Παρακολουθώ τον νέο εμφύλιο που έχει ξεσπάσει τις τελευταίες μέρες. Περί δημόσιου θηλασμού ο λόγος, με αφορμή τον 8ο Πανελλαδικό Ταυτόχρονο Δημόσιο Θηλασμό σε 53 πόλεις της Ελλάδας: Σε κεντρικά σημεία νέες μητέρες θήλασαν ταυτόχρονα σε μια προσπάθεια να καταρριφθεί το ταμπού ότι δεν μπορούν και δεν πρέπει να θηλάζουν εκτός σπιτιού. Μπορούν; Πρέπει; Και γιατί πρέπει να έχουμε όλοι λόγο στο πώς και που μια μητέρα θα ταΐσει το παιδί της;
Οταν τις προάλλες είδα μια κοπέλα καθισμένη σε καφετέρια να θηλάζει το μωρό της, αλλά και παρατήρησα πόσο έντονα ορισμένοι περαστικοί την παρατηρούσαν, προβληματίστηκα. Και τα δικά μου μάτια στο στήθος της έπεσαν, όχι στα μάτια της ή στα χέρια της, δεν θα πω ψέματα. Η ιδιότητα της μάνας, σκέφτηκα τότε, αφορά τη σχέση μιας γυναίκας με τα παιδιά της, οι υπόλοιποι εξακολουθούν να τη βλέπουν ως γυναίκα, όπως το αντιλαμβάνεται και το εκδηλώνει ο καθένας ανάλογα με την ποιότητά του χαρακτήρα του και της συμπεριφοράς του.
Αισθάνθηκα, κοντολογίς, πως η κοπέλα όσο και αν έκανε το πιο φυσιολογικό πράγμα στον κόσμο, το έκανε με τρόπο που την εξέθετε στην περιέργεια, στην αδιακρισία (και στη χυδαιότητα) των ανθρώπων. Αν αυτό δεν ενοχλεί την ίδια, γιατί το συζητώ; Επειδή η δράση προκαλεί αντίδραση την οποία δεν μπορούμε να παραβλέψουμε.
Διαβάζω τις απόψεις των αντιμαχόμενων πλευρών: Εκείνων που θεωρούν πώς ο δημόσιος θηλασμός είναι μια απολύτως θεμιτή διαδικασία-πρακτική και που καταγγέλλουν όσους διαφωνούν ακόμα και για ρατσισμό. Και εκείνων που τον χαρακτηρίζουν «θέαμα ακατάλληλο», μόδα ανούσια, ακόμα και ναρκισσιστική πρόκληση.
Προσπερνώντας τις ακραίες απόψεις στέκομαι στα λογικά κατ΄εμέ επιχειρήματα και αντεπιχειρήματα: Δεν μπορούμε να στερούμε την ελευθερία κίνησης μιας γυναίκας που πρέπει να ταΐσει το μωρό της συγκεκριμένες ώρες όπου και αν βρίσκεται. Από την άλλη, στα μάτια των τρίτων δεν υπάρχει νόμος και όλα τα μάτια δεν κοιτάνε με την αθωότητα του μωρού που θέλει απλώς να τραφεί, ένα γυμνό και εκτεθειμένο στήθος – που στον Δυτικό κόσμο θεωρείται αντικείμενο σεξουαλικού πόθου, και συχνά χρησιμοποιείται ως «όπλο» πρόκλησης.
Μια μαμά-bloger εκφράζει σε (παλαιότερο) κείμενό της την άποψη πως οι γυναίκες μπορούν να θηλάζουν δημόσια σκεπάζοντας τα στήθη τους ώστε να μην τα εκθέτουν, για να προκαλέσει αρνητικά σχόλια από γυναίκες που θεωρούν πως ένα ακάλυπτο θηλάζον στήθος δεν είναι σε καμία περίπτωση πρόκληση. Καταλαβαίνω τι μήνυμα στέλνουν, νομίζω όμως πως περισσότερο εκφράζουν αυτό που θα ήθελαν να συμβαίνει σε ένα εξιδανικευμένο κόσμο, παρά αυτό που συμβαίνει. Από την άλλη, σε μία κοινωνία όπου το γυμνό χρησιμοποιείται κατά κόρον στην ψυχαγωγία, στο εμπόριο, παντού, είναι υποκριτικό να σοκαριζόμαστε με μια γυναίκα που θηλάζει.
Εχει, τελικά, πολλές παραμέτρους η κουβέντα, ή μάλλον ο καυγάς, αφού για άλλη μια φορά ανεβάσαμε τους τόνους, βρήκαμε αιτία για σύγκρουση· πόσο μας αρέσει αυτό! Oμως, ο δημόσιος θηλασμός δεν είναι κάτι καινούριο. Κάποτε οι γυναίκες θήλαζαν στα χωράφια. Τώρα ορισμένες διεκδικούν το δικαίωμα να θηλάζουν όχι μόνο στη δουλειά αλλά και στην καφετέρια, στον δρόμο… Είναι μια φυσική διαδικασία λένε. Σε μια άλλη φυσική διαδικασία που σήμερα κάνουμε μόνοι αναφέρεται η ιστορικός Μαρία Ευθυμίου στο βιβλίο «Μόνο λίγα χιλιόμετρα – Ιστορίες για την Ιστορία» (εκδόσεις Πατάκη) που έχει γράψει σε συνεργασία με τον Μάκη Προβατά: «Οι δημόσιες τουαλέτες των Ρωμαίων ήσαν θαυμάσια κτίρια με συνεχή ροή ύδατος. Εκεί κάθονταν οι άνθρωποι για την ανάγκη τους, ο ένας δίπλα στον άλλον και, μάλιστα, γνωρίζουμε ότι συζητούσαν και φιλοσοφούσαν. Αλλοι καιροί. Αλλα ήθη». Ακριβώς αυτό! Οι καιροί αλλάζουν και μαζί τους οι θεωρίες, οι απόψεις, οι συμπεριφορές, οι πρακτικές. Οσο και αν τσακωνόμαστε, θα βρεθεί ο τρόπος και για τον θηλασμό του μέλλοντος. Για όσες θέλουν να θηλάσουν. Οι υπόλοιπες θα εξακολουθήσουν να δίνουν στα μωρά τους γάλα σε σκόνη. Αυτές, κοινωνία εθισμένη στο «μαλλιοτράβηγμα», θα τις περιλάβουμε με την επόμενη ευκαιρία.