτησίας αλλά επίσης και το ηθικό πρόσταγμα του Καντ. Οτι δεν πρέπει ποτέ να αντιμετωπίζεις τον άνθρωπο ως μέσο για την επίτευξη κάποιων στόχων αλλά σαν αυτοσκοπό
Πολύ ωραία. Το αγγελιόσημο, λοιπόν, είναι «κακό». Τελειώσαμε εδώ; Οχι ακριβώς. Διότι στη βάση της ίδιας ακριβώς λογικής κάθε αναδιανεμητική πληρωμή, κάθε φορολόγηση εισοδημάτων που έχει αναδιανεμητικούς στόχους είναι «κακή».
Το εισόδημα του Λάιονελ Μέσι πηγάζει 100% από τις πληρωμές που καταβάλλουν εθελοντικά -στη βάση της ελεύθερης βούλησής τους- εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο για να τον δουν και να θαυμάσουν το ταλέντο του. Ομως μετά παρεμβαίνει το κράτος, βάζει το χέρι του στην τσέπη του Μέσι και χωρίς την θέληση του τελευταίου μεταφέρει ένα μέρος των εσόδων του σε μια άλλη πληθυσμιακή ομάδα τους «αναξιοπαθούντες». Δεν παραβιάζονται τα περιουσιακά δικαιώματα του Μέσι όταν αναγκάζεται να καταβάλλει μέσω της αναδιανεμητικής φορολογίας στους «αναξιοπαθούντες» τα νομίμως κεκτημένα εισοδήματά του με τον ίδιο ακριβώς τρόπο με τον οποίο παραβιάζονται τα δικαιώματα του επιχειρηματία όταν καταβάλει μέσω του αγγελιόσημου νομίμως κεκτημένα εισοδήματα στους δημοσιογράφους; Πού ακριβώς βρίσκεται η διαφορά; Δεν χρησιμοποιεί το κράτος τον Μέσι ως μέσο για την βελτίωση της κατάστασης των «αναξιοπαθούντων» χωρίς να ζητήσει την άποψή του όπως ακριβώς πράττει στην περίπτωση του αγγελιόσημου;
Yπάρχει φυσικά μια διαφορά. Οτι η ομάδα των δημοσιογράφων είναι περισσότερο αντιπαθής στην κοινωνία από ότι η ομάδα των «αναξιοπαθούντων». Αλλά αυτό φυσικά δεν έχει καμία σχέση με το επιχείρημα.
Για να συνοψίσω… Το επιχείρημά μου υπέρ του αγγελιόσημου δεν βασίζεται σε διάφορα «σάπια» όπως το «σημαντικό λειτούργημα της δημοσιογραφίας» κλπ. Βασίζεται στην λογική ότι κάθε επιχείρημα εναντίον του αγγελιόσημου είναι και επιχείρημα εναντίον κάθε μορφής αναδιανεμητικής φορολογίας. Κατά συνέπεια δεν μπορείς να ζητάς μόνο την κατάργηση μιας μορφής αναδιανομής και όχι την κατάργηση αυτού καθαυτού του θεσμού. Και όσο δεν το κάνεις στερείσαι σοβαρών επιχειρημάτων εναντίον του αγγελιόσημου.