Η δυναμική επιστροφή της οικονομίας στην ανάπτυξη χωρίς μνημόνια και νέα χρέη, σε συνδυασμό με το ενδιαφέρον των ξένων για την Ελλάδα, έχει πυροδοτήσει boom στην κτηματαγορά και κατ’ επέκτασιν στην οικοδομική δραστηριότητα. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι πρέπει να γίνουν εκπτώσεις στους κανόνες προστασίας του περιβάλλοντος και να χτίζει ο καθένας όπου θέλει. Το αντίθετο μάλιστα. Η προστασία του πρασίνου, των δασών, του αιγιαλού και των παραλιών πρέπει να αποτελεί προτεραιότητα για τη βελτίωση της ποιότητας ζωής, αλλά και για την αύξηση των αξιών, που είναι το ζητούμενο για όλους τους Ελληνες.
Υπό το πρίσμα αυτό, το νομοσχέδιο που προετοιμάζει το υπουργείο Περιβάλλοντος για τους νέους όρους δόμησης που θα επιτρέψουν να χτίζονται ακόμη και οικόπεδα ή αγροτικές εκτάσεις χωρίς καν να έχουν πρόσβαση στο οδικό δίκτυο, είναι μάλλον μια «παγίδα» που η ηγεσία του υπουργείου καλό θα ήταν να αποφύγει.
Ισως τα πράγματα έχουν άλλη (αντίστροφη) σειρά. Πρώτα να γίνουν οι εντάξεις σε σχέδια πόλης, οι περιφέρειες και οι δήμοι να αναλάβουν τα έργα υποδομών και όσοι ωφεληθούν να καταβάλουν την εισφορά τους (10% σε γη και 10% σε χρήμα επί της τρέχουσας αντικειμενικής αξίας), όπως προβλέπεται σε παλιότερους, ισχυρά θεμελιωμένους νόμους.
Το ζητούμενο είναι να αποφύγουμε αυτό που περιγράφει η ρήση «τσιμέντο να γίνει» μπροστά στις πιέσεις που δέχεται η κυβέρνηση να νομιμοποιήσει (εκ νέου) αυθαίρετα σε δάση και να τεμαχίσει ιδιοκτησίες, τώρα που ανεβαίνουν οι τιμές και η μπίλια –δηλαδή η κερδοσκοπία– γυρίζει.
Οι Ελληνες ξαναχτίζουν
Ποια είναι όμως η εικόνα της οικοδομικής δραστηριότητας; Σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, σε μια περίοδο 12 μηνών, από Σεπτέμβριο 2022 έως Αύγουστο 2023 (διάστημα για το οποίο υπάρχουν αναλυτικά στοιχεία από τις πολεοδομίες), το μέγεθος της Συνολικής Οικοδομικής Δραστηριότητας (ιδιωτικής και δημόσιας) με βάση τις εκδοθείσες οικοδομικές άδειες στο σύνολο της Χώρας ανήλθε σε 26.644 οικοδομικές άδειες, που αντιστοιχούν σε 5.987.116 τετραγωνικά μέτρα (!)
Σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο Σεπτεμβρίου 2021 – Αυγούστου 2022 παρατηρήθηκε αύξηση κατά 9,8% στον αριθμό των οικοδομικών αδειών και αύξηση 7,2% στην επιφάνεια των νέων κτιρίων.
Είναι προφανές ότι η οικοδομή κινείται από ιδιώτες –νοικοκυριά και επιχειρήσεις– δεδομένου ότι το ποσοστό συμμετοχής της δημόσιας οικοδομικής δραστηριότητας στον συνολικό οικοδομικό όγκο που χτίζεται ήταν μόλις 2,4%.
Πού οφείλεται η έκρηξη
Εκτός από την επιστροφή της οικονομίας στην κανονικότητα και την ταχεία ανάπτυξη, η Ελλάδα έχει μπεί στο μικροσκόπιο των ξένων, κυρίως Ευρωπαίων, που αναζητούν ήλιο και θάλασσα.
Οπως εκτιμούν οι ειδικοί της κτηματαγοράς, η ελληνική αγορά εξοχικών αποτελεί επενδυτικό προορισμό για έως και τρία εκατομμύρια επίδοξους ευρωπαίους αγοραστές εξοχικών κατοικιών.
Σύμφωνα με ανάλυση που πραγματοποίησε η Elxis, ελληνική εταιρεία στην Ολλανδία που ειδικεύεται σε πωλήσεις εξοχικών κατοικιών στην Ελλάδα, η αύξηση των επιτοκίων έχει λειτουργήσει θετικά για την άνοδο της ζήτησης τους τελευταίους μήνες.
Η εξέλιξη αυτή οφείλεται στις χαμηλότερες τιμές πώλησης που επικρατούν στη χώρα μας συγκριτικά με άλλες αγορές στην Ευρώπη. Ετσι, οι ξένοι μπορούν να αποφύγουν την λήψη στεγαστικού δανείου προκειμένου να αποκτήσουν μια εξοχική κατοικία στην Ελλάδα.
«Μετά την αύξηση των επιτοκίων βλέπουμε ότι μεταξύ των πελατών μας έχει παγώσει η επιθυμία για τραπεζικό δανεισμό στο πλαίσιο της απόκτησης ενός εξοχικού. Αυτό συμβαίνει επειδή το επιτόκιο του δανεισμού, ύψους 4%-5%, στην ουσία εκμηδενίζει την απόδοση που μπορεί να έχει ένας επενδυτής από την εκμετάλλευση της εξοχικής κατοικίας που αγοράζει» σημειώνει ο Γιώργος Γαβριηλίδης, διευθύνων σύμβουλος της Elxis.
Σύμφωνα με τον ίδιο, η εξέλιξη αυτή σημαίνει ότι όσοι επενδυτές προέρχονται από χώρες της Δυτικής και Βόρειας Ευρώπης, π.χ. από Γερμανία, Ολλανδία, Βέλγιο, Γαλλία, Ηνωμένο Βασίλειο, Αυστρία και Ελβετία, προτιμούν πλέον να χρησιμοποιούν αποκλειστικά και μόνο τις αποταμιεύσεις τους για την απόκτηση ενός εξοχικού στο εξωτερικό και συγκεκριμένα στην Ελλάδα.
Με τον τρόπο αυτό εξασφαλίζουν τα εξής:
1) Προστασία των κεφαλαίων τους από τον πληθωρισμό.
2) Ικανοποιητική απόδοση από την εκμετάλλευση του ακινήτου στο οποίο επενδύουν.
3) Συνδυασμό εσόδων από εκμετάλλευση και προσωπική χρήση.
4) Προοπτικές μελλοντικής υπεραξίας του ακινήτου τους σε περίπτωση που επιθυμούν να το μεταπωλήσουν μετά από 5-10 χρόνια.
Το γεγονός ότι στην Ελλάδα η μέση τιμή πώλησης ενός νεόδμητου εξοχικού κινείται πέριξ των 300.000-350.000 ευρώ την καθιστά ιδανική για τους ευρωπαίους επενδυτές, κάτι που έχει αρχίσει να γίνεται πλέον αντιληπτό από όλο και μεγαλύτερο αριθμό υποψηφίων αγοραστών.
Ετσι, η αγορά της Ελλάδας εξελίσσεται σε ιδιαίτερα «θερμή» μεταξύ των ξένων, όπως αποτυπώνεται και στις προτιμήσεις των τουριστών, κάτι που ασφαλώς λειτουργεί και υπέρ της αγοράς των εξοχικών κατοικιών.