Λίγες ημέρες πριν αποχαιρετίσουμε το 2017, διαπιστώνουμε ότι σε πολιτικό επίπεδο η μεγάλη εικόνα δεν αλλάζει άρδην. Ο ΣΥΡΙΖΑ είναι σφόδρα πιθανό να χάσει τις επόμενες εκλογές και η ΝΔ να αναδειχθεί νικήτρια.
Το βασικό συμπέρασμα, με βάσει τις δημοσκοπήσεις, είναι πως ο ΣΥΡΙΖΑ έχει τα περιθώρια να αυξήσει τα ποσοστά επιρροής του (πρόθεση ψήφου) με ψηφοφόρους που σήμερα ανήκουν στην «αδιευκρίνιστη ψήφο», όχι ωστόσο τόσο ώστε να προκαλέσει την ανατροπή.
Στις δημοσκοπήσεις που έχουν δημοσιευθεί από το φθινόπωρο και μετά, παρατηρείται μία ελαφρά μεν αξιοσημείωτη δε, άνοδος του κλίματος αισιοδοξίας.
Η εκτίμηση των πολιτών για τις επενδύσεις είναι σαφώς βελτιωμένη, ενώ σύμφωνα με τις ΤΑΣΕΙΣ MRB, περίπου ¼ των πολιτών εκτιμά ότι η οικονομία θα ανακάμψει, ποσοστό που πλησιάζει το αντίστοιχο του 2014.
Η πολιτική συμπεριφορά έχει στοιχεία σχετικά μεγάλης ρευστότητας. Ενδιαφέρον παρουσιάζει -από την ίδια δημοσκόπηση- το εύρημα ότι 17% των πολιτών δηλώνει, ότι δεν έχει πρόβλημα να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις του!
Το… ατέλειωτο καλοκαίρι του 2015
Οι δημοσκοπήσεις και ο πολιτικός διάλογος των τελευταίων μηνών δεν έχει ασχοληθεί με το δημοψήφισμα του 2015. Υπ’ αυτή την έννοια θα διερωτάτο κανείς προς τι η αναφορά αυτή. Υπάρχουν ευρήματα, όμως, στις έρευνες κοινής γνώμης που συνθετικά μπορούν να μας οδηγήσουν στο συμπέρασμα ότι η πλειονότητα της ελληνικής κοινωνίας διακρίνεται από τη διάθεση διάχυτης «άρνησης της πραγματικότητας» από την οποία έσφυζε το καλοκαίρι του 2015.
Το κοινωνικό κλίμα παραμένει ζοφερό, με τα αρνητικά συναισθήματα να κυριαρχούν. Το οικονομικό κλίμα δεν έχει αλλάξει σε βαθμό που να επηρεάζει την κατάσταση των νοικοκυριών, κάτι που συντηρεί σε γενικό πλαίσιο, το κλίμα κοινωνικής απαισιοδοξίας.
Οι αλλαγές που έχουν συμβεί στη χώρα και έχουν μετασχηματίσει την κοινωνία είναι βαθιές. Η κοινωνική παραίτηση και κοινωνική διαμαρτυρία βρίσκονται ναρκωμένες όχι νεκρωμένες. Η πολιτική και ταξική πόλωση είναι ακόμα βαθιές, υπό αυτό το πρίσμα έχει ενδιαφέρον η ανάλυση των παρακάτω σημείων:
Στο ερώτημα από τις ΤΑΣΕΙΣ, αν ήταν λάθος ή όχι η είσοδος στο Ευρώ, το 59% των πολιτών το κρίνει ως λάθος! Οι ψηφοφόροι του ΣΥΡΙΖΑ υποστηρίζουν ότι ήταν λάθος επιλογή το Ευρώ σε ποσοστό που πλησιάζει το 59%, της ΝΔ το 50%, του Κινήματος Αλλαγής το 41% και το πλέον εκπληκτικό, του ΠΟΤΑΜΙΟΥ που ανέρχεται σε 50%! Εδώ βέβαια θα βοηθούσε μια πιο εμπεριστατωμένη παράθεση ερωτημάτων και απαντήσεων που θα έδινε περισσότερα στοιχεία για την αντίληψη και αποδοχή των συνεπειών της μη εισόδου στο κοινό νόμισμα.
Το κοινωνικό μέρισμα
Στα ερωτήματα της πιο τρέχουσας επικαιρότητας, το 67% υποστηρίζει το κοινωνικό μέρισμα παρόλο που αναγνωρίζει ότι αυτό προήλθε από την υπερφορολόγηση, αυτό που βγαίνει από τη μία τσέπη μπαίνει από την άλλη…
Προς αποφυγήν παρεξηγήσεων κανείς δεν επιτρέπεται να περιφρονεί ή να υποτιμά τις ανάγκες των πληττόμενων από την κρίση, συμπολιτών μας. Όπως και είναι δύσκολο να αρνηθεί κανείς την προσφερόμενη οικονομική βοήθεια προς τις ασθενέστερες ομάδες του πληθυσμού. Ωστόσο, όσο αναγκαίο και απαραίτητο μπορεί να φαντάζει για τους ασθενέστερους προφανώς δεν αποτελεί λύση στο πρόβλημα της χώρας, ούτε καν για τους ίδιους τους δικαιούχους.
Πρόκειται για εφάπαξ βοήθημα, που ανακουφίζει μεν πρόσκαιρα, δεν καλύπτει πάγιες ανάγκες δε. Ούτε συνιστά πράξη του κοινωνικού κράτους το οποίο πρέπει να δημιουργεί μόνιμες παρεμβάσεις. Πρόκειται για ένα «χαρτζιλίκι» που υποτιμά το μόχθο των πολιτών, αφού την ώρα που αφαιμάσσει η Εφορία, δίνει καραμέλες η κυβέρνηση ως πρόσκαιρη επικοινωνιακή αντιπαροχή. Αξίζει να σημειωθεί σε αυτό το σημείο, πως ενώ πέρυσι υπήρξαν πολιτικές δυνάμεις που εναντιώθηκαν στην συγκεκριμένη χρήση του πλεονάσματος, φέτος υπήρξε ένα οριζόντιος συμβιβασμός στην αξιοποίηση που αποφάσισε η κυβέρνηση.
Κανένας πλειστηριασμός – γενικό κούρεμα καταθέσεων
Ένα εξαιρετικά ανησυχητικό, σύμφωνα με τις δικές μας εκτιμήσεις, εύρημα είναι ότι 53% των πολιτών διαφωνούν με κάθε είδους πλειστηριασμό! Ακόμα και στους στρατηγικούς κακοπληρωτές. Και το πιο καθηλωτικό από όλα είναι το 39% των πολιτών που υποστηρίζει όχι μόνο να μην γίνει κανείς πλειστηριασμός, αλλά να γίνει γενικό κούρεμα καταθέσεων! Ο θρίαμβος του ισοπεδωτισμού που πότισε για χρόνια ο λαϊκισμός την ελληνική κοινωνία. Μαζί με τα ξερά να καούν και τα χλωρά. Έχουμε μία επιβεβαίωση του κοινωνικού μοτίβου της κοινωνικής πόλωσης που υφέρπει εδώ και χρόνια και που ευδιάκριτα παρατηρήθηκε στο δημοψήφισμα του 2015.
Οι πολίτες που φέρουν τις συγκεκριμένες απόψεις γύρω από την ΕΕ, το κοινό νόμισμα, το τραπεζικό σύστημα, τους πλειστηριασμούς κλπ, αποτελούσαν την θεμέλια μάζα του δημοψηφίσματος του 2015. Η πλειοψηφία αυτή του «ΟΧΙ» είναι ακόμα ζωντανή και παρούσα, διακτινισμένη σε όλα τα κόμματα, με αποτέλεσμα να επηρεάζονται (έως καθοδηγούνται επιλεκτικά) οι ηγεσίες τους, στην προσπάθειά τους να έχουν το μικρότερο δυνατό κόστος απέναντι σε έναν υπαρκτό αλλά όχι συνεκτικό ανορθολογισμό.
Με τη μετάλλαξη του ΣΥΡΙΖΑ και την προσχώρησή του στη μνημονιακή πρακτική, μπορεί να πραγματοποιήθηκε η πιο απότομη και συμπυκνωμένη αλλαγή στη σύγχρονη πολιτική ιστορία, αλλά το κενό δεν καλύπτεται από μία πολιτική δύναμη. Το ΟΧΙ υπάρχει και θέτει αναχώματα συνεχώς στις ηγεσίες τους, προκειμένου να μην κάνουν τάχιστα τα απαραίτητα βήματα για τον αναγκαίο ορθολογικό εκσυγχρονισμό της χώρας, με πειθώ και πρόταγμα τα λαϊκά συμφέροντα και το μακροχρόνιο όφελος των πολλών.
Ο Τσίπρας και τα αδύναμα τμήματα των πολιτών
Η κυβέρνηση είναι φανερό ότι εκμεταλλεύεται τις ανάγκες των πολιτών και επενδύει πολιτικά στα πιο αδύναμα τμήματα του πληθυσμού, που μπορεί να προσεγγίζουν το 30% του συνόλου. Ο κ. Τσίπρας συναρτά, κατά τα φαινόμενα, το πολιτικό του μέλλον με αυτή την κρίσιμη μάζα πολιτών, η οποία με την πολιτική του βαίνει αύξουσα. Κατά μια εκδοχή έχει ήδη επιτύχει τον στόχο της πολιτικής του επιβίωσης. Όπως παρουσιάσαμε, έχει κριθεί πια ότι δεν θα χαθεί ούτε αυτός ούτε το κόμμα του, αφού δύσκολα θα πέσει κάτω του 20%.
Σε αυτό το σημείο βρίσκεται το κρίσιμο σταυροδρόμι για τον ΣΥΡΙΖΑ. Θα καταφέρει να πείσει με το δικό του success story ή όχι τις πλατιές μάζες που γαλούχησε στην προς τα κάτω ισοπέδωση; Θα προχωρήσει στο επόμενο βήμα της πολιτικής του μετάλλαξης ή θα επιστρέψει στη γνωστή κοίτη της ρήξης, επιχειρώντας να αναζωπυρώσει και να ηγηθεί του ΟΧΙ με το βλέμμα στις Προεδρικές εκλογές του 2020;