Κάποιοι ειδικοί στις επιστήμες της ζωής ισχυρίζονται ότι κανείς δεν θεραπεύεται πλήρως από ασθένεια ή ατύχημα διότι τα κύτταρα διατηρούν παντοτινά ίχνη και αναμνήσεις ακόμα και της ελάχιστης επίθεσης στο σώμα. Το ίδιο θα συμβεί και με τις ΗΠΑ.
Κάποια ημέρα η Αμερική θα γυρίσει σελίδα και θα κλείσει το κεφάλαιο Τραμπ. Αλλά η χώρα δεν θα κλείσει ποτέ ολοκληρωτικά το βαθύ τραύμα που η χυδαιότητα, η ανοησία και η αινιγματική παθητικότητα του προέδρου της απέναντι στις παγκόσμιες φιλοδοξίες της Κίνας, προκάλεσε στον πολιτισμό και στο διεθνές της κύρος. Είναι ο Τραμπ ένα σύμπτωμα ή πρόκειται για ανίατο νόσημα;
Οι Δημοκρατικοί πάσχουν από ηττοπάθεια και πτώση του ηθικού, όπως κατάλαβα πρόσφατα στη Νέα Υόρκη και στο Σικάγο που επισκέφθηκα για ένα σεμινάριο στο Ινστιτούτο Πολιτικών Επιστημών. Οι συγκεντρωμένοι συμφώνησαν ότι ο Τραμπ με την απόφασή του να μην στηρίξει τους Κούρδους στον αγώνα τους για ανεξαρτησία από το Ιράκ, δεν διέπραξε μόνον ένα ηθικό ατόπημα, αλλά και ένα ανεπανόρθωτο πολιτικό λάθος. Πρόδωσε τους συμμάχους του Κούρδους και ενίσχυσε τους αντιπάλους του Ιρανούς.
Ο γερμανός πολιτικός θεωρητικός Καρλ Σμιτ ίσως έλεγε ότι ο Τραμπ μπέρδεψε τον φίλο του με τον εχθρό του, συμπεριφερόμενος στον πρώτο όπως θα έπρεπε να πράξει με τον δεύτερο. Για έναν ακατανόητο λόγο ο Τραμπ θυσίασε (για μία ακόμα φορά) μία σημαντική για τις ΗΠΑ σχέση, εγκαταλείποντας τη μοναδική -πλην του Ισραήλ- δύναμη στη Μέση Ανατολή πάνω στην οποία οι ΗΠΑ θα μπορούσαν να βασιστούν με ασφάλεια και σοβαρότητα.
Πώς μπορεί κανείς να εξηγήσει αυτή τη στάση; Δεν υπήρχε κανένας τρόπος να αντιμετωπίσουν οι ΗΠΑ το κλαμπ των κακών γειτόνων που αρνούνται κάθε συζήτηση για την Κουρδική ανεξαρτησία;
Μερικοί Δημοκρατικοί καταπίνουν την εθνική τους υπερηφάνεια και λένε ότι ο νεαρός πρόεδρος της Γαλλίας, Εμανουέλ Μακρόν, τον οποίο το Time έχρισε βασιλιά της Ευρώπης, είναι σε καλύτερη θέση να παρέμβει και να συγκρατήσει το Ιράκ και το Ιράν. Οι μεγαλύτεροι σε ηλικία Δημοκρατικοί δεν νιώθουν την παραμικρή επιφύλαξη σε ό,τι αφορά την χρήση ισχύος στην οποία κατέφυγαν οι ΗΠΑ κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου. Αλλά δείχνουν παραλυμένοι, αφοπλισμένοι τώρα όταν είναι η στιγμή να υψώσουν τη φωνή τους -απλώς τη φωνή τους- απέναντι στη μοχθηρή αλλά ετερόκλητη συμμορία των τεσσάρων (Ιράν, Ιράκ, Τουρκία και Συρία) που εμποδίζουν την κουρδική ανεξαρτησία.
Στη συναγωγή Εμάνου-Ελ στην Πέμπτη Λεωφόρο, την πιο όμορφη συναγωγή της Νέας Υόρκης και μία από τις μεγαλύτερες στον κόσμο έδωσα πρόσφατα συνέντευξη στην Πάμελα Πολ, αρχισυντάκτρια του New York Times Book Review. Η συζήτηση έφτασε και πάλι στον Μακρόν. Επιχείρησα να της εξηγήσω ότι η έκφραση σήμα κατατεθέν του Μακρόν «en même temps» (παράλληλα, την ίδια στιγμή), που στις ΗΠΑ μεταφέρεται ως έκφραση πραγματισμού αμερικανικού τύπου, ίσως είναι ένα από τα πιο ορατά ίχνη δογματικής εγγύτητας του Μακρόν με τον γάλλο προτεστάντη φιλόσοφο Πολ Ρικέρ.
Μακριά από το να αντικατοπτρίζει τον προσεκτικό συλλογισμό πάνω σε μία δύσκολη επιλογή, η έκφραση «την ίδια στιγμή» υποδηλώνει κάποιον παγωμένο από φόβο, τρεμάμενο μπροστά στο άλυτο και τρομακτικό, δισυπόστατο μυστήριο -φυσικό και πνευματικό, θανάτου και ανάστασης- του βασανισμένου σώματος του Χριστού.
Αλλά γρήγορα φτάσαμε στο ζήτημα του αντισημιτισμού στις ΗΠΑ. Από την μία πλευρά εντοπίζεται στις ορδές των ρατσιστών που κατέκλυσαν το Σάρλοτσβιλ τον Αύγουστο για να σπάσουν κεφάλια μαύρων και εβραίων. Από την άλλη πλευρά μπορεί να τον ανιχνεύσει ανάμεσα και σε αριστερούς σε πανεπιστήμια των ΗΠΑ τους οποίους έχει συνεπάρει ο πυρετός του κινήματος BDS (Boycott, Divestment, and Sanctions – μποϊκοτάζ, αποεπενδύσεις και κυρώσεις κατά του Ισραήλ για τη στάση του στο Παλαιστινιακό), του παγκόσμιου κινήματος κατά των ισραηλινών προϊόντων το οποίο γίνεται όλο και πιο δύσκολο να διαφοροποιηθεί από μια εκστρατεία κατά προϊόντων και επιχειρήσεων που είναι απλώς εβραϊκά.
Υπό αυτή την έννοια μήπως τελικά ζούμε στην εποχή του Τραμπ, στην οποία η αναγέννηση -από τον αμερικανό πρόεδρο- του συνθήματος των αμερικανών ναζί της δεκαετίας του ’30 «America First» ενθάρρυνε την απελευθέρωση των φανατικών φωνών; Είναι δυνατόν ο ίδιος ο Τραμπ να είναι ένας κεκαλυμμένος αντισημίτης;
Η αλήθεια είναι το ερώτημα Τραμπ –το αίνιγμα του ανδρός ακόμα και το ίδιο του το όνομα– καταλαμβάνει πολύ χώρο στον δημόσιο διάλογο. Η αλήθεια είναι ότι με το να σπαταλούμε τον χρόνο μας για να αναρωτιόμαστε αν είναι τρελός ή, σαν υπερτροφικός και χυδαίος Αμλετ, υποκρίνεται τον τρελό για να μπερδέψει τους αντιπάλους του, πέφτουμε όλοι θύματα ενός ναρκισσισμού ο οποίος εδώ στις ΗΠΑ είναι το νέο πρόσωπο του μηδενισμού.
© Copyright PROJECT SYNDICATE
* Ο γάλλος στοχαστής Μπερνάρ Ανρί-Λεβί είναι ένας από τους ιδρυτές του κινήματος «Nouveaux Philosophes» (Νέοι Φιλόσοφοι)