Φίλος που ασχολείται με τις δημόσιες σχέσεις, διηγούνταν την «περιπέτειά» του με τηλεπερσόνα που ζητούσε επίμονα, σε φωτογράφησή της να φαίνεται ψηλότερη. Είχε ήδη προηγηθεί επεξεργασία του υλικού ώστε να μοιάζει πιο αδύνατη και πιο νέα, με αποτέλεσμα το «είδωλο» να μην αναγνωρίζεται στη νέα, «σιδερωμένη», τεντωμένη, τσιτωμένη, επιχρωματισμένη κλπ., δηλαδή ψεύτικη εκδοχή του. Την ιστορία θυμήθηκα βλέποντας τις ρετουσαρισμένες φωτογραφίες που ανέβασε στο Instagram η Κατερίνα Καινούριου και οι οποίες πλασαρίστηκαν ως αρετουσάριτσες και άφιλτρες, απόδειξη της φυσικής ομορφιάς της. Της ποιας;
Γιατί με το photoshop, έχουμε ξεχάσει τι σημαίνει φυσικό. Οταν (και) η εν Ελλάδι σόουμπιζ ποζάρει στον φωτογραφικό φακό, όλα μοιάζουν απελπιστικά αφύσικα: Από τις πολυσυζητημένες αφίσες του ΠΑΣΟΚ, τότε που ο Κώστας Σημίτης εμφανιζόταν χωρίς ούτε μια ελιά στο πρόσωπό του, ως τις τελευταίες επαγγελματικές φωτογραφήσεις καλλιτεχνών όπως η Χάρις Αλεξίου, η Δήμητρα Γαλάνη και η Αλκηστις Πρωτοψάλτη. Παρατηρείστε τις φωτογραφίες που κυκλοφορούν και τώρα, με αφορμή τις νέες κοινές εμφανίσεις της Μαρινέλλας, της Ελένης Βιτάλη και της Γλυκερίας: Οι τραγουδίστριες «συνδιαλέγονται» επί ίσοις όροις με την μονίμως στοκαρισμένη Καινούριου. Γιατί να έχουν ανάγκη κάτι τέτοιο; Γιατί, όταν έχουν κατακτήσει με την αξία τους καθεμία τη δική της θέση στο πάνθεον του ελληνικού τραγουδιού, επιστρέφουν στο προσκήνιο με τη σαρωτική δύναμη μιας κάλπικης εικόνας που τους στερεί την προσωπικότητά τους;
Θέλω να πιστεύω πως δεν το επέλεξαν. Είναι θύματα μιας μόδας που θέλει όλους τους επώνυμους να μοιάζουν με την κούκλα που σκοτώνει – και να γυαλίζουν όπως αυτή. Πως δεν παρεμβαίνουν στο τελικό αποτέλεσμα ζητώντας στον φωτογράφο να γίνει την ίδια στιγμή Ανι Λίμποβιτς, Προκρούστης (για μερικά επιπλέον εκατοστά ύψους) και Μεφιστοφελής πρόθυμος (όπως και στον «Φάουστ») να χαρίσει την αιώνια νεότητα. Είναι, υποθέτω, θύματα των image makers που έχουν χάσει το μέτρο και που οργανώνουν ένα σταρ σίστεμ χωρίς ηλικίες όπου όλοι μοιάζουν σαν να βγήκαν από τις «Γυναίκες του Στέπφορντ» την κινηματογραφική γειτονιά με τους ατσαλάκωτους ανθρώπους ρομπότ.
Η Λίντσεϊ Λόχαν είχε γίνει περίγελος όταν σε φωτογραφία που ανέβασε φαινόταν πως έχει κόψει αρκετούς πόντους από τη μέση της. Η Βικτόρια Μπέκαμ κατηγορήθηκε πως –από υπερβολικό ζήλο;– σε φωτογράφηση για τη Vogue China αφαίρεσε ακόμα και το μικρό δάχτυλο στο ένα πόδι της. Η Ρούμερ Γουίλις, κόρη των Ντέμι Μουρ και Μπρους Γουίλις, αντέδρασε κατηγορώντας το Vanity Fair πως της έκοψε το πιγούνι: «Εστω και αν δεν το συνειδητοποιούν, είναι μια μορφή bullying, την οποία δεν θα υποστηρίξω». Η Λουπίτα Νιόνγκο κατήγγειλε την επεξεργασία στην οποία υποβλήθηκε φωτογραφία της στη βρετανική έκδοση του Grazia καθώς τα φουντωτά μαλλιά της έχουν «εξαφανιστεί» προκειμένου, όπως η ίδια λέει, η εικόνα της να ανταποκρίνεται στα πρότυπα της ευρωκεντρικής ομορφιάς.
Η Λένα Ντάνχαμ τα έβαλε με ισπανικό περιοδικό, γράφοντας στο Instagram: «Νιώθω κολακευμένη που με έχεις στο εξώφυλλο σου μόνο που αυτό δεν είναι το σώμα μου, ποτέ δεν θα φαίνομαι έτσι. Έχει πέσει τρελό photoshop και αν καταλαβαίνεις τι θέλω να πω, άρχισε να είσαι ειλικρινής με τους αναγνώστες σου!». Ο Μπραντ Πιτ αρνείται τη χρήση photoshop δηλώνοντας: «Δεν μπορείς να είσαι για μια ζωή το νεαρό αγόρι που δεν μεγαλώνει». Η Κίρα Νάιτλι δέχτηκε να φωτογραφηθεί γυμνόστηθη χωρίς photoshop δηλώνοντας: «Έχω δει άπειρες φορές να μου αλλάζουν το σώμα. Άλλοτε σε παπαρατσικές φωτογραφίες και άλλοτε σε πόστερ για ταινίες. Αυτή τη φωτογράφηση είπα “θα την κάνω μόνο αν δεν την πειράξετε”. Θεωρώ σημαντικό να δείχνεις το πραγματικό μέγεθος του στήθους σου, αφού στην πραγματικότητα είναι κάτι που δεν μετράει καθόλου».
Μπορεί για άλλους να μετράει λίγο ή και πολύ, είναι όμως τελικά θέμα αξιοπρέπειας το πώς φαίνεσαι. Πρόσφατα, επαγγελματίας του photoshop που θέλησε για ευνόητους λόγους να διατηρήσει την ανωνυμία του μίλησε για επώνυμους που από το κόψε – ράψε – κόλλα «καταλήγουν να είναι ένας… Φρανκενστάιν». Ετσι, με «Φρανκενστάιν» του εντέχνου και του ατέχνου, της πίστας και της σκηνής, της μικρής και της μεγάλης οθόνης, ακόμα και της πολιτικής, γεμίζουν και οι δρόμοι της Αθήνας σε μια πινακοθήκη όπου η ανθρώπινη ματαιοδοξία εκδηλώνεται με όλη τη θλίψη και την απόγνωσή της. Το photoshop, όπως τουλάχιστον χρησιμοποιείται, αντί να καλύπτει αποκαλύπτει όλους τους φόβους και τις ανασφάλειες. Ποτέ άλλοτε μια εικόνα περιποιημένη με τόση επιμέλεια, δεν απέπνεε τέτοια θλίψη!