Γράφω ως αυτόπτης γιατί τυχαία παρακολούθησα ολόκληρη τη δίκη με κατηγορούμενους τέσσερα μέλη του ΚΚΕ και δύο μέλη της Χρυσής Αυγής, που έγινε την Παρασκευή 10 Νοεμβρίου στο Β` Μονομελές Πλημμελειοδικείο Θεσσαλονίκης. Δεν συμμετείχα στη δίκη με οποιαδήποτε ιδιότητα. Κατά συνέπεια, δικαιούμαι να ασκήσω κριτική στην απόφαση, την Πρόεδρο και την Εισαγγελέα έχοντας πλήρη γνώση της δικογραφίας, αφού η ποινική δίκη είναι δημόσια και προφορική (η διαδικασία περιλαμβάνει μέχρι και την ανάγνωση όλων των αποδεικτικών εγγράφων).
Τα πραγματικά περιστατικά (όπως τα συγκράτησα)
Το 2012 έξω από το Επαγγελματικό Λύκειο Λαγκαδά δύο μέλη της Χρυσής Αυγής, άσχετα με το σχολείο, επιτίθενται με πτυσσόμενα γκλομπς και ρόπαλα σε μέλη του ΚΚΕ που έχουν μοιράσει προκηρύξεις για τη συμμετοχή σε μια απεργία και έχουν κολλήσει μία αφίσα κατά της Χρυσής Αυγής. Τα δύο μέλη της Χρυσής Αυγής δεν βρίσκονταν στο χώρο του σχολείου όταν άρχισε η δράση των μελών του ΚΚΕ, αλλά ήρθαν επί τούτου για να την αποτρέψουν. Ο ένας χρυσαυγίτης είναι ιδιοκτήτης σχολής πολεμικών τεχνών και ο άλλος είναι παλαιστής του MMA (είδος πάλης μέχρι θανάτου που διεξάγεται χωρίς κανόνες μέσα σε κλουβιά), τον οποίο ο περήφανος δήμος Λαγκαδά τίμησε για τις διακρίσεις του… Το αποτέλεσμα του επεισοδίου είναι δύο τραυματισμοί μελών του ΚΚΕ (ο ένας βαριά στο κεφάλι), που έγιναν μέχρι οι ίδιοι και οι άλλοι σύντροφοί τους να καταφέρουν να αφοπλίσουν τους χρυσαυγίτες.
Η δίκη
Τα μέλη του ΚΚΕ μήνυσαν αμέσως τους χρυσαυγίτες προσκομίζοντας στο τμήμα τα αντικείμενα, με τα οποία κτυπήθηκαν. Οι χρυσαυγίτες κρύφτηκαν επιτυχώς από την αστυνομία μέχρι να περάσει το αυτόφωρο και πήγαν δύο μέρες μετά σε ιατροδικαστή, ο οποίος διαπίστωσε εκδορές και μώλωπες. Τρία χρόνια μετά μήνυσαν τέσσερα άτομα, τους δύο τραυματίες και δύο ακόμη στελέχη του ΚΚΕ (ένα από αυτά αποδείχτηκε ότι δεν ήταν καν στο χώρο του επεισοδίου). Κατηγορούμενοι βρέθηκαν όλοι μαζί, μόνο που στη δίκη οι τέσσερις κατηγορούμενοι μέλη του ΚΚΕ εμφανίστηκαν αυτοπροσώπως, ενώ οι δύο χρυσαυγίτες απουσίαζαν και εκπροσωπήθηκαν από το δικηγόρο τους. Κάνοντας χρήση αυτού τους του δικαιώματος απέφυγαν να απολογηθούν και να αξιολογηθεί η προσωπικότητά τους. Οι κατηγορούμενοι του ΚΚΕ πρότειναν και εξέτασαν πλήθος αυτοπτών μαρτύρων. Οι χρυσαυγίτες από την άλλη δεν είχαν ούτε έναν μάρτυρα.
Η πρόεδρος και η εισαγγελέας
Δήλωσαν με αυστηρότητα (δηλαδή με το γνωστό δικαστικό στυλ του «δεν σηκώνω κουβέντα») ότι «δεν δικάζουν με την περιρρέουσα ατμόσφαιρα», χωρίς να μπουν στον κόπο να εξηγήσουν ούτε ποια είναι αυτή η ατμόσφαιρα ούτε που και ποιον περιρρέει. Στην πραγματικότητα ξεκαθάριζαν πως δεν τις αφορά ο προβληματισμός αν η Χρυσή Αυγή είναι εγκληματική οργάνωση. Αλλιώς, για παράδειγμα, δεν θα διέκοπτε η Πρόεδρος την κατάθεση μάρτυρα, που ισχυρίστηκε ότι το επεισόδιο εντάσσεται στη μεθοδολογία της Χρυσής Αυγής, για να τον ρωτήσει αν γνωρίζει ειδικά ότι οι δύο κατηγορούμενοι εκπαιδεύτηκαν όπως τα λοιπά μέλη της Χρυσής Αυγής. Κι όλο αυτό παρόλο που προσκομίστηκε δικαστικό έγγραφο που συσχέτιζε το επίδικο επεισόδιο με τη λοιπή διαχρονική δράση της οργάνωσης. Εξίσου χαρακτηριστική ήταν και η αυτάρεσκη αποστροφή της προέδρου «εδώ δεν δικάζουμε ούτε την ιδεολογία του ΚΚΕ ούτε την ιδεολογία της Χρυσής Αυγής», η οποία, αν μη τι άλλο, προδίδει παχυλή άγνοια για την επιρροή της ναζιστικής ιδεολογίας στη χρήση της οργανωμένης βίας ως εργαλείου πολιτικής δράσης ακόμη και σε επίπεδο γειτονιάς. Για να το πω πιο νομικά, η πρόεδρος και η εισαγγελέας προειδοποίησαν με σαφήνεια ότι κατά τη δική τους εκδοχή της αρχής της ηθικής απόδειξης είναι αδιάφορα όσα γνωρίζουμε για την ιδεολογικοπολιτική συγκρότηση της Χρυσής Αυγής, ακόμη κι όταν επίδικες είναι βίαιες πολιτικές πράξεις μελών της.
Η απόφαση
Με τη σύμφωνη πρόταση της εισαγγελέως η πρόεδρος καταδίκασε όλους τους κατηγορούμενους: τους δύο χρυσαυγίτες σε 21 μήνες φυλακή για επικίνδυνες σωματικές βλάβες των μελών του ΚΚΕ και τα τρία μέλη του ΚΚΕ (ο άσχετος αθωώθηκε) σε 12 μήνες φυλακή για απόπειρα και τέλεση επικίνδυνων σωματικών βλαβών σε βάρος των χρυσαυγιτών, κρίνοντας πως αυτές δεν προκλήθηκαν ούτε σε κατάσταση άμυνας των μελών του ΚΚΕ ούτε στην προσπάθειά τους να αφοπλίσουν από τα ρόπαλα τους χρυσαυγίτες.
Επιμύθιο
Δεν μου μένει καμιά αμφιβολία ότι η απόφαση είναι προϊόν του από καθέδρας προεξαγγελθέντος συμψηφισμού. Δυστυχώς ο συμψηφισμός αυτός είναι το αποτέλεσμα μιας προϊούσας δικαστικής οικείωσης με το συγκεκριμένο κακό και μιας κακοχωνεμένης πρόσληψης της θεωρίας των δύο άκρων. Για την κοινοτοπία του κακού έχει γράψει η Χάνα Αρεντ. Για αρχή η μελέτη της, φτάνει και περισσεύει για τους σπουδαστές της Σχολής Δικαστών και τα επιμορφωτικά σεμινάρια των δικαστικών λειτουργών. Οσο είναι καιρός και πριν γενικευτεί το μήνυμα ότι η αντίσταση στη Χρυσή Αυγή είναι εξίσου τιμωρητέα με τη δράση της, ακριβώς επειδή διαταράσσει τη γαλήνια συμβίωσή μας με το τέρας.
* Ο Γιάννης Κωνσταντίνου είναι δικηγόρος με έδρα τη Θεσσαλονίκη.